anastopoulos@politispress.gr
Με την Έλενα Κρυστάλλη, γνωριζόμαστε κάποια χρόνια και γνωρίζω πολύ καλά τα ενδιαφέροντα και τη δουλειά της. Μάλιστα είχαμε κανονίσει επί θητείας μου στο Πολεμικό Μουσείο, να εκτεθούν εκεί κάποια έργα της σε ατομική έκθεση, στις 4 Απριλίου του 2020, όμως λόγω της εξάπλωσης της πανδημίας και των περιοριστικών μέτρων, η έκθεση αυτή ματαιώθηκε.
Η Έλενα Κρυστάλλη, γεννήθηκε στα νότια προάστια των Αθηνών, στη Γλυφάδα και σπούδασε Βυζαντινή-Ευρωπαϊκή Μουσική και Ιστορία Τέχνης με το Νικόλαο Ζία, αρχαιολόγο και ομότιμο Καθηγητή της Ιστορίας της Τέχνης, ο οποίος έφυγε από τη ζωή, σε ηλικία 81 ετών, τον Οκτώβριο 2020.
Μελετώντας την Βυζαντινή Τέχνη, αγάπησε με πάθος την ιερή τέχνη της Αγιογραφίας και σπούδασε τη θεολογία εικόνας κοντά στον π. Κωνσταντίνο Στρατηγόπουλο, αποφοίτησε από τη σχολή Αγιογραφίας «Ζωγραφείον Εικόνων» του Δημήτρη Χατζηαποστόλου και τοιχογραφία κοντά στον π. Σταμάτιο Σκλήρη.
Είναι μέλος στο Δ.Σ. της Unesco tlee και μέλος της «Βιβλιοθήκης Αλεξανδρείας».
Αν και η σεμνότητα του χαρακτήρα της, δε επιτρέπει να αναφέρεται σε διακρίσεις της, έχει τιμηθεί με πλήθος βραβείων στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
Στην πανελλήνια έκθεση αγιογραφίας το 2005 στην Αθήνα, απέσπασε το Α’ Βραβείο, ενώ το 2006 στο «Malliotis Center» στη Βοστώνη, έλαβε τιμητικό έπαινο, το 2007 σε έκθεση του Μουσείου Μπενάκη με την αιγίδα της Αρχιεπισκοπής, έλαβε τιμητική διάκριση και το 2016 έλαβε μετάλλιο «Virgen Del Rocio» σε έκθεση που έλαβε χώρα στο Ζάππειο. Το 2017 σε ατομική έκθεση «Βυζαντινές και Κοπτικές εικόνες» στην Αιγυπτιακή πρεσβεία, της απονεμήθηκε το Μετάλλιο Αιγύπτου και Αραβικής Δημοκρατίας.
Τα έργα της έχουν παρουσιαστεί σε όλο τον κόσμο και ενδεικτικά της αποσπάσαμε κάποιες όπως το 2015, ομαδική έκθεση στο PLEVEN Βουλγαρίας και στο μουσείο CIRCOLO UFFICIALLE, Μπολόνια Ιταλία «400 χρόνια από θανάτου Θεοτοκόπουλου», το 2016 «Άνθρωποι της Μεσογείου» στο Παρίσι και το 2021 διεθνής έκθεση « LOTUS» Libya”.
Στην Ελλάδα ενδεικτικά θα σταχυολογήσω κάποιες εκθέσεις από τις πολλές που συμμετείχε, ξεκινώντας από το 2008, πινακοθήκη Λασκαρίδου, το 2011 σε ομαδική έκθεση Μουσείου ΒΟΡΡΕ, το 2012 «ΟΡΙΖΟΝΤΕΣ ΚΕΘΕΑ NOSTOS», πινακοθήκη Πειραιά και στο Ίδρυμα Κακογιάννη για την «Κιβωτό του Κόσμου», (αιγίδα Unesco Τlee), το 2013 -2014 με ατομικές εκθέσεις στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, το 2013-2014στο ΦΟΔΕΛΕ, Κρήτη, μουσείο ΕL GRECO, «400 χρόνια από θανάτου του», το 2018 έκθεση «Διορθόδοξη», στη Λέσχη Αξιωματικών ΛΑΕΔ και το 2020 ατομική έκθεση στο Μουσείο Χαλεπά στο νησί της Τήνου.
Με κόπο κατάφερα να της αποσπάσω ότι έχει κάνει αγιογράφηση σε ναούς στην Αθήνα, Άνδρο, Εύβοια, Βόρεια Ήπειρο, Σκόπελο, Κρήτη κ.α., ενώ έχει φιλοτεχνήσει εικόνες για Μουσεία και ιδιωτικές συλλογές.
Ένας άλλος τομέας της ίδιας, είναι η εικονογράφηση παιδικών βιβλίων το 2020 «Δέκα χρυσοί κανόνες για μέλλοντες γονείς» και το 2021 «Παραμυθια» {172 σελ.)
Σε παλαιότερη συζήτησή μας, είδε ως πρόκληση την ιδέα που της ανέφερα να ζωγραφίσει ή καλύτερα να αγιογραφήσει σε έναν πίνακα, τους τρεις προστάτες των Ενόπλων Δυνάμεων, υπό τη σκέπη της Παναγίας.
«Η αγιογραφία, έχει κανόνες και απαιτεί ακρίβεια, ηρεμία ψυχής και και νηστεία πνεύματος και σώματος» λέει η ίδια, «η σύνθεση ενός πίνακα ζωγραφικής όμως εξωτερικεύει την ψυχή του καλλιτέχνη και δίνει νοήματα, οράματα και άγιες έννοιες και όρους σε ένα μοναδικό καλλιτεχνικό κομμάτι».
Το κύριο θέμα της συνέντευξης όμως, ήταν το έργο της «Η ΚΟΙΤΙΔΑ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ». Μια δική της σύνθεση, σε ένα έργο όλο συμβολισμούς. Παρουσιάστηκε πρόσφατα σε έκθεση με επιλεγμένα έργα που έλαβε χώρα την 15 Νοεμβρίου 2021, στο Πολιτιστικό Κέντρο της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών .
«Η Γυναίκα Συμβολίζει την Ελλάδα στα λευκά ντυμένη που Αναδύεται από την θάλασσα με την Δόξα που θα έχει πάλι. Φοράει Κορώνα στο κέφαλι που Συμβολίζει την Δόξα που θα έχει Από όλα τα κράτη και χρυσό Στεφάνι Ελιάς στο λαιμό που συμβολίζει την Ελεημοσύνη προς Όλους. Το Λευκό Περιστέρι δίνει στο χέρι της κλαδί ελιάς που συμβολίζει την Ειρήνη, αλλά προσδίδει και Δύναμη και Εξουσία. Στο άλλο χέρι της κρατάει Δάφνη που συμβολίζει την Δόξα την Αιωνιότητα την Αθανασία. Ο ένας Άγγελος κρατάει τον Παρθενώνα και ο άλλος δεξιά κρατάει την Εκκλησία. Γύρω γύρω τα βουνά με τα Εκκλησάκια στο ευρύτερο χώρο της Ορθοδοξίας και τα καραβάκια που πλέουν γαλήνια το ανθρώπινο νου που βρίσκει γαλήνη μέσα από την Ελλάδα και την πίστη».
Χαίρομαι για αυτή τη συζήτηση που είχα με την Έλενα Κρυστάλλη και στο αποτέλεσμα που καταλήξαμε, ότι φαίνεται να υπάρχει μέλλον στα εικαστικά δρώμενα στην Ελλάδα, παρά τις αντιξοότητες, τα οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζουμε όλοι και τα προβλήματα από τα μέτρα περιορισμού εξάπλωσης της πανδημίας.
Διαβάστε επίσης:
Έκτακτο Δελτίο Επιδείνωσης Καιρού με αποστολή 112
“Σύντομη ιστορία των πολεμικών τεχνών” – Παναγιώτης Αναστόπουλος εκδόσεις 24γράμματα
