Η καθηγήτρια του ΑΠΘ, Νιόβη Παυλίδου είναι η πρώτη εκλεγμένη στην περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας στην ανεξάρτητη αρχή του συμπαραστάτη. Ως περιφερειακή συμπαραστάτης (διαμεσολαβητής) δέχεται καταγγελίες άμεσα θιγόμενων πολιτών και επιχειρήσεων για κακοδιοίκηση των υπηρεσιών της περιφέρειας, των νομικών της προσώπων και των επιχειρήσεών της και διαμεσολαβεί προκειμένου να επιλυθούν τα σχετικά προβλήματα. Είναι υποχρεωμένη να απαντά στους ενδιαφερόμενους εγγράφως ή ηλεκτρονικά εντός τριάντα (30) ημερών.
Γ. Αβραμίδης: Κυρία Παυλίδου, από πότε ισχύει ο θεσμός του συμπαραστάτη του πολίτη και της επιχείρησης και ποιο είναι το θεσμικό πλαίσιο που τον ορίζει;
Νιόβη Παυλίδου: Στην χώρα μας, ο θεσμός του συμπαραστάτη του πολίτη και της επιχείρησης, καθώς και ο θεσμός του δημότη και της επιχείρησης, έχουν εισαχθεί στην περιφερειακή και τοπική αυτοδιοίκηση το 2010, με το πρόγραμμα «Καλλικράτης», Ν.3852/2010, άρθρο 179, το οποίο με ελάχιστες τροποποιήσεις ισχύει και σήμερα.
Γ. Αβραμίδης: Ποιες είναι οι αρμοδιότητές σας και οι δυνατότητες που έχετε ως ανεξάρτητη αρχή να βοηθάτε με την διαμεσολάβηση στην επίλυση προβλημάτων των πολιτών με τη διοίκηση της περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας;
Νιόβη Παυλίδου: Ο περιφερειακός συμπαραστάτης (διαμεσολαβητής) δέχεται καταγγελίες άμεσα θιγόμενων πολιτών και επιχειρήσεων για κακοδιοίκηση των υπηρεσιών της περιφέρειας, των νομικών της προσώπων και των επιχειρήσεών της και διαμεσολαβεί προκειμένου να επιλυθούν τα σχετικά προβλήματα, ενώ είναι υποχρεωμένος να απαντά στους ενδιαφερόμενους εγγράφως ή ηλεκτρονικά εντός τριάντα (30) ημερών.
Ο περιφερειακός συμπαραστάτης υποστηρίζεται διοικητικά από τις υπηρεσίες της περιφέρειας, οι οποίες υποχρεούνται να παρέχουν κάθε απαραίτητη στήριξη για την εκτέλεση του έργου του. Σε αυτό το σημείο, ο ισχύων νόμος χρειάζεται κάποιες βελτιώσεις ώστε να ενσωματώσει συστάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Γ. Αβραμίδης: Τι ισχύει σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες με την αντίστοιχη ανεξάρτητη αρχή και πότε πρωτοξεκίνησε ο θεσμός του συμπαραστάτη του πολίτη;
Νιόβη Παυλίδου: Από την δεκαετία του ’70 υπήρξαν πολλές προσπάθειες στα Ευρωπαϊκά όργανα για την θεσμοθέτηση διαμεσολαβητών σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο σε όλα τα κράτη μέλη. Στη συνθήκη του Μάαστριχτ (1992) αποφασίστηκε τελικά η εκλογή του Ευρωπαίου συνηγόρου του πολίτη, και το 1995 έγινε η εκλογή του πρώτου συνηγόρου από το ευρωκοινοβούλιο. Έκτοτε, όλες οι χώρες, σε εθνικό επίπεδο, εκλέγουν συνήγορο του πολίτη (η Ελλάδα από το 1997). Ακολούθως έγιναν πολλές συζητήσεις, πάλι στα Ευρωπαϊκά όργανα, ώστε να θεσμοθετηθούν συμπαραστάτες και στην αυτοδιοίκηση. Στην χώρα μας η νομοθέτηση έγινε το 2010. Η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας εξέλεξε πρώτη φορά συμπαραστάτη του πολίτη & της επιχείρησης τον Δεκέμβριο 2019.
Περισσότερες πληροφορίες για το θεσμό των διαμεσολαβητών δίδονται στις ιστοσελίδες του συνηγόρου του πολίτη στη χώρα μας και στην ιστοσελίδα του Ευρωπαίου συνηγόρου (ombudsman).
https://www.synigoros.gr/
https://www.ombudsman.europa.eu/en/home
Γ. Αβραμίδης: Τι έχει δείξει η ευρωπαϊκή εμπειρία στη λειτουργία του θεσμού; Μπορούμε να βελτιώσουμε την ελληνική λειτουργία αυτής της ανεξάρτητης αρχής, αντιγράφοντας κάποια άλλη χώρα;
Νιόβη Παυλίδου: Σε όλες τις Ευρωπαϊκές χώρες καταγράφεται θετική εμπειρία από τον θεσμό, ο οποίος πραγματικά συντελεί στην αντιμετώπιση φαινομένων κακοδιοίκησης και στην απλοποίηση της γραφειοκρατίας. Οι χώρες που πρωτοστάτησαν στην λειτουργία του θεσμού είναι οι Σκανδιναβικές, οι οποίες αποτελούν πάντα ένα καλό παράδειγμα. Εξ άλλου, ο όρος που χρησιμοποιείται διεθνώς για τον θεσμό είναι η Σουηδική λέξη Ombudsman. Σήμερα, επειδή υπάρχει μακρόχρονη εμπειρία από την εφαρμογή του θεσμού στην Ευρώπη, είναι εφικτό να βελτιώσουμε την λειτουργία του θεσμού στη χώρα μας. Το νομοθετικό πλαίσιο μπορεί να εμπλουτισθεί και να δοθούν απαντήσεις σε όλα τα ερωτήματα που προκύπτουν κατά την λειτουργία του γραφείου του Συμπαραστάτη.
Γ. Αβραμίδης: Έχετε κάποια διασύνδεση ή σχέση ως θεσμός με την ανεξάρτητη αρχή του συνήγορου του πολίτη.
Νιόβη Παυλίδου: Και οι δυο θεσμοί είναι Ανεξάρτητες Αρχές με διαφοροποίηση αποστολής. Ο περιφερειακός συμπαραστάτης στοχεύει στην αντιμετώπιση της κακοδιοίκησης μόνο στην περιφερειακή διοίκηση, ενώ ο συνήγορος του πολίτη στοχεύει κυρίως στην πάταξη της κακοδιοίκησης της κρατικής διοίκησης (Υπουργεία, Εφορία, Ασφαλιστικά Ταμεία κτλ), καλύπτει όμως, εάν υπάρχει ανάγκη, και το αντικείμενο του περιφερειακού συμπαραστάτη. Οι ακριβείς σχέσεις των δυο αρχών θα πρέπει να προσδιοριστούν με περισσότερη σαφήνεια με τροποποίηση του νόμου.
Γ. Αβραμίδης: Σε πόσες περιφέρειες και δήμους της χώρας λειτουργεί ο θεσμός;
Νιόβη Παυλίδου: Η εκλογή του συμπαραστάτη γίνεται με ενισχυμένη πλειοψηφία στο περιφερειακό ή στο δημοτικό συμβούλιο, επομένως δεν είναι μια εύκολη εκλογή. Σήμερα, εξ αιτίας και της πανδημίας, υπάρχουν λίγοι εκλεγμένοι συμπαραστάτες, 4 στις 13 περιφέρειες και περίπου 25 στους δήμους της χώρας.
Γ. Αβραμίδης: Ανταλλάσσετε εμπειρίες με τους συναδέλφους σας; Τι προσόντα ορίζει ο νόμος για τον συμπαραστάτη και για τα στελέχη του γραφείου του;
Νιόβη Παυλίδου: Στην χώρα μας δημιουργήθηκε δίκτυο συμπαραστατών στο Facebook το 2013, ώστε να συντονίζουν τις δράσεις τους οι περιφερειακοί και δημοτικοί συμπαραστάτες.
https://www.facebook.com/LocalOmbudsnetwork
Υπάρχει και δίκτυο Ευρωπαίων συμπαραστατών για ανταλλαγή εμπειριών.
Ο νόμος ορίζει απλά ο συμπαραστάτης να είναι πρόσωπο «εγνωσμένου κύρους» και δεν ορίζει τίποτα για τους συνεργάτες ή γενικότερα την στελέχωση του γραφείου του. Και αυτό το σημείο θα μπορούσε να βελτιωθεί με τροποποίηση του νόμου.
Γ. Αβραμίδης: Πόσα αιτήματα διαχειριστήκατε και με τι αποτελέσματα;
Νιόβη Παυλίδου: Τα αιτήματα που λαμβάνει ο συμπαραστάτης πρέπει να είναι γραπτά και επώνυμα. Περίπου 120 μηνύματα λάβαμε στο ηλεκτρονικό ταχυδρομείο και στην ειδική πλατφόρμα αναφορών. Αλλά, μας απασχόλησαν και πάνω από 150 αιτήματα τηλεφωνικά, με ατελή στοιχεία του αιτούντα πολλές φορές, αλλά με βάσιμο περιεχόμενο. Τα περισσότερα εξυπηρετήθηκαν, με θετική ή αρνητική απάντηση, με βάση τους νόμους. Μονοψήφιος αριθμός αιτημάτων βρίσκεται υπό επεξεργασία.
Γ. Αβραμίδης: Πως και που μπορεί ο πολίτης της περιφέρειας να απευθυνθεί σε εσάς;
Νιόβη Παυλίδου: Το γραφείο του συμπαραστάτη στεγάζεται στο κτίριο της περιφέρειας στα Σφαγεία, 26ης Οκτωβρίου 64, 4ος όροφος.
Στοιχεία επικοινωνίας: Τηλ. 2313319444,
Email: symparastatis@pkm.gov.gr
Οι πολίτες είναι καλό να επισκέπτονται την ιστοσελίδα του συμπαραστάτη και να ενημερώνονται λεπτομερώς για την διαδικασία υποβολής αιτημάτων.
https://symparastatis.pkm.gov.gr/
