Ας Θυμηθούμε: Η δημιουργία της λίμνης Πλαστήρα

Η λίμνη Πλαστήρα βρίσκεται 25χλμ. περίπου δυτικά της Καρδίτσας, σε υψόμετρο 800μ. Απέχει 325χλμ. από την Αθήνα και 250χλμ. από τη Θεσσαλονίκη χαρακτηρίζοντας τη έναν από τους πλέον εύκολα προσβάσιμους προορισμούς στην Ελλάδα. Η περιοχή της λίμνης Ν. Πλαστήρα πριν γίνει το φράγμα και σχηματιστεί η λίμνη, ήταν το ξακουστό οροπέδιο της Νεβρόπολης, που πήρε το όνομά του από τα άφθονα ελάφια που ζούσαν στα πυκνά δάση της. Νεβρός, είναι το μικρό ελάφι. Ο ποταμός «Ταυρωπός», που φιδογυρίζοντας αργοκυλούσε νότια για να συναντήσει τον Αχελώο.

Η περιοχή της Νεβρόπολης, οι πλαγιές των Αγράφων και οι παρόχθιες περιοχές του Ταυρωπού, του Αγραφιώτη και του Αχελώου ήταν ο χώρος όπου τα πανάρχαια χρόνια κατοικούσαν οι Δόλοπες, αρχαίος πολεμικός και σκληροτράχηλος λαός.

Ο Καραϊσκάκης έζησε τα παιδικά του χρόνια στα χωριά των Αγράφων και διακρίθηκε σαν κλέφτης στις κλεισούρες των γύρω βουνών. Ανέλαβε το αρματολίκι των Αγράφων για δύο χρόνια και σε όλα τα χωριά ένιωσαν ανακούφιση γιατί εξαφάνισε τις ληστείες και τις κλοπές και η δικαιοσύνη του ήταν παροιμιώδης.

Με την απελευθέρωση του Ελληνικού κράτους το 1830 η περιοχή τεμαχίζεται, μισή στο ελεύθερο Ελληνικό κράτος και το υπόλοιπο στην Τουρκοκρατούμενη Θεσσαλία. Στο σημερινό φράγμα ήταν το τελωνείο της επίσημης επικοινωνίας ελεύθερων και σκλαβωμένων αγραφιωτών, με το 1881 να σηματοδοτεί, μετά από αγώνες, μια ελεύθερη περιοχή από τον Τουρκικό ζυγό.

Το 1925 ο στρατηγός και πρωθυπουργός της χώρας Ν. Πλαστήρας δημιούργησε το χωριό Νεράιδα και εκεί συνέλαβε την ιδέα να γίνει φράγμα στα στενά “κακαβάκια” του ποταμού Ταυρωπού και τα νερά που θα συγκεντρώνονταν στην Νεβρόπολης να δημιουργήσουν μια λίμνη και να εκτρέπονται στον Καρδιτσιώτικο κάμπο για την άρδευσή του αλλά και για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.

Κατά την γερμανική κατοχή, αλλά και τα επόμενα χρόνια, το αντάρτικο φούντωσε σε όλο το οροπέδιο της Νεβρόπολης όπου είχε κατασκευαστεί πρόχειρο αεροδρόμιο και τα συμμαχικά αεροπλάνα προσγειώνονταν τα βράδια η έριχναν πολεμοφόδια με τα αλεξίπτωτα στην περιοχή Νεράιδας.

Η ιδέα ωρίμασε τη δεκαετία του ΄50 οπότε και άρχισε η υλοποίηση του οράματός του. Η αρχική πρόταση προέβλεπε την κατασκευή χωμάτινου φράγματος σε άλλη θέση (περίπου στο ύψος του Νεοχωρίου), όμως τελικά επιλέχθηκε η θέση «Κακαβάκια» και η κατασκευή τσιμεντένιου φράγματος. Η χρηματοδότησή της έγινε από χρήματα που χρωστούσε η Ιταλία στην Ελλάδα (πολεμικές επανορθώσεις) και την κατασκευή ανέλαβε γαλλική εταιρεία. Σήμερα τη διαχείριση του φράγματος έχει αναλάβει η ΔΕΗ. Η κατασκευή του φράγματος ολοκληρώθηκε το 1960, οπότε και άρχισε η πλήρωση του ταμιευτήρα με νερό από τους παραπόταμους του Ταυρωπού από εποχικά ρέματα.

Το 1960 εγκαινιάστηκε το φράγμα και το υδροηλεκτρικό εργοστάσιο και μετά από μερικά χρόνια έγιναν και τα αρδευτικά έργα του κάμπου καθώς και η ύδρευση της Καρδίτσας και των γύρω περιοχών και κανείς δεν είχε ξεχάσει το τραγικό ναυάγιο της 5ης Δεκεμβρίου 1959.

Ήταν 5 Δεκεμβρίου 1959, παραμονή του Αγίου Νικολάου. Ούτε δύο μήνες δεν είχαν περάσει από την ολοκλήρωση των έργων στη λίμνη Ταυρωπού. Εκείνο το βράδυ, 20 εργαζόμενοι , αποφάσισαν να μεταβούν στις οικογένειές τους, με το μοναδικό μέσο που διέθεταν. Μία μεγάλη βάρκα. Θα αναχωρούσαν από την περιοχή “Τσαρδάκι” προς το Νεοχώρι. Οι παλιοί δρόμοι είχαν κατακλυστεί από τα νερά της λίμνης και δεν είχε κατασκευαστεί νέο οδικό δίκτυο. Στην περιοχή, επικρατούσε εκείνο το βράδυ σφοδρή κακοκαιρία. Παρά τις προτροπές να μην επιχειρήσουν να περάσουν τη λίμνη και να διανυκτερεύσουν στο Τσαρδάκι, όπου υπήρχε καφενείο – παντοπωλείο, δεν άκουσαν καθώς ήθελαν να περάσουν τη γιορτή του Άγιου Νικολάου στα σπίτια τους. Έτσι επιβιβάστηκαν στη βάρκα του Ηρακλή Μητσογιάννη.

Δυστυχώς όμως, η βάρκα αναποδογύρισε, από το δυνατό αέρα και τις άσχημες καιρικές συνθήκες και οι 20 επιβαίνοντες, όλοι άντρες, βρέθηκαν στα παγωμένα νερά της λίμνης, που έγινε ο υγρός τάφος όλων. 17 θύματα κατάγονταν από το Νεοχώρι, 2 από την Καρίτσα και 1 από το Μορφοβούνι (τη γενέτειρα του Ν. Πλαστήρα), έπρεπε να θυσιαστούν για να “στεριώσει” το φράγμα, δυο μήνες μετά την κατασκευή του.

Η λίμνη Ταυρωπού ή λίμνη Πλαστήρα όπως ονομάζεται σήμερα, για να δημιουργηθεί πήρε από τους κατοίκους των γύρω χωριών αρκετά περιουσιακά στοιχεία (χωράφια, αγροικίες κλπ). Η δύναμη όμως των αδικοχαμένων φρόντισε μακροπρόθεσμα, να τους τα επιστρέψει διπλά και τριπλά. Με τη βοήθεια της μητέρας Φύσης, δημιουργήθηκε ένα πανέμορφο σκηνικό που άρχισε να το ανακαλύπτει ο κόσμος και πλέον από τη λίμνη να ευεργετείται όχι μόνον ο κάμπος, αλλά και ολόκληρη η ορεινή περιοχή.