lenakyropoulos@gmail.com
Τους γνωρίζουμε μέσα από τα τραγούδια τους. Αυτά που μπαίνουν αθόρυβα στα «Αγιάτρευτά» μας και αλείφουν φως στα σκοτεινά σημεία. Πριν πολλούς μήνες, άκουσα τον Γητευτή και με έκλεψε! Με πήγε στο δωμάτιο των παιδικών μου χρόνων. Τότε που η ζωή μετρούσε αλλιώς. Η αθωότητα ξεχείλιζε ανθρωπιά και αγάπη χωρίς δούναι και λαβείν…Μόνο Δούναι…
Λόγω της εργασίας μου, βρέθηκα στην Κύπρο. Ένα βράδυ που υπήρχε χρόνος, τηλεφώνησα του κ. Κακογιάννη να πιούμε στον « Ωραίο Τρελό», το μοναδικό Αντρέα, ένα ποτηράκι και να τα πούμε. Παρόλες τις πρόβες, το δύσκολο πρόγραμμα, τα κατάφερε και βρεθήκαμε. Ήρθε, και βούτηξα στη γλυκύτητα των λέξεων, στην ευγένεια των ματιών που τόσο ταπεινά μιλούσε για όλους τους άλλους. Η μισή συνέντευξη γράφτηκε στο Τραπεζομάντηλο… Η υπόλοιπη, μήνες μετά με μουσικό φόντο, τον έρωτα το γητευτή, τον χαρταετό, την τριανταφυλλιά και τον Έσπερο και φυσικά τη Χρυσοπέρτικα. 30 χρόνια μουσικής διαδρομής, σεμνής , αλλά γενναίας, που ξεχειλίζει πάθος, σεβασμό κι έναν έρωτα γητευτή! Ο Κώστας Κακογιάννης υπογράφει τη μουσική για πάνω από 50 τηλεοπτικές παραγωγές, 30 θεατρικές παραστάσεις και 15 κινηματογραφικές ταινίες. Το BBC τον αποκαλεί “ο άνθρωπος ορχήστρα”.. Παίζει βιολί, πιάνο, ούτι, φλάουτο, κλαρίνο, κτλ
Μου έκανε τόσο μεγάλη εντύπωση το φως που έχει η ψυχή του. Κάθε φορά που μου φανερώνεται το φως απέναντι, σωπαίνω γιατί ξέρω … Αναγνωρίζω ότι αυτό το «απέναντι» είναι ακόμα ένας ιχνηλάτης και οφείλω για ακόμη μία φορά να λειτουργήσω σα μαθήτρια… Σε αυτή τη συνάντηση είχα την ευλογία να έχω δύο. Το Μουσικοσυνθέτη Κώστα Κακογιάννη και το Στιχουργό Πάμπο Κουζάλη!
Δε θα είναι παρά μία συνέντευξη με προσωπικότητες φωτός… Κώστας Κακογιάννης – Πάμπος Κουζάλης. Το τρίτο μέρος της συνέντευξης έλαβε χώρα από το Skype σε μία ζεύξη ψυχής. Όταν γνώρισα και τον κ. Κουζάλη, ειλικρινά ένα δροσερό αεράκι με διαπέρασε κι αυτό, γιατί… Ο Έρωτας ο Γητευτής είναι πάντα νικητής! Personalities…Φύγαμε!
Μία μεγάλη μου απορία, όταν έγραφα τις ερωτήσεις ήταν αυτό το “πώς” γεννήθηκε αυτό το θαύμα; Γιατί, για ένα θαύμα πρόκειται η συγκεκριμένη μελωδία και οι στίχοι. Καλησπέρα Κώστα και Πάμπο, Πάμπο και Κώστα. Σήμερα επιλέγω τον ενικό ευγενείας, γιατί έτσι νιώθω να εκφραστώ. Όποιος θέλει ας ξεκινήσει πρώτος.
Κ.Κ: Καλησπέρα Λένα από την όμορφη Λεμύθου (https://www.visitcyprus.com/index.php/el/discovercyprus/villages/item/483-lemythou-village). Ας μιλήσει πρώτος αυτός που το ξεκίνησε. Παρόλο που η αφορμή ήταν μία ταινία Πασχαλινή για τον Alpha της Κύπρου, λέω του Πάμπου, γράψε τους στίχους να το μελοποιήσουμε, και… (προτάσσει ευγενικά το χέρι του στον Πάμπο να συνεχίσει)
Π.Κ: Καλησπέρα Λένα, το μοναδικό στοιχείο που μας έδωσε ο σκηνοθέτης της τηλεταινίας “16 Γράμματα”, ήταν όντως 16 Γράμματα, στην κυπριακή διάλεκτο, όπως και ο τίτλος, όπου πρωταγωνιστεί ένας Κύπριος που φεύγει και πάει στην Ελλάδα. Δεν έπαψε στιγμή να γράφει γράμματα στην αγαπημένη του, αλλά δεν τα έστειλε ποτέ. Αυτά ήταν τα δύο συστατικά που είχαμε. Έτσι άρχισαν οι πρώτες εικόνες να έρχονται… Δύο λόγια γράφει αλλά δεν τα στέλνει, κόβει τα φτερά της και δεν ταξιδεύουν, αλλά στο ρεφρέν, όπως λέει και το τραγούδι, νικά ο έρωτας.
Και η έμπνευση ήρθε αυθόρμητα ή βασανιστήκατε;
Π.Κ: Από τις εικόνες της φύσης αντλούμε έμπνευση. Ο ποταμός, ο άνεμος, αυτά που βλέπουμε εδώ ως στοιχεία της καθημερινότητάς μας δηλαδή, οι δυνάμεις της φύσης προσωποποιούνται, παίζουν έναν ιδιαίτερο ρόλο στο μικρόκοσμο που στήνουμε στα 3 λεπτά και λέγεται τραγούδι. Εννοείται όμως ότι αυτά βγαίνουν αβίαστα όπως κυλάει ο ποταμός, δεν είναι εγκεφαλικά… Ξέρεις που θέλεις να φτάσεις, θέλεις να πεις ότι ο έρωτας είναι νικητής, αλλά το πως θα το πεις έχει αξία, έτσι χαλαρώνει λίγο το μυαλό και αφήνεσαι εκεί που αρχίζει η έμπνευση αληθινά και όλες οι εικόνες αναδύονται και σιγά σιγά παίρνουν μορφή ελεύθερα, αθόρυβα. Φυσικά και δε μπορείς να φανταστείς από την αρχή τι απήχηση θα έχει στους άλλους και ούτε ποια μελωδία θα έχει. Και για να μιλήσω για το δικό μου ρόλο, αρχίζει η αγωνία μου πώς θα γίνει ήχος, ποια μελωδία θα το ντύσει. Είναι φορές που όταν ακούω τη μελοποίηση του Κώστα στην αρχή, όχι ότι με παραξενεύει, αλλά είναι κάτι εντελώς καινούριο για μένα και πρέπει να το γνωρίσω. Γεννιέται μια μελωδία και μοιάζει σαν να την ήξερες από πάντα. Αυτό συνέβη με το Γητευτή. Σαν να συναντήθηκαν οι στίχοι με μία μελωδία που τους περίμενε.
(Πάμε όμως να το απολαύσουμε, άλλωστε από αυτό το τραγούδι ξεκίνησαν όλα)
Είναι από αυτά τα τραγούδια που έχουν διαχρονική αξία. Η αλήθεια τους δεν έχει ούτε ημερομηνία λήξης, αλλά ούτε και πλήξης. Όταν έρχεται η έμπνευση θέλω να μου πείτε και στις δύο περιπτώσεις, ποια είναι η δοδημένη στιγμή που σε κλέβει; Τόσο ως στιχουργό, όσο και ως μουσικοσυνθέτη, είμαστε υπηρέτες της ποίησης, της μουσικής; Της ίδιας της έμπνευσης;
Κ.Κ: Πιστεύω ότι η έμπνευση είναι κάτι μαγικό και όπως σου ανέφερα και πριν, δε νομίζω ότι οι δημιουργίες μου είναι δικές μου. Δε μας ανήκουν. Απλά πρέπει να συντονιστώ, να βρω τη συγκεκριμένη συχνότητα που θα μου επιτρέψει να έρθει αυτό το δώρο μέσα από μένα. Κι όταν συμβαίνει αυτό, εγώ βρίσκομαι περίπου σε μία περίεργη έκσταση. Νιώθω ένα ηλεκτρισμό μέσα μου και ξέρω πως αν το βιώσω αυτό το πράγμα, η μελωδία θα είναι καλή, θα είναι σωστή. Αν προσπαθήσω με τη λογική, τότε ξέρω ότι δε θα είναι ειλικρινές το δημιούργημά μου, θα είναι φτιαχτό. Και με το Γητευτή αυτό έγινε. Τους στίχους δεν τους έψαξα. Ο Πάμπος κάθε φορά που θα μου δώσει κάποιους στίχους δεν τους αναλύω. Εγώ βλέπω ήχους. Δεν κάθομαι να αναλύσω τις λέξεις. Βλέπω οπτικά τις λέξεις και αυτές μου εξομολογούνται τον ήχο.
Σου βγαίνουν πολλά συναισθήματα ακούγοντας αυτό το τραγούδι, τόσο η μουσική, όσο και ο στίχος είναι καταφύγιο και δε ξέρεις σε ποιο απ’ όλα να προστρέξεις. Σε κλέβουν ταυτόγχρονα. Η μαγεία είναι ότι δε μπορείς να εξηγήσεις τη μαγεία.
Κ.Κ: Η μαγεία συνέβη με έναν καταπληκτικό τραγουδιστή τον Νικόλα Μεταξά, αλλά δεν ολοκληρώθηκε τότε που έγινε το κομμάτι. Τον επόμενο Οκτώβριο, μόλις ήρθε αυτό το κοριτσάκι η Γεωργία Νεοκλέους, τότε ολοκληρώθηκε η μαγεία. Όταν την άκουσα είπα, “ο Γητευτής είναι δικός της”. Τότε ένιωσα ότι ολοκληρώθηκε. Βγήκε τον Οκτώβριο την ημέρα των γενεθλίων μου.
Θέλω να με βάλετε σε δύο πολύ δυνατές σας στιγμές. Μία ιδιαιτέρως όμορφη που έγραψε μέσα σας και μία αστεία.
Π.Κ: Θα πω εγώ κάτι που μου έτυχε πρόσφατα. Έγραψε ένας κύριος πριν από λίγες μέρες στο youtube, όταν αναρτήσαμε το τελευταίο κομμάτι με τη Γεωργία Νεοκλέους «Φεύγεις και δεν επρόκαμα», το εξής: “Με οδηγήσατε να ανακαλύψω μέσα μου έναν λαβύρινθο και με βάλατε να τον δω, φωτίστηκε το μέσα μου”. Αυτό για μένα είναι τεράστιο δώρο μέσα σε ένα τρίλεπτο τραγούδι. Αυτός είναι ένας χείμαρρος αγάπης, που μου δινει μία πολύ μεγάλη χαρά και η συγκίνηση από τα λόγια αυτού του ανθρώπου ήταν απερίγραπτη. Στον επίλογο έγραφε: Σ’ ευχαριστώ πολύ “Πάμπλο”! (χαχαχα, ξεσπάμε και οι τρεις σε δυνατά γέλια). Επομένως, διαβάζεις τα υπέροχα αυτά συγκινητικά λόγια και ανοίγει η καρδιά σου με άλλο τρόπο.
Κ.Κ: Αυτό που με σοκάρει και γίνεται πολύ συχνά, είναι όταν μου γράφουν για το πόση επιρροή έχει στα παιδιά με ειδικές δεξιότητες η μουσική. Όταν με παίρνουν τηλέφωνο γονείς ή γιατροί για παράδειγμα. Με πήρε ένας γιατρός για να μου πει ότι ένα παιδί με πολύ σοβαρό Σύνδρομο Down, που δε μιλάει καθόλου, τραγουδά το Χαρταετό… Θυμάμαι τη συνεργασία μου με τη μικρή Νεφέλη. Παρόλο που είχε πολλά εγκεφαλικά, ερμήνευσε το χαρταετό καταπληκτικά με μία φωνή μοναδική! Νιώθω χαρούμενος που μπορεί η μουσική μου να δρα θεραπευτικά στα παιδιά. Αυτό είναι το πιο μεγάλο δώρο! Η μουσική μου είναι κυρίως δραματική, δεν έχω και τόσα αστεία περιστατικά πολλά.
(Ας τον θυμηθούμε λοιπόν με τη μικρή Νεφέλη στον Χαρταετό)
Πάμε λίγο στο τώρα και σε όλα αυτά που βιώνουμε με τον κορωναϊό. Βλέπουμε τελικά πώς όλο αυτό σε βάθος αν το αναλύσει κανείς, είναι ίσως μία δεύτερη ευκαιρία να προσδιορίσουμε εκ νέου το ρόλο μας, την ταυτότητά μας, και να επιστρέψουμε πιο υποψιασμένοι στη ζωή;
Κ.Κ: Κοίταξε, όσο κι αν είναι δραματικό το γεγονός, όσο κι αν χάνονται ζωές και άνθρωποι υποφέρουν ψυχικά και οικονομικά, τουλάχιστον για μένα προσωπικά είναι και μία στιγμή ευλογίας. Μίλησα με τον εαυτό μου, συζήτησα, και όσο και αν φαίνεται περίεργο, μου έδωσα την ευκαιρία να ανασυγκροτηθώ. Να μάθω πράγματα που δεν ήξερα να δω ποιος είναι ο ρόλος μου. Είχα π.χ ένα συμφωνικό έργο που θα έπαιζε τώρα τον Απρίλη, είχα το καλοκαιρινό έργο του Θ.O.K., τους Αχαρνείς, είχα ακόμη ένα έργο, μία μεγάλη παραγωγή για το Σεπτέμβρη. Όλα αυτά με αποπροσανατόλιζαν, όσο και αν μου έδιναν στόχους. Δε με άφηναν να σκεφτώ και να δω τι αληθινά θέλει ο Κώστας. Αυτό το διάστημα έγινε πολύ δημιουργικό με τα υλικά που εγώ θέλω να υπηρετήσω τη μουσική, και όχι με αυτά που μου ζητάν οι άλλοι. Επομένως, είναι μία όμορφη στιγμή για εμένα. Εγώ πιστεύω ότι ερχόμαστε σε αυτόν τον κόσμο με κάποιο στόχο, κάτι πρέπει να υπηρετήσουμε, κάποιον πρέπει να βοηθήσουμε να πάει πιο μπροστά, αλλά πρέπει να μπορέσουμε να ακούσουμε αυτή τη φωνή που θα μας οδηγήσει να βρούμε αυτό το στόχο. Καμία φορά, όλες αυτές οι σειρήνες μας βγάζουν από το δρόμο. Επειδή έμεινα σπίτι και ήρθα αντιμέτωπος με μία πανέμορφη Άνοιξη, εδώ στη Λεμύθου, ένιωσα ότι ξαναβρίσκω τους στόχους μου.
Εσύ Πάμπο;
Γενικά, πιστεύω ότι η πιο υγιής αντίδραση και η πιο μεγάλη αντίσταση σε ότι πάει να μας κυριεύσει, είναι η δημιουργία. Αν έχεις ένα ταλέντο που σου δόθηκε, γράφεις μουσική, στίχους, ζωγραφίζεις, χορεύεις κτλ, πρέπει να δημιουργήσεις ένα νέο έργο. Και λέω πρέπει, γιατί τα πάντα είναι σαν τη ροή. “Αυτή τη στιγμή, περνάει από το χέρι μου ένας ποταμός”, λέει σε κάποιους στίχους του ο Σεφέρης. Πρέπει κι εγώ να πιω νερό για να ξεδιψάσω και να μπορώ να δράσω, πρέπει να γεμίσω τις χούφτες μου και να ποτίσω, να δροσίσω κι άλλους. Δηλαδή αυτό που λέει ο Κώστας, ότι έχουμε ένα στόχο ο καθένας μας να υπηρετήσουμε. Κλεινόμαστε στον εαυτό μας αυτές τις ημέρες και γίνεται πιο καθαρό το τοπίο, και βλέπουμε ποιοι είναι απέναντι μας. Ποιος μας χρειάζεται, αν μας χρειάζεται, και επομένως μπορείς να πας παρακάτω. Μέσα σε όλη αυτή τη ροή, τη συνεχή, επειδή ρώτησες κάτι για ευκαιρία, αν είναι αυτό μία δεύτερη ευκαιρία, πιστεύω ότι όσο αναπνέουμε, όσο υπάρχει αυτή η ανάσα, πρέπει να κάνεις κάτι που θα έχει αποδέκτες. Πρέπει να πηγαίνει παρακάτω αυτό που κρατάς, και επίσης όχι απλά να δίνεις ευκαιρίες, δεύτερες και τρίτες, αλλά όσο ζεις και αναπνέεις, ακόμα και αυτό είναι μία παράταση ευκαιρίας.Έχουμε ένα φίλο, έναν υπέροχο μουσικοσυνθέτη, το Στέλιο Πισσή που είναι στη Λεμεσό και είναι καθηλωμένος με μυϊκή δυστροφία εδώ και 20 χρόνια. Καταπληκτικός μουσικοσυνθέτης. Κουνούσε μόνο το δείκτη του και με αυτό έγραφε μουσική πατώντας πάνω στο ποντίκι, τώρα έχει χάσει και αυτή τη δυνατότητα. Βρήκε λύση από μόνος του στο διαδίκτυο ένα πρόγραμμα και γράφει μουσική με τα μάτια. Αυτό είναι η δημιουργία και η αντίσταση. Αυτό για μένα είναι ένα φοβερό μήνυμα.. Καθηλώθηκε το σώμα, επομένως μπορεί ο καθένας να βλέπει τη ζωή του να καθηλώνεται και σε διάφορους τομείς; Κινούνται τα μάτια; Ε τότε, μπορείς ακόμη να δημιουργήσεις. Αυτό είναι για μένα ένα φοβερό μήνυμα και στάση ζωής. Όποτε χάνω το κουράγιο μου λέω, τι υλικά έχω μπροστά μου και πορεύομαι με αυτά.
(Σε κάθε συνέντευξη διδάσκομαι ήθος, αγάπη, φως… Η συγκεκριμένη έχει ξεπεράσει κατά πολύ όλες τις προσδοκίες αυτών… Πάμε να γνωρίσουμε το σπουδαίο μουσικοσυνθέτη Στέλιο Πισσή)
Έτσι όπως έχει η τωρινή κατάσταση βλέπουμε ότι πλήττονται πάρα πολλές κατηγορίες επαγγελμάτων, πώς προβλέπεται το μέλλον των μουσικών τόσο στις χώρες μας όσο και διεθνώς;
Π.Κ: Εμείς οι δύο τουλάχιστον τα λέμε και μέσω της δημιουργίας, χωρίς πολλά λόγια και εξηγήσεις. Προχθές για παράδειγμα, είχαμε την ανάγκη να πούμε κάτι εύθυμο και ανοιξιάτικο… Έρωτα Τετραπέρατε και κόσμογυρισμένε και με της Άνοιξης το φως Αγγελοπλουμισμένε. Πανέμορφο ειλικρινά σε πάει σε άλλες καταστάσεις. Το γιορτάσαμε!
(Ας τον ακούσουμε λοιπόν τον έρωτα τον Αγγελοπλουμισμένο…)
Κ.Κ: Δυστυχώς οι καλλιτέχνες είναι αυτοί που την πληρώνουν πρώτοι, ενώ κατά βάση η μουσική είναι το επάγγελμα της ψυχής, και οι καλλιτέχνες μας δίνουν δύναμη να προχωρήσουμε να ξεφαντώσουμε, αλλά και να λυπηθούμε ή να δακρύσουμε, ωστόσο, όταν έρχονται δύσκολες καταστάσεις, ξεχνάμε αυτούς τους καλλιτέχνες. Το ζήσαμε και μετά από πολέμους. Ευτυχώς για εμάς, είμαστε ταυτόγχρονα και καθηγητές και έχουμε έναν μισθό, αλλά έχουμε φίλους που αυτή τη στιγμή γνωρίζουμε ότι πεινάνε. Είναι μία τραγική κατάσταση για αυτούς. Βλέπεις στα social media, πόσο ο καθένας προσπαθεί με τον τρόπο του να δώσει χαρά στο συνάνθρωπό του αφιλοκερδώς. Πρέπει όλοι να τους βοηθήσουμε, πρέπει να τους θυμόμαστε.
(Η Άλκηστις Πρωτοψάλτη, η Ελευθερία Αρβανιτάκη, ο Γιώργος Νταλάρας, ο Γιάννης Κότσιρας, η Αλέξια, ο Μιχάλης Χατζηγιάννης, ο Johnny Logan και όχι μόνο, έχουν υμνήσει τη μουσική του)
Πρέπει να μεριμνήσει η πολιτεία και για αυτούς τους ανθρώπους. Ειλικρινά σας ευχαριστούμε όλους από καρδιάς, γιατί είστε ο λόγος που αντιστεκόμαστε και μας χαρίζετε ψυχική ανθεκτικότητα! Με όλη αυτή την κατάσταση που δεν ξέρουμε πόσο τελικά θα κρατήσει, θα αλλάξει ο τρόπος που επικοινωνούν οι άνθρωποι; Θα υπάρχει ο φόβος, θα υπάρχει η υποψία; Ως λαός είμαστε άκρως εκδηλωτικοί. Θα πας στον κολλητό σου.. δε θα του δώσεις ένα φιλί, δε θα του κάνεις μία αγκαλιά;
Κ.Κ: Εγώ κατάφερα να σώσω τον εαυτό μου γιατί ζω εδώ στα βουνά. Δεν αντιμετωπίζω αυτή την κατάσταση τόσο τραγικά, αλλά κάθε φορά που κατεβαίνω στη Λεμεσό να ψωνίσω, βλέπω τις ουρές στα σούπερ μάρκετ κρατώντας 2 μ απόσταση, βλέπω τη μητέρα μου που πρέπει να την κρατώ εγώ σε απόσταση για να την προστατέψω ή να της δώσω τα ψώνια ίσα ίσα και να φύγω, και προβληματίζομαι. Εύχομαι να μη μας γίνει συνήθεια και να χάσουμε αυτή την επαφή, την ομαδικότητα. Ευτυχώς στην Κύπρο ο αριθμός των κρουσμάτων μειώνεται πάρα πολύ γρήγορα. Ελπίζω να το ξεχάσουμε και να το βγάλουμε από την ανθρώπινη ιστορία.
Π.Κ: Εγώ είμαι αισιόδοξος σε ότι αφορά το μετά που αφορά τη στάση μας, όχι για την οικονομία και τα υπόλοιπα, γιατί σε αυτά έχουμε πολύ δρόμο μπροστά μας. Μόλις επανέλθουμε στην κανονικότητα μας, το σώμα και τα χέρια θυμούνται πολύ καλά και γνωρίζουν τι θέλουν να κάνουν… Ο κόσμος επιστρέφει στο φως, στην αγκαλιά. Είναι στη φύση μας. Είμαστε φτιαγμένοι ο ένας για τον άλλον, δηλαδή θέλουμε ο ένας τον άλλον για να συμπορευτούμε. Δεν μπορούμε χωρίς αυτό.
(Να με καρτεράς… μαγευτικοί στίχοι του μεγάλου στιχουργού: Πάμπου Κουζάλη)
Βλέπουμε τη γοητεία των λέξεων τόσο στον Κυπριακό, όσο και στον Έλλην λόγο… Πείτε μου πότε βλέπετε τις λέξεις να περνούν αδιάφορες, και πότε στέκονται και σου μιλάνε, και σου χαμογελούν, πότε δακρύζουν; Έχουν σαφέστατα μία άλλη ποιότητα να επικοινωνούν μαζί μας, όπως και οι νότες.
Κ.Κ: Εγώ τις βλέπω ως χρώματα. Για μένα το Φα δίεση είναι γαλάζιο, το μι ύφεση είναι προς το κόκκινο.
Π.Κ: Αν δε δω πρώτα την εικόνα, δε μπορώ να την ονομάσω. Από όλο αυτό το τραγούδι το τρίλεπτο με τον Έρωτα το γητευτή, η εικόνα που με ηλεκτρίζει είναι ο άνεμος ο μερακλής που χορεύει μοναχός του. Πρώτα τον είδα και μετά το περιέγραψα. Για μένα πρώτα είναι οι εικόνες. Ανακάλεσα σκηνές από το τοπίο και μετά το έγραψα.
Εμένα η λέξη που με μάγεψε είναι ο πετροκαταλύτης.
Κ.Κ: Στην ουσία ο πετροκαταλύτης είναι πολύ πιο δυνατό, όχι μόνο η καρδιά διαλύεται, αλλά ακόμη και οι πέτρες. Είναι πολύ πιο δυνατό.Ο Μάνος Χατζιδάκις είχε πει ότι το πιο δυνατό όπλο στην ανθρώπινη βίωση είναι η τρυφερότητα, διαπερνάει ακόμη και ατσάλι.
Γνωρίζετε ότι το Υπουργείο πολιτισμού της Κύπρου, το οποίο είναι συμβεβλημένο με το Υπουργείο Παιδείας της Κύπρου, έχει κάνει μία πρόταση για τους Κυπραίους λογοτέχνες, ώστε να χρηματοδοτεί τη μετάφραση του συγγραφικού τους έργου και να γίνει η έκδοση των συγγραμμάτων τους στο εξωτερικό; Συγκεκριμένα ένας Αγγλικός εκδοτικός οίκος, ελληνικής προέλευσης, έβαλε στοίχημα να διαδόσει – εκδόσει τη σύγχρονη Ελληνική και Κυπριακή λογοτεχνία στην Αγγλική γλώσσα στα πέρατα του κόσμου.
(και οι δύο καλεσμένοι μου αγνοούσαν αυτή την υπέροχη πρωτοβουλία του Υπουργείου Πολιτισμού και Παιδείας της Κύπρου)
Πιστεύετε ότι τέτοιες ενέργειες θα έπρεπε να γίνονται; Γιατί αφενός είναι κάτι τεράστιο από μόνο του και αφετέρου η πολιτεία υποστηρίζει το νέο δημιουργικό συγγραφικό αίμα. Πολλά συγχαρητήρια στο Υπουργείο πολιτισμού της Κύπρου, που δίνει αυτή την ευκαιρία σε τόσους νέους δημιουργούς, που ενδεχομένως να μην είχαν τα εχέγγυα να αγωνιστούν για τα όνειρά τους.
Κ.Κ:- Αυτό έπρεπε να γίνεται πάντα. Μεγάλες χώρες που έχουν τα κονδύλια, θα έπρεπε να επιχορηγούν και να υποστηρίζουν τέτοιες πρωτοβουλίες ή δράσεις. Αυτό που κάνει η Αμερική με τον κινηματογράφο της, στην ουσία εξάγει το προϊόν της μέσα από τις ταινίες-δημιουργίες των καλλιτεχνών της, εμμέσως πλην σαφώς επιβάλει τον πολιτισμό της. Θα έπρεπε να είναι πολιτική του κάθε κράτους. Εγώ εκτίμησα την Κίνα που έκανε κάποιες ταινίες και ανέδειξε τον πολιτισμό της. Σε αυτή τη χώρα που απλώς ακούγαμε το “made in china”, όταν πήγα, επιβεβαιώθηκε ο θαυμασμός μου γι’ αυτόν τον πολιτισμό! Έπρεπε κι εμείς να τους δείξουμε ότι δεν είμαστε μόνο η αρχαία Ελλάδα, αλλά ότι υπάρχει και τώρα δημιουργία. Δείτε μας δεν είμαστε μόνο ο Παρθενώνας και το συρτάκι.
Άρα η σύγχρονη Ελλάδα ή η Κύπρος, έτσι όπως τη βιώνεις τώρα, τι μπορεί να δώσει σε έναν τουρίστα που έρχεται από το εξωτερικό και θέλει να δει τα του τόπου μας;
Κ.Κ: Υπάρχει η υπέροχη φύση πρώτα απ’ όλα που πρέπει να πας εκεί για να δεις την πραγματική Ελλάδα. Πιστεύω ότι ο Έλληνας δεν είναι μόνο στην Αθήνα. Εκεί έχουμε πάει όλοι, όπως και στη Λεμεσό, που είναι μία υπέροχη κοσμοπολίτικη πόλη. Θα μπορούσε να είναι παντού ακόμη και στο Ντουμπάι με τις φοινικιές της. Δεν είναι όμως αυτή η Κύπρος, η Κύπρος είναι τα χωριά, τα έθιμα που τα κρατάμε εδώ στην επαρχία και αυτά θα πρέπει να έρθουν να δουν οι τουρίστες και να τα εκτιμήσουν, να προβληθούν σωστά όμως, όχι τουριστικά. Όσο αφορά τη μουσική, ευελπιστώ οι διεθνείς εταιρείες να αφήνουν τους νέους εκφραστές να δράσουν ελεύθερα και να μην τους εγκλωβίζουν σε μια εμπορική πολιτική που θέλει να προβάλει κυρίως την ποπ μουσική. Να αφήσουν να βγει το αυθεντικό. Να βγει η παράδοση, η πηγαία δημιουργία. Εμείς μπορέσαμε να προβάλουμε το έργο μας, γιατί δεν είχαμε κάποια εταιρεία από πίσω μας. Φτιάξαμε το Παράκεντρο για να μπορέσουν οι νέοι καλλιτέχνες να δείξουν τη μουσική τους και να εκφραστούν, όπως αυτοί θέλουν και σύμφωνα με τα πιστεύω τους. Προσπαθούμε ο κάθε συντελεστής που είναι με αυτόν τον οργανισμό να βγάλει τα εσώψυχά του τα ειλικρινή. Δεν πουλάμε εδώ στο Παράκεντρο, χαρίζουμε! Και το κράτος θα έπρεπε να επιχορηγεί αυτές τις πρωτοβουλίες και όχι τις διεθνείς εταιρείες που έχουν ισοπεδώσει τα πάντα παγκοσμίως.
Π.Κ: Αυτό που δεν πρέπει να χάσουμε είναι το τοπικό χρώμα. Ακούμε πάρα πολλές φωνές που είναι αντίγραφα της Celin Dion, της Mariah Carey. Ένα παιδί από την Κύπρο, με τα φτωχά ή πλούσια εγγλέζικα προσπαθεί να μιμηθεί. Καταλαβαίνεις ότι είναι ένα κακό αντίγραφο, και ερωτάσαι: γιατί κοριτσάκι μου, αφού είσαι γεννημένη σε ένα χωριό της Κύπρου, γιατί το κάνεις αυτό; Αφού δεν είσαι αυτό. Ευτυχώς υπάρχει ελπίδα που έρχεται να δώσει φως και είναι αυτά τα νέα παιδιά που γνωρίσαμε τώρα τελευταία που τραγουδούν χωρίς να μιμηθούν κανένα.
Κ.Κ: Υπάρχουν πολλά τέτοια παιδιά. Τραγουδάνε, όπου τους πάει η φωνή τους. π.χ η Γεωργία η Νεοκλέους τραγουδάει το Beauty and the beast εξαιρετικά. Της λέω, ξέχνα τα αυτά, πρέπει να βρούμε τη Γεωργία την Ελληνίδα γιατί το Beauty and the beast το τραγουδάνε και άλλα 10.000 άτομα παγκοσμίως. Η Γεωργία με τη δική της έκφραση, την τοπική, μεταμορφώνει τον απλό ήχο στο θαύμα.
Η αντανάκλαση, ο ψυχισμός, όταν συνευρίσκεστε μουσικά με αυτά τα αγγελούδια,τα παιδιά, τι θεωρείτε πως σας διδάσκει αυτή η αθωότητα από τα μάτια τους επάνω στην τέχνη σας;
Κ.Κ: Σα δημιουργό, εμένα αυτή η αθωότητα με συγκινεί. Το κυνήγησα να συνεργάζομαι με παιδιά, με αθώες ψυχές, γιατί δεν πρόλαβαν να τους επιβάλουν τη συνταγή… Αυτά τα παιδιά είναι αθώα. Δεν πρόλαβαν να πάνε στο ταλεντ σοου… μπορείς να ζυμώσεις μαζί τους και να φτιάξεις κάτι μοναδικό. Δυστυχώς πολλοί καλλιτέχνες μου στέλνουν ντέμο, αλλά έχουν περάσει από το στημένο ύφος τραγουδιού και την πίστα. Όταν το δω αυτό θα πω ευχαριστώ, δεν επικοινωνούμε. Πρέπει να είναι αθώα η ψυχή, να νιώσω ότι θέλει πρώτα να υπηρετήσει την τέχνη και όχι το χρήμα ή τη φιλοδοξία, ότι θέλει να εκφραστεί με την ψυχή του. Με αυτά τα παιδιά θέλουμε να υπηρετήσουμε τον ύψιστο, το Θεό, το Σύμπαν.
Πάμπο;
Π.Κ: Είμαστε πολύ τυχεροί που εργαζόμαστε σε σχολείο με τους έφηβους και κλέβουμε συνεχώς από τη δική τους ζωντάνια, τη φρεσκάδα, τα νιάτα τους, και θα σου πω κι ένα παράδειγμα των ημερών που δείχνει τι σημαίνει σχέση, άμεση και ζωντανή επαφή. Ένας τρόπος να καλύψουμε κάποια ύλη είναι με τηλε-εκπαίδευση. Βγήκε μία οδηγία να μην έχουμε τις κάμερες ενεργοποιημένες λόγω των κανονισμών στα προσωπικά δεδομένα. Όταν συνδέομαι στο πρόγραμμα, βλέπω ένα ένα τα ονόματα των παιδιών αρχίζουν να εμφανίζονται. Τώρα ακούμε μόνο φωνές και βλέπω μία λίστα με ονόματα. Αυτό δεν είναι μάθημα! Αυτό δεν είναι επαφή. Μάθημα είναι να είσαι μέσα στην τάξη, στον ίδιο χώρο, να βλέπεις τα μάτια τους, να ακούς την ανάσα τους, να βλέπουν τη δική σου παύση, να βλέπεις την απορία τους, να βλέπεις την έκπληξή τους, την αθωότητα αυτή που είπε ο Κώστας. Καταλαβαίνεις την ευθύνη που έχεις να διαχειριστείς αυτά τα νιάτα που διψούν και περιμένουν από σένα και την ίδια στιγμή είναι έτοιμα να σε κρίνουν, γιατί και μέσα από την αθωότητά τους είναι πάρα πολλοί καλοί κριτές. Κανένα τηλεμάθημα δε μπορεί να το αντικαταστήσει αυτό!
Εσύ πως το βιώνεις Κώστα με την τηλε-εκπαίδευση; Είδαμε μία πολύ όμορφη μουσική συνεύρεση. Η κοπέλα ,η Δανάη, έπαιζε υπέροχο πιάνο, εσύ μαγικό βιολί. Ένωσες τα βίντεο ενώ ήσασταν σε διαφορετικά μέρη και μας ταξιδέψατε σε μία πανέμορφη μελωδία.
Κ.Κ: Αυτό το “τηλε-εκπαίδευση” το αρνήθηκα εντελώς, όσο κι αν προσπάθησε να μας το επιβάλει το υπουργείο. Αφού ξέρουμε ότι το 90% της επικοινωνίας δε βρίσκεται στο λόγο, αλλά στην έκφραση και στις κινήσεις του προσώπου. Είναι αστείο, χωρίς εικόνα δε μπορώ να κάνω μάθημα. Επειδή ήταν 25 του Μάρτη είπαμε με τα παιδιά να κάνουμε μία ψηφιακή χορωδία και το απτέλεσμα ήταν πάρα πολύ ωραίο. Και όταν η Δανάη μου ζήτησε λόγω καραντίνας να συνθέσουμε διαδικτυακά μαζί, το έκανα με μεγάλη χαρά. Επίσης όταν ο μαθητής μου Εφραίμ μου ζήτησε να μελοποίησω τη σύνθεση του “τα 2 χελιδόνια” μου ήταν πολύ ευχάριστο ως διαδικασία. Μπορούμε να κάνουμε αρκετά στο διαδίκτυο, όχι όμως μάθημα.
Άρα, πάρα πολύ σημαντικό είναι να συμμετέχουν και οι 5 αισθήσεις γιατί έτσι καλλιεργούνται. Και να μην υπάρχει αυτή η αυτοματοποίηση κάποιων δεδομένων που σε βάζουν τελικά σε ένα άλλου τύπου καλούπι.
Π.Κ: Είμαστε πολύ τυχεροί που το έχουμε στην εποχή μας αυτό που κάνουμε εμείς αυτή τη στιγμή, να συνομιλούμε διαδικτυακά. Ανακαλεί το κρασάκι που ήπιατε εκείνο το βράδυ.
Όλη η ομάδα του Personalities κι εγώ σας ευχαριστούμε ολόψυχα για αυτή την όμορφη “συνάντηση”. Θα ήθελα να κλείσουμε με κάποια σημεία κατατεθέν από τον αξιακό σας κώδικα για την παρακαταθήκη κινήτρων μας.
Π.Κ: Η πρώτη λέξη που μου έρχεται στο μυαλό μου είναι το φως. Γέλιο, χαρά, χιούμορ, ένα φωτεινό πρόσωπο με ειλικρίνεια. Να ξέρω ότι τα μάτια σου δείχνουν πράγματι αυτό που λεν τα χείλη σου. Το μοίρασμα, η ευγνωμοσύνη. Η λέξη ευχαριστώ είναι συνέχεια στα χείλη μας, ότι είμαστε καλά και ζωντανοί, για τις εμπνεύσεις που έρχονται σα δώρα.. δώρα αντίδωρα, αυτό το παρεδώσε. Δεν αισθάνομαι … παρά μόνο ευγνωμοσύνη!
Κ.Κ: Η αμεσότητα, η ειλικρίνεια, το χαμόγελο, η ευτυχία, το χάδι, η σωματική επικοινωνία, να αγγίξεις τον άλλον. Αυτό μου λείπει πάρα πολύ αυτό το διάστημα. Πώς εισπράττουμε το φως. Σίγουρα η εικόνα μετρά για μένα, και φυσικά το μοίρασμα. Όσα περισσότερα δώσεις δεκαπλάσια σου έρχονται, η ευτυχία που νιώθεις μέσω αυτού.
Σας ευχαριστώ πάρα πολύ και να πω ότι με ταξιδέψατε όμορφα πίσω στο παιδικό δωμάτιο… και όπως έλεγα από παιδί, δεν είμαστε τίποτα άλλο από μικρά τρυφερά playmobil…
(Και φυσικά, αφού η αιτία ήταν αυτό το τραγούδι… Θα κλείσουμε, με μία άλλη κυρία Νεοκλέους, την Άντρεα, που όταν το άκουσα…με συγκλόνισε.. καλοτάξιδο κι αυτό!) Αφιερωμένο σε όλα τα αδύνατα, να τα κάνουμε δυνατά…γεμάτα στιγμές, τι λέτε … Πάμε ΖΩΗ;
Φιλούθκια!
Lena Kyropoulos & Personalities Team
