anstamatopoulos@yahoo.gr
«Είναι θέμα χρόνου ο πλανήτης να αντιδράσει»
“Η κλιματική αλλαγή είναι γεγονός. Μόνο που δεν επηρεάζει τον άνθρωπο μονάχα άμεσα, μέσω της υπερθέρμανσης του πλανήτη, του φαινομένου του θερμοκηπίου, της απώλειας της βιοποικιλότητας και τόσων άλλων τρόπων, αλλά και έμμεσα. Μια έμμεση επίδραση στον άνθρωπο, είτε ως είδος, είτε και απέναντι στην ίδια την κοινωνία, είναι οι πανδημίες. Έχουμε κατοικίσει σχεδόν κάθε μήκος και πλάτος του κόσμου, έχουμε εισβάλλει σε κάθε πιθανό οικοσύστημα που μέχρι πρότινος η ανθρώπινη παρουσία ήταν είτε μικρή, είτε μηδενική. Άνθρωποι όπως οι ευρωπαίοι, χωρίς καμία ανοσία σε τροπικές ασθένειες, ερχόμαστε όλο και συχνότερα σε επαφή με στελέχη παθογόνων. Και με δεδομένη την κλιματική αλλαγή που καλπάζει ασταμάτητη, το μέλλον θα φέρει νέες τέτοιου είδους «επαφές» μεταξύ ανθρώπων και παθογόνων μικροοργανισμών. Μπορεί η φερόμενη κατανάλωση ζώων από τους Κινέζους σε υπαίθριες αγορές να ενεργοποίησε την αλυσίδα γεγονότων που μας έφερε όλους εδώ, αντιμέτωπους με τον κορωνοϊό, όμως, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ολόκληρος ο τρόπος που λειτουργεί ο κόσμος μας -το οικονομικό μοντέλο που ακολουθούμε-, είναι δομημένος πάνω στην καταστρατήγηση του φυσικού περιβάλλοντος, στην υπερκατανάλωση των φυσικών πόρων, και στην εξολόθρευση οτιδήποτε δεν μοιάζει χρήσιμο για τις βιομηχανίες μας, με γνώμονα μονάχα το άμεσο κέρδος. Και η τακτική αυτή δεν είναι μονοπώλιο της Ασίας, ακόμα και αν άνθρωποι όπως για παράδειγμα ο Τραμπ αποκαλούσε και αποκαλεί τον κορωνοϊό, ως κινέζικο ιό για να ικανοποιήσει την μερίδα των ακροδεξιών ψηφοφόρων του.
Είναι θέμα χρόνου μέχρι ο πλανήτης να αντιδράσει, και η αντίδραση για να μας κάνει να αναθεωρήσουμε και να εξασθενήσουμε τις μη βιώσιμες αυτές τακτικές μας, θα είναι μέσω μιας πανδημίας. Και ο κόσμος, έχει σταθεί μάρτυρας πανδημιών, απείρως φονικότερων από τον κορωνοϊό. Η πανδημία πανώλης του 14ου αιώνα, ευθύνεται για την εξολόθρευση του 1/3 του παγκόσμιου πληθυσμού της εποχής. Σήμερα αυτό ισούται με πάνω από 2.5 δισεκατομμύρια ανθρώπους. Μια αντίστοιχη πανδημία σήμερα, θα βυθίσει τον πολιτισμό μας στο σκοτάδι. Όπως δήλωσε και ο επικεφαλής του ΠΟΥ, «πανδημίες θα έρθουν κι άλλες». Το θέμα είναι πόσο έτοιμοι είμαστε να τις αντιμετωπίσουμε. Ο κορωνοϊός, πολύ απλά έφερε στην επιφάνεια όλες τις παθογένειες. Όλες τις δυσκολίες και τις ανακολουθίες στο σύστημα υγείας, στην κυβερνητική ικανότητα να διαχειριστεί μια κρίση, στην δυνατότητα των πολιτών να αντιμετωπίσουν και να σεβαστούν τις νέες συνθήκες, στις δυνατότητες των ασθενέστερων οικονομικά χωρών να αντιμετωπίσουν κατά τον ίδιο βαθμό επιτυχίας την πανδημία με τις χώρες της Δύσης. Κάτι που παρακολουθούμε και με τις διανομές των εμβολίων, με τις εύπορες οικονομίες, να παραλαμβάνουν μεγαλύτερο αριθμό εμβολίων, μια μορφή ταξικής ανισότητας στο επίπεδο της υγείας.”
O συγγραφέας του βιβλίου «Ο 4ος καβαλάρης» Μανώλης Παλαβούζης (εκδόσεις Πηγή) στηρίχθηκε σε μεγάλο βαθμό στις σπουδές του στην επιστήμη του περιβάλλοντος στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου, για να δημιουργήσει ένα μείγμα φαντασίας βιολογίας θρίλερ και ιστορικού μυθιστορήματος
Οι πανδημίες που πέρασαν από την Ελλάδα
«Τα δεδομένα και οι έρευνες που έχουν πραγματοποιηθεί είναι συγκριτικά λίγες σε σχέση με άλλες χώρες, κάτι που φαίνεται λογικό μιας και η Ελλάδα δεν χτυπήθηκε στον ίδιο βαθμό με άλλες χώρες της Ευρώπης, της Ασίας, ή τις ίδιες τις ΗΠΑ, απ’ όπου και προέρχεται η γρίπη σύμφωνα με την πλειονότητα των πηγών (αντίθετα με το ίδιο το όνομα που παραπέμπει στην Ισπανία). Υπάρχουν έρευνες σχετικά με τον τρόπο που εξαπλώθηκε η γρίπη του 1918 στον ελλαδικό χώρο, γνωρίζουμε αρκετά για την διασπορά των θυμάτων, (πάνω από 10.000) καθώς και για το πρώτο κρούσμα, που φημολογείται πως ανιχνεύτηκε στην Πάτρα. Χαρακτηριστικά όμως είναι τα πρωτοσέλιδα εφημερίδων της εποχής με τους πηχυαίους τίτλους και τις περιγραφές του πανικού που επικρατούσε. Όπως και σήμερα, η πολιτεία επέβαλλε περιορισμούς, την καθολική χρήση της μάσκας, την απαγόρευση του συνωστισμού και άλλα μέτρα που έχουν γίνει και για εμάς πλέον τρόπος ζωής», λέει ο συγγραφέας που επικεντρώθηκε για τη συγγραφή του βιβλίου του σε ξένες πηγές , οι περισσότερες από τις οποίες αφορούσαν την πανδημία της πανώλης του 14ου αιώνα στην Ευρώπη γενικότερα.
Η ισπανική γρίπη στη Σκύρο , στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη
Ο Φωκίων Κοπανάρης, Διευθυντής Υγιεινής το 1912 στο Υπουργείο Υγιεινής , αναφέρεται στην ισπανική γρίπη στο έργο του «Η δημόσια υγεία εν Ελλάδι» (1933) « Η μεγαλυτέρα των εν Ελλάδι επιδημιών της γρίππης υπήρξεν η του έτους 1918, καθ’ ην η νόσος έλαβε πανδημικόν χαρακτήρα. Κατά την παγκόσμιον εκείνην επιδημίαν μόνο εν Αθήναις εσημειώθησαν 1.668 θανατηφόρα κρούσματα, εν δε τη Θεσσαλονίκη 5.284 (Κοπανάρης 1933)»
O Κωνσταντίνος Φαλτάιτς λαογράφος , λογοτέχνης και δημοσιογράφος περιγράφει την ισπανική γρίπη του 1918 στο νησί του, τη Σκύρο:
«Μια ‘κοιλάδα κλαυθμώνος’ η Σκύρος, όπου βασίλευε ο φόβος, η απόγνωση, η τρέλλα, ο θάνατος. Μια κραυγή απελπισίας ξεχύνεται απ’ τα κλειστά σπίτια, τα κλειστά παράθυρα, τα στενά δρομάκια κι ο αντίλαλός της φτάνει ως τα σήμερα δυνατός κι υπόκωφος.
‘Κανείς δεν βρίσκει τη γαλήνη αν δεν πληρώσει στο ακέραιο τον φόρο στην κόλαση’. Κι η Σκύρος στα 1918 πλήρωσε το δικό της φόρο αίματος, φόρο ζωής για να ξαναρχίσει ο νόμος της αιώνιας ισορροπίας το διαρκές έργο του”.
Το χρονικό του Φαλτάιτς ξεκινά με τον ερχομό δέκα φαντάρων στο νησί. Η ατμόσφαιρα, όπως περιγράφεται, είναι ήδη βαριά. Μια ατμόσφαιρα θανάτου. Μέσα από τις πρώτες γραμμές του χρονικού η φρίκη και η απόγνωση γίνονται αντιληπτές. Ο συγγραφέας ακολουθεί τους στρατιώτες που ψάχνουν τους δικούς τους στο νησί:
“Ζωντανοί και πεθαμένοι, μέσα στο ονειροβύθισμά τους αγωνιζότανε και παλεύανε ν’ ανοίξουνε το λάκκο τους, κι αδέρφια, παιδιά και γονιοί στο ξύπνημα, χαροπαλεύανε κι αγκαλιαζότανε και τραβούσανε, τραβούσανε στη ζωή του σκοταδιού και της ανυπαρξίας”.
Πηγές: www.athenssocialatlas.gr/en/article/the-spanish-flu-in-athens
stelinarum.blogspot.com
stereanews.gr
faltaits.gr
Διαβάστε επίσης:
“Σύντομη ιστορία των πολεμικών τεχνών” – Παναγιώτης Αναστόπουλος εκδόσεις 24γράμματα
