anthousa.kortsinoglou@hotmail.com
“ΠΑΡΝΑΣΣΟΣ”. Το εμβληματικό διατηρητέο κτήριο, το οποίο ανεγέρθηκε το έτος 1890, στην “καρδιά” της Αθήνας (Πλατεία Αγίου Γεωργίου Καρύτση 8), και μέχρι τις μέρες μας αποτελεί την ύψιστη τιμή για τον κόσμο της Λογοτεχνίας. Διότι “ΠΑΡΝΑΣΣΟΣ” σημαίνει “Η ΠΡΩΤΗ ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΤΕΧΝΩΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΕΩΣ ΤΟ 1926″. Ας, γνωρίσουμε, λοιπόν, καλύτερα, την ΠΡΩΤΗ ΑΚΑΔΗΜΙΑ, όταν ακόμη βρισκόταν στα σπάργανα…
Απόγευμα της 24ης Ιουνίου 1865 και «εἰς τὸ ἰσόγειον δωμάτιον τῆς ὑπηρεσίας ἑνὸς Ἀθηναϊκοῦ ἀρχοντικοῦ» (ΒΟΒΟΛΙΝΗ, Κ., Το Χρονικόν του “Παρνασσού”) οι τέσσερις γιοι ενός σπουδαίου και βασανισμένου Έλληνα, του Νομισματολόγου Παύλου Λάμπρου, “συλλαμβάνουν”, με την αρωγή του πατέρα τους, την ιδέα της ίδρυσης του Φιλολογικού Συλλόγου ΠΑΡΝΑΣΣΟΣ. Αξίζει να αναφερθούν οι ηλικίες αυτών των τεσσάρων γιων του Νομισματολόγου, καθώς πρόκειται για αμούστακα παιδιά, τα οποία “διψούσαν” για τα Γράμματα του αναστημένου μόλις Έθνους μας· «Τὸ πρῶτον δὲν ἔχει ὑπερβῆ ἀκόμη τὰ 16 χρόνια. Τὸ δεύτερον εἶναι 14 ἐτῶν. Τὸ τρίτον δώδεκα. Καὶ τὸ τέταρτον ἕνδεκα» (ΒΟΒΟΛΙΝΗ, Κ., Το Χρονικόν του “Παρνασσού”). Τέσσερα χρόνια πριν την ίδρυση του Συλλόγου, δηλαδή το 1861, εκδιδόταν χειρόγραφα το περιοδικό ΠΑΡΝΑΣΣΟΣ, από τους αδελφούς Λάμπρου.
Το όνομα ΠΑΡΝΑΣΣΟΣ, τόσο μυθικά ωραίο δοσμένο από τους Ιδρυτές του Συλλόγου, και ταιριαστό, θα καθόριζε την πνευματική εξέλιξη της Ελλάδας, αποδεικνύοντας πως μεσ’ τη φτώχεια, την εξαθλίωση και την τυραννία, τα οράματα και οι αξίες, εκεί είναι που ξεπετάγονται και ανθίζουν.
Μέλη του Φιλολογικού Συλλόγου ΠΑΡΝΑΣΣΟΣ υπήρξαν εξέχουσες προσωπικότητες της χώρας: Παλαμάς, Νέγρης, Βικέλας, Παπαρρηγόπουλος, Κορομηλάς, Δραγούμης, Γεννάδιος, Τρικούπης, Μαρκεζίνης, Μπενάκης, ο Μακεδονομάχος Παύλος Μελάς, Χατζηδάκις, κ.α., ενώ έχουν τιμηθεί, εξίσου, για την προσφορά τους, και πολλές γυναίκες: Κουμουνδούρου, Μαυροκορδάτου, Συγγρού, Βαλαωρίτου, Δραγούμη, κ.α. Στα Επίτιμα Μέλη αναφέρονται οι ιστορικές προσωπικότητες: Πιερ ντε Κουμπερτέν, Ερρ. Σλήμαν, Γ. Κλεμανσώ, Ουίν. Τσώρτσιλ, κ.α.
Επίτιμος Πρόεδρος του Φιλολογικού Συλλόγου ΠΑΡΝΑΣΣΟΣ είναι «η Α.Θ.Π. ο Αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως, Νέας Ρώμης και Οικουμενικός Πατριάρχης κ. Βαρθολομαίος».
Σήμερα, ο Φιλολογικός Σύλλογος ΠΑΡΝΑΣΣΟΣ αναπτύσσει έντονη δραστηριότητα στα πράγματα. Σύμφωνα με το Καταστατικό του Συλλόγου, τα Μέλη είναι Τακτικά, Επίτιμα και Αντεπιστέλλοντα.
Στο ισόγειο του ΠΑΡΝΑΣΣΟΥ, δεσπόζει η Βιβλιοθήκη των 80.000 τόμων και των 54.000 τίτλων βιβλίων. Ιδρύθηκε από τους αδελφούς Π. Λάμπρου τέσσερα χρόνια πριν την ίδρυση του Συλλόγου. Οι φιλομαθείς αναγνώστες μπορούν να βρουν, διαδικτυακά, σπάνια βιβλία του 18ου και 19ου αι. Επίσης, στην περίφημη Βιβλιοθήκη του ΠΑΡΝΑΣΣΟΥ υπάρχουν τα γερμανικά αρχεία Μονάδων Κατοχής και τα αρχεία της CIA για το Κυπριακό ζήτημα 1973-74.
Στον πρώτο όροφο, βρίσκεται η Κεντρική Αίθουσα Εκδηλώσεων, χωρητικότητας 500 ατόμων (400+100 στα θεωρεία), η οποία φημίζεται για την άριστη ακουστική της. Δυστυχώς, την περίοδο της Γερμανικής Κατοχής, χρησιμοποιήθηκε ως ανώτατο στρατοδικείο των Ναζί.
Συνεχίζοντας νοερά την ξενάγησή μας στους χώρους του ΠΑΡΝΑΣΣΟΥ, η προσοχή του επισκέπτη στρέφεται στην αίθουσα (ημιώροφος) όπου συναντιόταν ο Κωστής Παλαμάς με τους Λογοτέχνες της Νέας Αθηναϊκής Σχολής. Σήμερα εδρεύει εκεί το ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ.
Στον δεύτερο όροφο, στεγάζεται η Πινακοθήκη του ΠΑΡΝΑΣΣΟΥ. Οι Ναζί κατακτητές, αμαυρώνοντας την ιερότητα της Τέχνης, λεηλάτησαν την Πινακοθήκη το 1943-44 και οι πίνακες ούτε ανευρέθηκαν ούτε επεστράφησαν ποτέ. Σήμερα, η Πινακοθήκη περιλαμβάνει τα σημαντικότερα έργα του 19ου και 20ου αι.
Στον τρίτο όροφο, είναι η Αίθουσα Τέχνης (Γκαλερί ΠΑΡΝΑΣΣΟΥ), η οποία αναφέρεται ως η πιο φωτεινή αίθουσα του ΠΑΡΝΑΣΣΟΥ και προσελκύει αναρίθμητες εικαστικές εκδηλώσεις.
Ο Φιλολογικός Σύλλογος ΠΑΡΝΑΣΣΟΣ συνεργάζεται με ιδρύματα, σωματεία και συλλόγους, σε Ελλάδα και Εξωτερικό, διοργανώνει επιστημονικές διαλέξεις, προκηρύσσει διαγωνισμούς ποιήσεως, πεζογραφίας, δοκιμίου και εικαστικών τεχνών. Επιπλέον, προκηρύσσει υποτροφίες για μαθητές, αλλά και για φοιτητές των Ανθρωπιστικών Επιστημών.
Δικαίως, ο Φιλολογικός Σύλλογος ΠΑΡΝΑΣΣΟΣ, θα μπορούσε να χαρακτηριστεί διαχρονικό “στολίδι” των Γραμμάτων και των Τεχνών, στους χαλεπούς και “αμετανόητους” καιρούς, τους οποίους ζούμε. Είναι ένα αυθεντικό στολίδι, πέρα από τα θορυβώδη και τετριμμένα, και είναι αναγκαίο και ασυνήθιστα ωραίο, με σκοπό, όπως διατυπώνεται στο Καταστατικό του Συλλόγου, «τη διανοητική, ηθική και κοινωνική του λαού βελτίωση».
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
ΒΟΒΟΛΙΝΗ, Κ., Το Χρονικόν του “Παρνασσού” (1865-1950), Φιλολογικός Σύλλογος Παρνασσός, Αθήνα 1951.
ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ (ΚΑΤΑΣΤΑΤΙΚΟΝ), Φιλολογικός Σύλλογος Παρνασσός, Αθήνα 2007.
Φιλολογικός Σύλλογος Παρνασσός-Η Πρώτη Ακαδημία Γραμμάτων και Τεχνών-ἔτος ἱδρύσεως 1865, Αθήνα 2021. Διαθέσιμο στην επίσημη ιστοσελίδα του Φιλολογικού Συλλόγου ΠΑΡΝΑΣΣΟΣ.
(Βιβλιογραφία και φωτογραφικό υλικό παραχωρήθηκαν από τον Λογοτέχνη-Μουσικοσυνθέτη και έναν από τους Κοσμήτορες των Σχολών του Φιλολογικού Συλλόγου ΠΑΡΝΑΣΣΟΣ, κ. Πάνο Χατζηγεωργιάδη).
