Το λεξικό του “Μεγάλου Αδελφού” – Άρθρο του Ναθαναήλ Συκεώτη

Πιστεύω ότι οι περισσότεροι γνωρίζουν τον όρο «Μεγάλος Αδελφός». Όσοι μάλιστα έχουν διαβάσει το «1984» θα θυμούνται τον τρόπο με τον οποίο το καθεστώς χρησιμοποιούσε τη γλώσσα για να περάσει την προπαγάνδα του. Μπορούμε πχ να θυμηθούμε το πώς το υπουργείο που έλεγχε την κατεστραμμένη οικονομία ονομαζόταν «υπουργείο Αφθονίας», το υπουργείο που ήταν υπεύθυνο για το βασανισμό και την πλύση εγκεφάλου των αντιφρονούντων ονομαζόταν «υπουργείο Αγάπης», και το υπουργείο προπαγάνδας ονομαζόταν «υπουργείο Αληθείας». Και όσο κι αν ακούγεται ακραίο σε πολλούς, δεν απέχει και πολύ από τη σημερινή πραγματικότητα. Εδώ και πολλά χρόνια οι κυβερνήσεις χρησιμοποιούν συχνά συγκεκριμένες λέξεις προκειμένου να περάσουν συγκεκριμένα μηνύματα στο κοινό τους. Ειδικά αυτή την περίοδο αυτό γίνεται εμφανές σε όποιον κάνει τον κόπο να σκεφτεί λίγο περισσότερο. Ας δούμε λοιπόν μερικά από τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα:

«Ελευθερία»

Η πλέον αγαπημένη έκφραση της κυβέρνησης είναι το «κάντε το τάδε για να κερδίσετε την ελευθερία σας». Ακούγεται ωραίο, μέχρι κάποιος να σκεφτεί το προφανές: από ποιον να κερδίσω την ελευθερία μου; Από τις ιώσεις; Μα οι ιώσεις δε μου στερούν την ελευθερία μου, όπως δε μου τη στέρησαν ποτέ από καταβολής κόσμου που υπάρχουν. Το αν θα προσέξω περισσότερο ή θα αποφύγω ορισμένες δραστηριότητες επειδή πιστεύω ότι υπάρχει κάποια επικίνδυνη ίωση είναι κάτι που επιλέγω εγώ, πάλι μέσα στα πλαίσια της ελευθερίας μου. Ποιος λοιπόν μου στερεί την ελευθερία μου, αν όχι αυτός που με το πρόσχημα της «προστασίας» μου με φυλακίζει στο σπίτι μου και δε μου επιτρέπει να κυκλοφορώ χωρίς την άδειά του; Του ζήτησα μήπως να με «προστατεύσει»; Του έδωσα την άδεια να μου στερήσει την ελευθερία μου επειδή «έτσι με προστατεύει»; Όχι. Άρα το μήνυμα είναι σαφές: σας πήραμε τις ελευθερίες σας με το έτσι θέλω, και τώρα θα πρέπει να κάνετε ότι σας πούμε ώστε ίσως να σας δώσουμε πίσω μερικές από αυτές για όσο καιρό εμείς θέλουμε.

«Αρνητής»

Η συγκεκριμένη λέξη είναι ο μαϊντανός της προπαγάνδας των τελευταίων ετών: πάει με τα πάντα. «Αρνητής του ιού», «αρνητής του εμβολίου», και δε συμμαζεύεται. Για να σκεφτούμε όμως λίγο περισσότερο: αρνείται κανείς την ύπαρξη των ιώσεων; Προφανώς και όχι, εκτός κι αν είναι πια τελείως γραφικός. Αρνείται κανείς τη χρησιμότητα των εμβολίων; Επίσης όχι, εκτός ίσως από κάποιους ακραίους που κανένας δε λαμβάνει σοβαρά υπόψη. Πού βρέθηκαν λοιπόν όλοι αυτοί οι «αρνητές»; Και κυρίως, σε τι ακριβώς είναι αρνητές; Πολύ απλά στην κυβερνητική προπαγάνδα και στη δικτατορική επιβολή επικίνδυνων πρακτικών και το διαχωρισμό του κόσμου βάσει αυτών. Κοινώς «αρνητής» είναι απλά αυτός που ζητάει να προστατευθούν βασικά και συνταγματικά κατοχυρωμένα δικαιώματα που η κυβέρνηση θέλει να στερήσει από τους πολίτες.

«Ατομική ευθύνη»

Κατά την κυβερνητική διάλεκτο, «ατομική ευθύνη» σημαίνει το να προστατεύει κανείς τους γύρω του. Μόνο που κάτι τέτοιο δε βγάζει νόημα ούτε καν λεξιλογικά. Εφόσον μιλάμε για ΑΤΟΜΙΚΗ ευθύνη, τα όσα θα κάνω αφορούν εμένα και μόνο. Θα προσέξω εγώ για μένα, και οι άλλοι θα κάνουν το ίδιο εάν το κρίνουν αναγκαίο. Αν πχ δω συγκεντρωμένο κόσμο και φοβάμαι ότι μπορεί να κολλήσω κάτι, η ατομική μου ευθύνη είναι το να μην πλησιάσω το πλήθος. Εάν τώρα οι ενέργειές μου αφορούν το σύνολο και μάλιστα ο καθένας οφείλει να κάνει το ίδιο, τότε μιλάμε στην καλύτερη περίπτωση για συλλογική ευθύνη. Βέβαια η έννοια της συλλογικής ευθύνης είναι απεχθής στην κυβέρνηση για δύο βασικούς λόγους: πρώτον ενώνει τον κόσμο αντί να τον διχάζει -και είναι εμφανής η προσπάθεια της κυβέρνησης να διχάσει τους πολίτες- και δεύτερον συμπεριλαμβάνει και την ίδια και απαιτεί από αυτήν να κάνει το καθήκον της. Τι θα πει αυτό; Στην περίπτωσή μας θα πει να φτιάξει ένα ισχυρό σύστημα υγείας, με οικογενειακούς γιατρούς και άρτια στελεχωμένα νοσοκομεία, ώστε ο κόσμος να μπορεί να έχει την περίθαλψη που χρειάζεται. Μόνο που αυτά όλα κοστίζουν, και αν δοθούν λεφτά εκεί μετά δε θα μπορούν να δοθούν για τη διάδοση της κυβερνητικής τρομολαγνείας του «φονικότερου ιού της ιστορίας». Έτσι λοιπόν ο όρος «ατομική ευθύνη» αλλάζει νόημα, και πλέον αντί να σημαίνει την προσοχή που δείχνω εγώ για εμένα σημαίνει ότι εγώ πρέπει να καλύψω την κυβερνητική ανικανότητα με το να υπακούω τυφλά σε ότι μου λένε και να κάνω ότι δε συμβαίνει τίποτα.

«Ειδικός»

Στην κοινή ελληνική ειδικός είναι αυτός που γνωρίζει καλά ένα θέμα και που λόγω των γνώσεών του πιθανώς να μπορεί να προτείνει λύσεις, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν μπορεί να κάνει και λάθη ή ότι κάποιος με λιγότερες γνώσεις δεν μπορεί να τον διορθώσει. Στην κοινή κυβερνητική είναι αυτός που αναπαράγει την άποψη της κυβέρνησης και ίσως να έχει και ένα πτυχίο σχετικό με το θέμα -αν και όπως βλέπουμε δεν είναι πάντα απαραίτητο- και του οποίου η γνώμη είναι πιο αλάθητη κι από αυτή του πάπα, ενώ όποιος τολμήσει να εκφράσει την παραμικρή διαφωνία έχει αυτόματα άδικο αφού «δεν είναι ειδικός». Βέβαια, όπως είπαμε, η ειδίκευση δεν αποκλείει τα λάθη, ούτε σημαίνει ότι κάποιος λιγότερο ειδικός δεν μπορεί να εντοπίσει ή και να διορθώσει τα λάθη αυτά. Εάν πχ καλέσω τον αρχιτέκτονα να μου σχεδιάσει το σπίτι και δω ότι μου έβαλε τη στέγη στο υπόγειο δε χρειάζεται να είμαι κι εγώ αρχιτέκτονας για να καταλάβω ότι κάνει λάθος και να του πω να το διορθώσει. Ακόμα περισσότερο δε χρειάζεται να είμαι αρχιτέκτονας όταν αυτός που έκανε το σχέδιο είναι ο μαραγκός της γειτονιάς, που του ζήτησα τη γνώμη επειδή ξέρει πολύ χοντρικά πώς να φτιάξει ένα κιόσκι που δε θα πέσει στο κεφάλι μου. Αν ο «ειδικός» δεν ξέρει να κάνει τη δουλειά του σωστά, τότε πολύ απλά δεν είναι ειδικός. Δεν είναι επίσης ειδικός αν η ειδικότητά του αφορά ένα θέμα άσχετο με αυτό που καλείται να λύσει. Και πάνω απ’ όλα δεν είναι ειδικός επειδή έτσι μας είπε η κυβέρνηση.

«Εμβολιασμένος/Ανεμβολίαστος»

Θα ρωτήσει κανείς τι άλλη σημασία μπορεί να έχουν αυτές οι λέξεις πέρα από αυτό που εμφανώς δείχνουν. Και όμως, χάρη στην κυβερνητική διάλεκτο, οι λέξεις αυτές πλέον απέκτησαν νέα σημασία. Έτσι «εμβολιασμένος» είναι όποιος υπάκουσε στις εντολές της κυβέρνησης και τώρα έγινε ένα ακόμα εργαλείο προπαγάνδας αφού προσπαθεί με το ζόρι να επιβάλλει τις κυβερνητικές απόψεις στους άλλους, και «ανεμβολίαστος» σημαίνει κάτι λίγο χειρότερο απ’ το διάβολο, ένας αδιάφορος δολοφόνος που εξαιτίας της άρνησής του να γίνει γρανάζι στην κομματική μηχανή θα μας σκοτώσει όλους ή θα τιμωρηθεί από το «θεό ιό» και θα πεθάνει ενώ οι καλοί και υπάκουοι «εμβολιασμένοι» θα βλέπουν το θέαμα και θα χαίρονται. Κοινώς δύο λέξεις με απλούστατη ερμηνεία κατέληξαν να διαστραφούν εντελώς για να καλύψουν την κυβερνητική προπαγάνδα.

«Ψεκασμένος»

Εδώ έχουμε μια λέξη που πιθανώς πολλοί δε θα είχαν ακούσει πριν την χρησιμοποιήσει η κυβέρνηση για να υποτιμήσει όσους διαφωνούν μαζί της. Ας εξηγήσουμε όμως τι πραγματικά σημαίνει. Κατά την κυβέρνηση «ψεκασμένος» είναι απλά όποιος δεν πιστεύει τις επίσημες θεωρίες. Τα πράγματα όμως δεν είναι τόσο απλά. «Ψεκασμένος» -προερχόμενο από τους οπαδούς της θεωρίας των αεροψεκασμών- είναι αυτός που πιστεύει με μια θεωρία χωρίς να μπορεί να την τεκμηριώσει πουθενά, ο οποίος επικαλείται ως πηγές του αμφιβόλου αξιοπιστίας πρόσωπα και ο οποίος όταν βρεθεί απέναντι σε όγκο αποδείξεων ότι κάνει λάθος θα αντιδράσει επιθετικά προς τους συνομιλητές του αρνούμενος να αλλάξει την άποψή του. Αιτία αυτής του της συμπεριφοράς δεν είναι το ότι όντως ανησυχεί για ένα ψεύτικο πρόβλημα, αλλά ξεκάθαρα η ανάγκη του να νιώσει ότι ανήκει σε μια «ελίτ αφυπνισμένων» που καταλαβαίνουν πράγματα άγνωστα στον κοινό θνητό. Αυτός είναι άλλωστε κι ο λόγος που θα πιστέψει τον οποιονδήποτε, αρκεί να του δίνεται η δυνατότητα να νιώσει «προνομιούχος» σε σχέση με τους γύρω του. Ας σκεφτούμε λοιπόν, ποιοι είναι στην περίπτωσή μας οι πραγματικοί «ψεκασμένοι»: αυτοί που αρνούνται να συναινέσουν σε μια συστηματική στέρηση ελευθεριών με ανόητες δικαιολογίες, ή μήπως αυτοί που συναινούν απόλυτα και επιτίθενται σε όσους τους αποδεικνύουν με στοιχεία το τι πραγματικά συμβαίνει απλά και μόνο επειδή ελπίζουν ότι κάποια στιγμή η κυβέρνηση θα τους δώσει «προνόμια»;

Αυτό είναι ένα μικρό μόνο δείγμα του πώς συγκεκριμένες λέξεις χρησιμοποιούνται προκειμένου να περάσουν συγκεκριμένα μηνύματα. Όσοι μπορούν να διακρίνουν πέρα από την επιφάνεια μπορούν εύκολα να καταλάβουν την τραγική κατάσταση στην οποία βρισκόμαστε. Ίσως κάποια στιγμή στο μέλλον να επανέλθουμε στο θέμα, επεκτείνοντάς το μάλιστα ώστε να συμπεριλάβουμε και περιπτώσεις από παλαιότερες κυβερνήσεις- πχ τα μνημόνια που μετονομάστηκαν σε «συμβάσεις» και την τρόικα που μετονομάστηκε σε «θεσμούς». Μέχρι τότε, μην ξεχνάτε:

Ο πόλεμος είναι ειρήνη

Η ελευθερία είναι σκλαβιά

Η άγνοια είναι δύναμη.

Διαβάστε επίσης:

«Η κάθοδος προς την συντριβή άρχισε…». Είναι αλήθεια; Ίσως. Μπορούμε πλέον χαλαρώσουμε; ΚΑΘΟΛΟΥ!!!

Αθανάσιος Μπάμπαλης: Από το σεισμόπληκτο Δαμάσι και υπό άνισες συνθήκες συγκέντρωσε 18.715 Μόρια