Περί δημοκρατίας και πάλι… – Άρθρο του Αρθούρου Καραγκιοζίδη

δημοκρατία

” Η δημοκρατία είναι το χειρότερο πολίτευμα, αλλά καλύτερο δεν έχει εφευρεθεί”, είπε ο Winston Churchill, μιλώντας για την δημοκρατία. Η σκέψη αυτή είναι πολύ βαθύτερη σε σχέση με το πως την ερμηνεύουν διάφοροι άνθρωποι στον κόσμο γενικότερα. Σε κάθε περίπτωση, δεν είναι δογματική, αντιθέτως, προσφέρει ένα ευρύ πεδίο αναζητήσεων. Το “χειρότερο πολίτευμα” σημαίνει ότι ο Churchill βλέπει τα προβλήματα που συνοδεύουν την δημοκρατία διαχρονικά, κάτι που αποδείχθηκε σε βάθος χρόνου, και το.. “δεν έχει εφευρεθεί καλύτερο”, μάλλον μιλά για το ότι πρέπει να βρεθεί.

Η ανθρώπινη σκέψη προχώρησε και προχωρά προς αυτή την κατεύθυνση, αναζητώντας λύσεις. Κάποιοι μιλούν για δικτατορία με ανθρώπινο πρόσωπο, κάποιοι για στρατοκρατία, ενισχύονται οι απόψεις περί σοσιαλισμού κ.α. Όλα αυτά, στην ουσία είναι προσπάθειες βελτίωσης της δημοκρατίας, που προφανώς και έχει θετικά στοιχεία, τουλάχιστον θεωρητικά διατυπωμένα. Λέω θεωρητικά, διότι αρκετά από αυτά στην πράξη δεν λειτουργούν, η υπολειτουργούν, αν μη τι άλλο. Αρκεί να πάρουμε το βασικότερο ίσως στοιχείο, αυτό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, που ακυρώνονται πολλές φορές στην πράξη, από την τεράστια γραφειοκρατία, η οποία συχνά και παντού καταστρέφει τα πάντα…
Την κάθε ιδέα τελικά, την πραγματοποιούν οι άνθρωποι. Το ζητούμενο είναι, αυτοί οι άνθρωποι , κάθε φορά, να είναι σε θέση να το πράξουν. Να έχουν τις αντίστοιχες ικανότητες, τις γνώσεις, το μορφωτικό και το ηθικό επίπεδο, όλα εκείνα τα προσόντα ,που είναι απαραίτητα για την διαμόρφωση του θετικού αποτελέσματος. Με άλλα λόγια, πρέπει να επικρατεί η αξιοκρατία σε όλα, κάτι, που δυστυχώς δεν το έχουμε. Ο γιατρός, για να δουλέψει, εξετάζεται για τις ικανότητές του. Το ίδιο ο μηχανικός, ο πιλότος και άλλα πολλά επαγγέλματα. Στην δημόσια διοίκηση γιατί δεν συμβαίνει το ίδιο;… Θεωρούμε δηλαδή, ότι η διακυβέρνηση μιας χώρας, περιφέρειας, δήμου είναι λιγότερο σημαντική, και άρα δεν απαιτεί αντίστοιχες ικανότητες;.. Κατά έναν περίεργο τρόπο αυτή η προσέγγιση επικρατεί, με αποτέλεσμα να έχουμε αυτά που έχουμε.

Συνεπώς, το σοβαρότερο ζήτημα εδώ είναι το ζήτημα της ανάδειξης εξουσιών, όπου το αντίστοιχο εργαλείο της δημοκρατίας κουτσαίνει. Δεν μπορεί ο καθένας να έχει λόγο σε αυτή την διαδικασία, δεν μπορεί!.. Απλά σκεφτείτε για το πως εκλέγει δήμαρχο, βουλευτή, πρωθυπουργό εν τέλη, η καθ’ όλα σεβαστή και αγαπητή…(ας την ονομάσουμε) κυρία Κούλα, που στο χωριό της ασχολείται με τις δουλειές της, την οικογένειά της, μεγαλώνοντας παιδιά η εγγόνια, επαναλαμβάνω, καθ’ όλα σεβαστή και αγαπητή!.. Μήπως έχουμε την ψευδαίσθηση, όσοι την έχουν, ότι η κυρία αυτή θα διαβάσει και θα μελετήσει τα προγράμματα των υποψηφίων δημάρχων και θα βγάλει τα αντίστοιχα συμπεράσματα, βάσει τα οποία θα επιλέξει στις εκλογές τον καταλληλότερο;.. Όχι, θα επιλέξει αυτόν, που θα της πουν, ότι είναι καλό παιδί, αυτόν, με τον οποίο ίσως έχει μια μακρινή συγγένεια, αυτόν, που θα της πει τα ομορφότερα λόγια, και θα υποσχεθεί, ότι θα της κάνει άσφαλτο στο δρόμο της στο χωριό, η αυτόν, που τον στηρίζει π.χ. το ΚΚΕ, διότι η οικογένεια της μια ζωή ήταν ΚΚΕ!.. Είναι σαν να λέμε, ότι η κυρία Κούλα θα αξιολογήσει έναν απόφοιτο ιατρικής, για το αν θα πάρει η όχι πτυχίο και άδεια εξάσκησης επαγγέλματος. Μια τέτοια κατάσταση οδηγεί και τους διεκδικούντες κάθε εξουσίας να σκέφτονται αποκλειστικά και μόνο για το πως θα κοροϊδέψουν περισσότερο κόσμο με όμορφη ρητορική και διάφορα παρόμοια τεχνάσματα. Όσο για τα προγράμματά τους, τα ξεχνούν την επομένη!..

Θα επαναλάβω, το ζήτημα ανάδειξης εξουσιών είναι το σοβαρότερο ζήτημα του πολιτεύματος, και δεν μπορούν όλοι να έχουν ρόλο και λόγο εδώ. Την κάθε εξουσία πρέπει να την αναδεικνύουν μόνο εκείνοι, που είναι σε θέση να κρίνουν ανθρώπους, προγράμματα, προθέσεις και ικανότητες, είναι και πάλι θέμα αξιοκρατίας. Τώρα, ποιοί είναι αυτοί; Είναι άλλο ερώτημα, όχι εύκολο φυσικά, αλλά η λύση υπάρχει. Και η λύση αυτή είναι μονόδρομος, διότι σήμερα η δημοκρατία είναι βαριά άρρωστη, και το εργαλείο για την ανάρρωσή της είναι η αξιοκρατία…