Γ. Αβραμίδης: Κύριε Παναγόπουλε, γνωρίζουμε ότι έχετε Καλαβρυτινή καταγωγή, θέλετε να μας πείτε κάτι για το Ολοκαύτωμα των Καλαβρύτων επί Κατοχής και τον Πολιούχο της Πόλης που έχετε το όνομά του;
Αλ. Παναγόπουλος: Ευχαριστώ πολύ για την ερώτηση που με τιμά ιδιαιτέρως και θα σας απαντήσω μέσω της τοπικής ιστοριογραφίας, με προσωπική οικογενειακή προσέγγιση. Κυριακή 13 Δεκεμβρίου 2020 τελέσθηκε κι εφέτος το Μνημόσυνο σε ανάμνηση της φρικιαστικής 13ης Δεκεμβρίου του 1943, των άδικα δολοφονημένων Ελλήνων, των νέων και των μεγάλων, που αδιάκριτα και ασύστολα εκτελέστηκαν από την Γερμανική Φασιστική Αρχή, Κατοχής. Παρεστάθηκε ο συμφοιτητής μου εν Βελιγραδίω, νυν Μητροπολίτης Ιερώνυμος, οι ιερείς και οι εκπρόσωποι του Λαού, με ελάχιστες παρουσίες, τιμήθηκε κι εφέτος η 77η επέτειος του Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος. Το πρωί τελέσθηκε η Θεία Λειτουργία στον Μητροπολιτικό Ιερό Ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου, Καλαβρύτων, χοροστατούντος του Μητροπολίτη και ακολούθησε η Επιμνημόσυνη Δέηση για τα άδικα θύματα των συμπατριωτών μας. Το ΓΕΕΘΑ εκπροσώπησε ο υποστράτηγος Δημήτριος Τσιμπίδης, ενδεικτικά αναφέρω, παρών ήταν ο πρόεδρος της Ένωσης Θυμάτων Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος Χαρίλαος Ερμείδης, ενώ ομιλία είχε ο Σωτήριος Θανόπουλος που έζησε εκείνες τις φρικτές ημέρες του ολοκαυτώματος ως μικρός μαθητής του σχολείου των Καλαβρύτων. Ο Δήμαρχος Παπαδόπουλος ανέγνωσε τα ονόματα των ηρωϊκών θυμάτων, έγινε κατάθεση στεφάνων και ανάκρουση του Εθνικού μας Ύμνου, παρουσία και του ηγουμένου Μεγάλου Σπηλαίου. Την επομένη ημέρα Δευτέρα τελέσθηκε Μνημόσυνο στην ιστορική Ιερά Μονή Αγίας Λαύρας, Καλαβρύτων, όπου προστάτης της είναι ο Άγιος Αλέξιος ως Πολιούχος των Καλαβρύτων, του οποίου η Τιμία Κάρα από το 1398, δωρεά αυτοκράτορα Εμ. Παλαιολόγου, διαφυλάσσεται τιμίως εκεί. Για τη μνήμη των άδικα και αλύπητα εκτελεσθέντων Μοναχών και Λαϊκών (τελέστηκε και στην Ιερά Μονή Τρισάγιο), που τα Φασιστικά Γερμανικά Στρατεύματα Κατοχής, κατά την 14η Δεκεμβρίου 1943, θανάτωσαν τους Ήρωες Καλόγερους και το προσωπικό. Όπως επί της Κατοχής, το ίδιο και επί της Τουρκικής Σκλαβιάς, τώρα οι Φασίστες, βεβήλωσαν και έκαψαν ολοκληρωτικά το Ιστορικό Μοναστήρι του Ελληνικού Γένους. Εκεί όπου οι Ήρωες Οπλαρχηγοί (μαζί τους και ο προπάππους μου ονόματι: Πανάγος ο γενναίος), Ορκίστηκαν το 1821 με σύνθημα για «Ελευθερία ή Θάνατο». Λόγω των περιοριστικών μέτρων από την πανδημία, στην Μονή ήταν παρών ο Δήμαρχος και λίγοι άλλοι μαζί με τον ηγούμενο της Μονής. Με την ευκαιρία αυτή να θυμήσουμε ότι τα Καλάβρυτα συναποτελούνται από πολλά Χωριά, εξ’ ου, Καλαβρυτοχώρια, από αυτά κατάγεται η οικογένειά μου. Μάλιστα το επίθετό μου: Παναγόπουλος, παραπέμπει σε περισσότερα Χωριά των Καλαβρύτων. Μέλη της οικογένειάς μας οδηγήθηκαν σε μετακίνηση (περί τον 17ο αιώνα), από τα πολύ ορεινά Χωριά, των κοντινότερων Καλαβρύτων, προς την πολύ ορεινή περιοχή του Ρίου, ψηλά στο Καστρίτσι, στους πρόποδες του Παναχαϊκού. Θυμάμαι ότι ο παππούς μου ο Αλέξιος (πέντε χρόνια αιχμάλωτος στην Σμύρνη), αλλά και ο Κων/νος (ήρωας της Βορείου Ηπείρου), και οι δυο διασώθηκαν, μου έλεγαν ότι ως παιδιά, οι ίδιοι, αρχές του 20ου αιώνα, θα τα πήγαιναν οι γονείς τους, με το άλογο σε 6-7 ώρες δρόμο, έως τα παραπάνω και ψηλότερα Χωριά: Αλαπαναγούς, Μάνεση, Μακελλαριάς, Αγιά Λαύρα, για να προσκυνήσουν ως Τάμα, το Τίμιο Λείψανο του Αγίου Αλεξίου, κτλ. Το Χωριό Καστρίτσι, εθεωρείτω ως το τελευταίο Χωριό, από του Καλαβρύτου τα Χωριά ή τα Καλαβρυτοχώρια ή του Καλαβρύτου τα Βουνά. Μάλιστα αναφέρεται και σε στιχογράφημα (περί τον 18ο αιώνα), ο πρόγονός μου ο Πανάγος, ο βοσκός. Η καταγωγή του ήταν απο το Χωριό Καστρίτσι ή (Καστρίτζι), «στου Καλαβρύτου τα βουνά», πολύ πάνω απο το Γκιώνη. Το συνέταξε, ο Κρητικός Ιωάννης Σποντής: «διήγησις δια στίχων ωραίων περί του βοσκού όπου εφανερώθη εις τον Μωρέα, κατα το 1767». Ο Μανουήλ Ι. Γεδεών, το δημοσιεύσε ολόκληρο στο έργο του: «Αρχείον Εκκλησιαστικής Ιστορίας», στην Κωνσταντινούπολη το 1911 – 1914, πρβλ. και στο βιβλίο μου, και ηλεκτρονικά σε PDF, Τόμος, Αλέξιου Παναγόπουλου: Αχαϊα–Μωριάς-Πελοπόννησος, σελ.436κ.ε. Τα Καλαβρυτοχώρια είναι πολλά Χωριά και όλα μαζί έδωσαν την παρουσία τους στο αγώνα του Γένους και στην πολυπόθητη Ελευθερία, που αποκτήθηκε με πολύ αίμα ηρώων και οσίων, όπως και στο φρικτό ολοκαύτωμα από έναν Λαό που φημίζεται για τον ευρωπαϊκό πολιτισμό του.
