simigdalastasos@gmail.com
Εκδότης Ήλεκτρον.
Με την ευκαιρία και την παραμονή του Υπουργού των Εξωτερικών των ΗΠΑ στη χώρα μας, επί τριήμερο (28-30/9/2020), για να σηματοδοτήσει την παρουσία των ΗΠΑ στην Ελληνοτουρκική διαφορά και γενικότερα στην Ανατολική Μεσόγειο, πήραμε την αφορμή να θυμηθούμε το δόγμα που ίσχυε παλαιότερα, επί εποχής Υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ ΚΙΣΙΝΓΚΕΡ, και του σημερινού Υπουργού των ΗΠΑ ΠΟΜΠΕΟ.
Το δόγμα Κίσινγκερ προέβλεπε, στις περιπτώσεις διαφορών μεταξύ κρατών, για να σταματήσει πιο γρήγορα και αποτελεσματικότερα ο “πόλεμος”, είτε στρατιωτικός, είτε διπλωματικός, των δύο κρατών να ενισχύει τον ισχυρότερο για να επιβάλει τη θέλησή του πιο γρήγορα και όχι τον πιο αδύναμο, που ισχυροποιούμενος θα διαιωνίσει τον “πόλεμο”.
Το είδαμε σε πολλές περιπτώσεις, με κραυγαλέο παράδειγμα την εισβολή των Τούρκων στην Κύπρο, το 1974. Αν η Τουρκία δεν είχε τη βοήθεια των ΗΠΑ και κυρίως της Αγγλίας το 1974, δεν θα κατόρθωνε ποτέ να εισβάλει στο νησί.
Από την εισβολή στην Κύπρο και έπειτα, η Τουρκία άρχισε να βλέπει τη σκιά της τις τελευταίες απογευματινές ώρες και αυτοθαυμαζόμενη με το μέγεθος της σκιάς της και τη συμπαράσταση Αμερικής και κρατών της Ευρώπης, καθώς και την ανοχή της ΕΣΣΔ-Ρωσίας, άρχισε να εδραιώνει την παρουσία της στην περιοχή και να προβάλλεται ως κυρίαρχη δύναμη.
Το δόγμα Κίσινγκερ φαινόταν να δουλεύει καλά και η Τουρκία να αποτελεί το χαϊδεμένο παιδί του ΝΑΤΟ, μέχρι να εμφανισθεί στο προσκήνιο ο Ταγίπ Ερντογάν, που απογείωσε την τουρκική αλαζονεία και προκλητικότητα και η Τουρκία άρχισε να χρησιμοποιεί τη στρατιωτική της δύναμη, που στο μεταξύ είχε φροντίσει να αναπτύξει σε μεγάλο βαθμό, για να υλοποιήσει τα οράματα του αφέντη της, για σύνορα καρδιάς και γαλάζιες πατρίδες, αγνοώντας το γεγονός ότι κατοικεί σε ξένο οικόπεδο που κατακτήθηκε.
Η νεο-οθωμαντική Τουρκία άρχισε να προβάλλεται στο πρόσωπο του Ερντογάν, που έγινε ο αδιαμφισβήτητος ηγέτης της Τουρκίας αλλά και της περιοχής. Ξεκίνησε με τους Κούρδους, εισέβαλε στη Συρία, που σπαρασσόταν με εμφύλιο πόλεμο, κατέρριψε πολεμικό αεροσκάφος της Ρωσίας, που παραβίασε τον εναέριο χώρο της, χωρίς η Ρωσία να πράξει το παραμικρό, πήγε στη Σομαλία, εισέβαλε στο Ιράκ, επενέβη στη Λιβύη και τώρα στη σύρραξη Αρμενίας – Αζερμπαϊτζάν τάχθηκε στο πλευρό των Αζέρων, ίσως για να εκδικηθεί την Αρμενία που κατάφερε να αναγνωρισθεί παγκοσμίως η γενοκτονία των Αρμενίων, η οποία διαπράχθηκε από τους Τούρκους, ενώ η γενοκτονία των Ποντίων ακόμη δεν έχει αναγνωριστεί από όλους. Αλλά και πώς να αναγνωριστεί όταν ακόμη και Έλληνες βουλευτές και χρηματίσαντες Υπουργοί, μιλούσαν για “εθνοκάθαρση” που έκανε η Τουρκία και όχι για γενοκτονία 353.000 Ποντίων που αφανίστηκαν από τους Τούρκους, όχι για κάτι που έκαναν, αλλά γιατί κάτι που ήταν.
Και η Αμερική, που ποτέ μέχρι σήμερα δεν κατάφερε να ξεφύγει από την κοντόφθαλμη εξωτερική της πολιτική και πάντα σερνόταν πίσω από την Αγγλική πρωτοκαθεδρία, ήταν ικανοποιημένη βλέποντας τον εκλεκτό της Ερντογάν, να αλωνίζει στην Ανατολική Μεσόγειο.
Φαίνεται όμως ότι κάτι συνέβη και ο εκλεκτός Ερντογάν, ξέφυγε πολύ από τον έλεγχο και διαπίστωσαν οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, ότι ο ηγέτης της Τουρκίας αυτονομήθηκε, θυμίζοντας σε πολλά σημεία τον Καντάφι στη Λιβύη, ή τον Σαντάμ Χουσεΐν στο Ιράκ και άρχισαν να αντιλαμβάνονται ότι το δόγμα Κίσινγκερ έγινε αναποτελεσματικό. Έπρεπε συνεπώς κάτι να αλλάξουν, κάτι να διορθώσουν στην εξωτερική τους πολιτική, τώρα μάλιστα που έφυγε η Αγγλία από την Ενωμένη Ευρώπη και δεν τους εξυπηρετεί πλέον.
Έτσι επέλεξαν να δώσουν το στίγμα τους, με την τριήμερη επίσκεψη του Υπουργού Μάικ Πομπέο στην Ελλάδα που φαίνεται να εγκαινιάζει η Αμερική, ίσως, νέο δόγμα εξωτερικής πολιτικής, το δόγμα “Πομπέο”.
Αυτή την προοπτική φαίνεται ότι εξυπηρέτησε η τριήμερη παραμονή στην Ελλάδα του Υπουργού των Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάικ Πομπέο, και μάλιστα στη συνέχεια της επισκέψεως του ίδιου Υπουργού προ ολίγων ημερών στην Κύπρο, χωρίς να επισκεφτεί την Τουρκία, πράγμα που δημιούργησε εκνευρισμό, για να μην πούμε ανησυχία, της ηγεσίας της Τουρκίας.
Η Ενωμένη Ευρώπη παραμένει ακόμη πολύ διστακτική στο να εκφράσει ξεκάθαρα μια ενωμένη θέση εξωτερικής πολιτικής και άφησε την πρωτοβουλία στις ΗΠΑ, που υλοποίησε ο Υπουργός των Εξωτερικών των με την επίσκεψή του στην Κύπρο και πλέον μακρόχρονη στην Ελλάδα με σειρά σημαντικών συμφωνιών συνεργασίας σε πολλούς τομείς.
Το δόγμα “Κίσινγκερ” δηλαδή της ενίσχυσης του ισχυρού στη διαχείριση κρίσεων, φαίνεται ότι εγκαταλείπεται, γιατί δημιουργεί τερατογενέσεις τύπου Καντάφι, Σαντάμ Χουσεΐν κ.λπ. και εγκαινιάζεται το νέο δόγμα “Πομπέο”, πολύ μεγαλύτερης προοπτικής και καλύτερης εξυπηρέτησης των συμφερόντων των ΗΠΑ. Και τίθεται το ερώτημα: Η υλοποίηση αυτής της προοπτικής αλλαγής δόγματος των ΗΠΑ στην εξωτερική τους πολιτική, συμφέρει την Ελλάδα; Εφ’ όσον εξυπηρετούνται τα συμφέροντα της Ελλάδος άμεσα και μακροχρόνια ασφαλώς και συμφέρει την Ελλάδα και θα ήταν παραλογισμός να αντιπαρατεθεί κάποιος σ’ αυτή την προοπτική, εμμένοντας στην όποια ιδεοληψία του, αν δεν εξυπηρετεί αλλότρια συμφέροντα.
Το δόγμα “Πομπέο”, της αυτόνομης πολιτικής των ΗΠΑ, ίσως εγκαινιάζει μια νέα πολιτική που στα σημεία που εξυπηρετούνται και τα ελληνικά συμφέροντα είναι ευπρόσδεκτο και στην Ελλάδα.
