info@politispress.gr
Να τα πούμε ;;
Ένα από τα πιο αγαπημένα Χριστουγεννιάτικα έθιμα που όλοι ξέρουμε είναι τα Κάλαντα!
Αυτό όμως που λίγοι γνωρίζουν είναι ότι τα αγαπημένα μας κάλαντα έχουν τις ρίζες τους στα αρχαία Ελλάδα
“Πυανέψια” ονομαζόντουσαν τα κάλαντα που έψαλαν στην Αρχαία Αθήνα τα μικρά παιδία στο πλαίσιο της ομώνυμης γιορτής που ήταν αφιερωμένη στο θεό Απόλλωνα και είχε στο τελετουργικό της αναίμακτη θυσία καρπών και φρούτων
Τα παιδιά έψαλαν τα “Πυανέψιων” γυρνώντας από σπίτι σε σπίτι και κρατώντας στα χέρια τους την «Ειρεσιώνη» ,δηλαδή ένα κλαδί ελιάς, στολισμένο με γιρλάντες από λευκό μαλλί και κόκκινες κορδέλες , πάνω στο οποίο ήταν κρεμασμένοι οι πρώτοι καρποί του φθινοπωρινού , σύκα, καρύδια και κάστανα, και έπαιρναν ως αντάλλαγμα οβολούς, όπως ακριβώς συμβαίνει και σήμερα.
Κάλαντα στην αρχαιότητα υπήρχαν και κατά τον εορτασμό των Ανθεστηρίων που ήταν αφιερωμένα στο θεό Διόνυσο.
Στο πλαίσιο της γιορτής , οι αρχαίοι καλαντιστές έψαλαν ύμνους αφιερωμένους στον Διόνυσο, έχοντας μαζί τους ένα ομοίωμα καραβιού , που συμβόλιζε την άφιλη του θεού, καθώς και φιάλες από λάδι και μέλι.
Στην Ρωμαϊκή εποχή , συνεχίστηκαν οι εορτασμοί για «Πυανέψια», όμως οι γιορτές και τα κάλαντα μετονομάστηκαν σε «Καλέντες» και το τελετουργικό πραγματοποιούταν στην αρχή κάθε σεληνιακού έτους .
Το όνομα «Καλένδες» δόθηκε στη μνήμη του Κάλανδου, ο οποίος κατά τη ρωμαϊκή παράδοση ήταν εκείνος που σίτιζε τη Ρώμη τις πρώτες 12 ημέρες κάθε μήνα, καταφέρνοντας να σώσει έτσι την πόλη από τον λοιμό.
Στα Χρόνια του Βυζαντίου , οι Καλέντες έγιναν τα άσματα της Αγέρμου.
Μικροί και μεγάλη καλαντιστές , που ονομαζόντουσαν αγύρτες, γύριζαν από σπίτι σε σπίτι και τραγουδούσαν για τις επικείμενες γιορτές, διώχνοντας με αυτόν τον τρόπο τα κακά πνεύματα και δίνοντας ευχές και καλή υγεία και λαμβάνοντας ως αντάλλαγμα χρήματα.
Οι Αγύρτες εμφανιζόντουσαν όχι μόνο το Δωδεκαήμερο αλλά και το Πάσχα , την Αποκριά, τον δεκαπενταύγουστο και την ημέρα της ύψωσης του τιμίου Σταυρού και χαρακτηριστικό τους γνώρισμα ήταν τα ραβδιά, τα φανάρια και τα ομοιώματα στολισμένων πλοιαρίων ή κτιρίων που κρατούσαν , ενώ συνόδευαν το τραγούδι με κρούση τριγώνου ή τύμπανου, για να διώξουν μακριά τα κακά πνεύματα.
Και κάπως έτσι το έθιμο έφτασε μέχρι τις μέρες μας.
Η λέξη «κάλαντα» προέρχεται από το ρήμα «καλώ», καθώς οι καλαντιστές καλούν τους νοικοκυραίους να συμμετάσχουν στον εορτασμό, ενώ ο κρότος από τα τρίγωνα αποσκοπεί στο να διώξει μακριά τους Καλικάντζαρους.
Κάλαντα , καλέντες οι τραγούδια της Αγέρμου , όπως και να τα πούμε ,όλοι περιμένουμε και φέτος τα μικρά παιδιά να μας τα πούνε και με τις γλυκείες φωνές τους να ζεσταίνουν τις καρδιές μας!!
Σοφία Αποστολίδου
