anastopoulos@politispress.gr
Αν προσπαθήσουμε να ετυμολογήσουμε τη λέξη τορμοσυνάπτης, θα δούμε ότι αποτελείται από δύο λέξεις: Τη λέξη τόρμος και τη λέξη συνάπτω.
Τόρμος σημαίνει μικρή προεξοχή και ξύλινο ή μεταλλικό δόντι και συνάπτω σημαίνει ενώνω, συνδέω. Οπότε Τορμοσυνάπτης είναι ο μηχανισμός που κλείνει – κουμπώνει ρούχα, βαλίτσες κλπ,
Ο πρώτος άνθρωπος που το σκέφτηκε, ήταν ο Γουίκομπ Τζάντσον που το 1893 εφηύρε το πρώτο φερμουάρ στον κόσμο, που ήταν στην πραγματικότητα ένας μηχανισμός με κρίκους και άγκιστρα.
Από το 1906 έως το 1914 ο Γκίντεον Σάνμπακ ασχολήθηκε με την εξέλιξη του φερμουάρ και χρησιμοποίησε μικρά δοντάκια που κούμπωναν σαν τα σύγχρονα φερμουάρ που είναι φωνητική μεταγραφή του γαλλικού fermoir. Το zipper όπως είναι το όνομα του στα αγγλικά πιθανότατα βγήκε από τον ήχο που κάνει το φερμουάρ όταν ανοιγοκλείνει. Για πρώτη φορά χρησιμοποιήθηκε στις λαστιχένιες μπότες της εταιρείας B. F. Goodrich Company με μεγάλη επιτυχία.
Στηριζόμενος στις ανακαλύψεις παλιότερων μηχανικών, όπως των Ιλάιας Χάου, Μαξ Γουλφ και Γουίτκομπ Τζαντσον, το 1914 παρουσιάζει ένα μηχανισμό με την ονομασία «Hookless No.2», που αποτελείται από δύο σειρές δοντιών και μια λαβή – οδηγό, η οποία, όταν σύρεται προς τη μια πλευρά, κουμπώνει αναγκάζοντας το κάθε δόντι να μπει ανάμεσα στα δύο απέναντί του.
Όταν η λαβή- οδηγός σύρεται προς την αντίθετη πλευρά, τα δόντια απελευθερώνονται και ο μηχανισμός ανοίγει. Είναι το φερμουάρ, όπως το γνωρίζουμε σήμερα. Αρχικά, χρησιμοποιήθηκε στις μπότες αντί του άγκιστρου και από τη δεκαετία του ‘30 στα παντελόνια, τα φορέματα και αργότερα στις βαλίτσες.
