anastopoulos@politispress.gr
Τα έθιμα της Μεγάλης Εβδομάδας ξεκινούσαν από τη Μεγάλη Δευτέρα. Οι νοικοκυρές άρχισαν να ασβεστώνουν τις αυλές, τους τοίχους και τα πεζοδρόμια, να τακτοποιούν τα λουλούδια και τους κήπους.
Όπως και η Μεγάλη Τρίτη είναι αφιερωμένη στο καθάρισμα των σπιτιών. Σε κάποιες περιοχές της Ελλάδας σήμερα ετοιμάζουν τα κουλούρια και τα τσουρέκια σε αντίθεση με τις περισσότερες περιοχές της Ελλάδας όπου αυτό είναι έθιμο της Μεγάλης Πέμπτης. Τη Μεγάλη Τρίτη, διαβάζεται στην εκκλησία, ένα από τα ωραιότερα τροπάρια ολόκληρης της εκκλησιαστικής υμνογραφίας που έγραψε μια μοναχή της Βυζαντινής μουσικής, η Κασσιανή.
Τη Μεγάλη Τετάρτη σε πολλές περιοχές της χώρας μας, οι γυναίκες πηγαίνουν στη λειτουργία της Μεγάλης Τετάρτης με μια σουπιέρα αλεύρι που έχουν στερεώσει μέσα 3 κεριά. Αυτά τα κεριά τα καίνε κατά τη διάρκεια του μυστηρίου και το αλεύρι το χρησιμοποιούν για να φτιάξουν τα Πασχαλινά Κουλουράκια. Τη Μεγάλη Τετάρτη παρασκευαζόταν και το νέο προζύμι. Οι γυναίκες πήγαιναν από σπίτι σε σπίτι και μάζευαν αλεύρι, το οποίο το ζύμωναν χωρίς προζύμι, το πήγαιναν στην εκκλησία και αυτό αποτελούσε τη βάση για το προζύμι της χρονιάς, το οποίο οι γυναίκες μοίραζαν ξανά σε όλα τα σπίτια.
Τη Μεγάλη Πέμπτη, πρωί –πρωί σε όλη την Ελλάδα οι γυναίκες καταπιάνονταν με το ζύμωμα. Ζυμώνουν τις κουλούρες της Λαμπρής και τις στολίζουν με λουρίδες από ζυμάρι και ξηρούς καρπούς. Ανάλογα με το σχήμα που τους έδιναν παλιότερα είχαν και διάφορα ονόματα, ‘κοφίνια’, ‘καλαθάκια’, ‘δοξάρια’, ‘αυγούλες’, ‘κοτσούνες’, ‘κουζουνάκια’.
Αμέσως μετά, έβαφαν τα κόκκινα αυγά. Σε πολλά μέρη της Ελλάδας κρεμούσαν κόκκινες βελέντζες (κουβέρτες) και κόκκινα μαντήλια. Το πρώτο αυγό που έβαφαν ήταν της Παναγιάς και το έβαζαν στο εικονοστάσι. Με αυτό σταύρωναν τα παιδιά από το κακό το μάτι.
Μεγάλη Παρασκευή είναι μέρα αργίας και νηστείας. Ημέρα πένθους. Σε κάποιες περιοχές πίνουν ξίδι για την αγάπη του Χριστού. Κοντά στο μεσημέρι οι κοπέλες στολίζουν τον Επιτάφιο με λουλούδια που έχουν στείλει από τα σπίτια. Όλα τα ανοιξιάτικα λουλούδια: βιολέτες, τριαντάφυλλα, μενεξέδες. Φτιάχνουν στεφάνια και γιρλάντες, ενώ ψέλνουν το μοιρολόγι της Παναγιάς. Σ’ άλλα μέρη της χώρας μας στολίζουν τον Επιτάφιο το βράδυ της Μεγάλη Πέμπτης μετά τα Δώδεκα Ευαγγέλια.
Ξημερώματα του Μεγάλου Σαββάτου οι εκκλησίες στολίζονται με δαφνόφυλλα και ο ιερέας τα σκορπίζει μόλις πει ‘Ανάστα ο Θεός κρίναι την γην’. Μετά την εκκλησία η νοικοκυρά ζυμώνει την κουλούρα της Λαμπρής και ο άντρας αναλαμβάνει το σφάξιμο του αρνιού.
Το βράδυ του Μ. Σαββάτου λίγο πριν χτυπήσουν οι καμπάνες για την εκκλησία, οι πιστοί φορούν τα ολοκαίνουργα ρούχα τους, παίρνουν τις άσπρες λαμπάδες τους για να τις ανάψουν με το Άγιο Φως και πηγαίνουν να παρακολουθήσουν την λειτουργία της Ανάστασης. Γυρίζοντας από την Ανάσταση σταυρώνουν με το Άγιο Φως το πάνω μέρος της εξώπορτας.
Πολλά από αυτά τα έθιμα δεν γίνονται πια, όμως πρέπει να τα θυμόμαστε και να τα μεταδίδουμε στους νεότερους.
Διαβάστε επίσης:
