Η Σύρος είναι ένα νησί των Κυκλάδων. Πρωτεύουσα της Σύρου είναι η Ερμούπολη, η οποία είναι και πρωτεύουσα του Νομού Κυκλάδων. Η Σύρος αναπτύχθηκε ιδιαίτερα μετά το 1826, όταν εγκαταστάθηκαν Μικρασιάτες και νησιώτες πρόσφυγες από τα Ψαρά, την Χίο, την Κάσο, την Κρήτη. Υπήρξε ναυτικό, βιομηχανικό και πολιτιστικό κέντρο του Νέου Ελληνικού Κράτους. Το πιο φημισμένο προϊόν που παράγεται στο νησί είναι το συριανό λουκούμι.
Μετά την επιδημία πανώλης που έπληξε τη Σύρο το 1728, άρχισε μια περίοδος οικονομικής ανάκαμψης που κορυφώθηκε στο πέρασμα από τον 18ο στον 19ο αιώνα. Το ιδιαίτερο καθεστώς των νησιών επέτρεψε παράλληλα την ανάπτυξη της αυτοδιοίκησης. Η Σύρος και η Άνδρος παραχωρήθηκαν το 1779 από τον σουλτάνο Αμπντούλ Χαμίτ Α΄ στην ανιψιά του, τη Σαχ Σουλτάνα, η οποία εκχώρησε τη διοίκηση του νησιού στα τοπικά όργανα, δηλαδή τη συνέλευση του «Κοινού» (Κοινότητας) και τους εκλεγμένους από αυτήν Επιτρόπους. Μεταξύ 1750 και 1820 ο πληθυσμός του νησιού διπλασιάστηκε, από 2.000 σε 4.000 κατοίκους περίπου και εντοπιζόταν κυρίως στον οικισμό της Άνω Σύρου. Η πειρατεία περιορίστηκε και η εμπορική κίνηση στο λιμάνι αυξήθηκε. Παράλληλα, αρκετοί κάτοικοι άρχισαν να επιδίδονται στο εμπόριο του κρασιού, ενώ άλλοι στη ναυτιλία. Η Σύρος ήταν το πρώτο εμπορικό λιμάνι της Ελλάδα. Παράλληλα οι Ερμουπολίτες, εύποροι και καλλιεργημένοι, φρόντισαν να δώσουν στην πόλη τους μια πνευματική ακτινοβολία πρωτόγνωρη για τα δεδομένα της εποχής. Δέκα δημόσια σχολεία και οκτώ ιδιωτικά, αγοριών και κοριτσιών, φημίζονταν για το υψηλό τους επίπεδο.
Η θάλασσα κάποτε έφτανε μέχρι στο άγαλμα του Μιαούλη στην ομώνυμη πλατεία, μπροστά από το Δημαρχείο -το κόσμημα της Σύρου, κατασκευάστηκε σε σχέδια του Τσίλλερ, το 1898 και κόστισε 1.300.000 δρχ! Τί να πρωτοθαυμάσει κανείς και τί να περιγράψει;! Στο ισόγειο του Δημαρχείου της Σύρου, είναι ο εξωτερικός χώρος των Δικαστηρίων (καφενείο) με το δάπεδο πλακάκια και με Ιωνικά κιονόκρανα το περιστύλιο, οι πόρτες και τα παράθυρα είναι με ξυλεία από την Τεργέστη (Ιταλία).
Επίσης στο ισόγειο βρίσκεται μια άμαξα και ήταν της βασίλισσας Ελισάβετ (Σίσσυ).
Η εσωτερική σκάλα του Δημαρχείου είναι κατασκευή από μάρμαρο, επίσης σε σχέδιο του Ern. Tsiller και η μοναδική στον κόσμο που δεν στηρίζεται σε κολώνες, και είναι πλάτους 15,5 m σε Τοσκανικό, Ιωνικό και Κορινθιακό ρυθμό!
Aίθουσα συσκέψεων. Από τα πιο αξιοσημείωτα, είναι οτι αυτά τα υπέροχα έπιπλα, πόρτες, κουρτίνες κλπ δεν σαπίζουν παραμελημένα σε κάποια αποθήκη. Δεν υπάρχει καμία αντικατάσταση, ακόμη και οι κουρτίνες είναι οι πρώτες κουρτίνες που ανέβηκαν από μεταξωτό βελούδο, και εκτός από το βάψιμο των τοίχων καμία άλλη εργασία δεν έχει γίνει! Στα έπιπλα υπάρχουν φύλλα χρυσού, είναι από τριανταφυλλόξυλο και έβενο. Οι δύο πίνακες έργα του Σπ. Προσαλέντη, ελαιογραφίες, σε φυσικό μέγεθος ανθρώπου (έγιναν για τη υποδοχή των βασιλέων Όλγας και Γεωργίου). Αξίζει να σημειωθεί οτι το αντίπαλο δέος του ζωγράφου (ε, δεν τον θυμάμαι κι αυτόν!) επειδή δεν ανέλαβε αυτός την εργασία, αφού οι πίνακες μπήκαν στην αίθουσα, εισέβαλε και πυροβόλησε τον πίνακα της β. Όλγας στο φόρεμα, για να μην είναι τέλειος. Το σημάδι της σφαίρας υπάρχει ακόμη, όπως και η σφαίρα σφηνωμένη στον τοίχο , όπου ποτέ δεν την πείραξαν, γιατί ποτέ δεν κατέβασαν τους πίνακες!
Η Κοίμηση της Θεοτόκου, η ομώνυμη εκκλησία της Σύρου, στη ενορία των Ψαριανών, βρίσκεται η εικόνα της Κοίμησης της Θεοτόκου, του Δομίνικου Θεοτοκόπουλου – El Grecco – βυζαντινής τεχνοτροπίας, από την νεαρή ηλικία του Θεοτοκόπουλου, το 1577. Βρίσκεται στην εκκλησία από το 1850, την μετέφεραν Ψαριανοί , πιθανόν κατά την Ελληνική Επανάσταση. Ανακαλύφθηκε το 1983 από τον αρχαιολόγο Γ. Μαστορόπουλο κ συντηρήθηκε από τον Μπαλτογιάννη. Βρίσκεται στον πρόναο της εκκλησίας σε γυάλινη προθήκη.
‘Αγιος Νικόλαος. Στην θέση ΒΑΠΟΡΙΑ . Χτίστηκε το 1849 με σχέδια του Γ. Μεταξά. Το Τέμπλο από μάρμαρο Πεντέλης είναι του Τήνιου γλύπτη Γ. Βιτάλη. Η θέση ΑΣΤΕΡΙΑ, είναι παράλια περιοχή όπου μπορείς να την επισκεφτείς για κολύμπι, φαγητό, ποτό ή απλά να απολαύσεις τη θέα.
Περίοπτη θέση στην κοινωνία της Σύρου έχει το ΝΕΩΡΙΟ.
Κατά τον 19ο αι. ήταν το κέντρο της οικονομίας της Σύρου. Το έμβλημα της περιοχής και η μεγαλύτερη βιομηχανική μονάδα από το 1861. Μετά από πολλές ταλαιπωρίες, όπου πολλές φορές άνοιξε και έκλεισε, το 2019 ξεκίνησε μια νέα εποχή για το Νεώριο και τους ανθρώπους του, όπου περίπου 1000 οικογένειες ζουν από αυτό.
Βάρη. παραθαλάσσια περιοχή με υπέροχη θάλασσα, πανέμορφο ψαροχώρι, όπου ο Βαμβακάρης κάνει ιδιαίτερη μνεία στα τραγούδια του.
‘Ανω Χώρα
είναι ο παλιότερος οικισμός του νησιού, κατοικείται από το 1200-πρωτοκατοικήθηκε από Βενετούς, γι’ αυτό και στο νησί στην πλειοψηφία τους είναι καθολικοί. Χτισμένη στην πλαγιά του λόφου και έχει Μητρόπολη τον Σαν Τζώρτζη. Είναι ο πρώτος δήμος της Νεότερης Ελλάδας.
Η πρόσβαση γίνεται με το λεωφορείο του δήμου, αλλά στα δρομάκια της με τα αμέτρητα σκαλοπάτια, μόνο περπατώντας μπορείς να την θαυμάσεις. Ο περαστικός θα συναντήσει εκτός των άλλων και την προτομή του ρεμπέτη Μ. Βαμβακάρη.
Η Χαλανδριανή είναι μικρός οικισμός στη βορειοανατολική πλευρά του νησιού όπου έχει ανασκαφεί προϊστορική Ακρόπολη που απέχει 9,5 χλμ από την πρωτεύουσα την Ερμούπολη. Η Ακρόπολη βρίσκεται πάνω σε απόκρημνο βράχο που έχει πρόσβαση μόνο από μία πλευρά. Οι πρώτες ανασκαφές έγιναν το 1898 από τον Χρήστο Τσούντα και βρέθηκαν όστρακα, επιγραφές, λείψανα τείχους. Δεν βρέθηκαν κατάλοιπα οικιών αλλά ο χώρος, σύμφωνα με τα ευρήματα, κατοικήθηκε από την προϊστορική εποχή. Βρέθηκαν επίσης πολλά πήλινα ειδώλια, εργαλεία, όπλα, κοσμήματα και πολλά τηγανοειδή αγγεία με περίτεχνες διακοσμήσεις.
Σαν Μιχάλης ή Αη Μιχάλης είναι μικρός οικισμός που βρίσκεται στο βόρειο τμήμα του νησιού της Σύρου και στην ευρύτερη περιοχή που είναι γνωστή ως Άνω Μεριά. Κατά τις τελευταίες δεκαετίες έχουν εγκατασταθεί εκεί λιγοστοί κάτοικοι που ασχολούνται κυρίως με αγροτικές εργασίες και την κτηνοτροφία. Από το βουνό στο οποίο είναι χτισμένος ο οικισμός έχει πάρει το όνομά του και το παραδοσιακό τυρί Σαν Μιχάλη, που παρασκευάζεται από γάλα αγελάδων, οι οποίες εκτρέφονται στην περιοχή.
Η Σύρος θα σε κατακτήσει από την πρώτη στιγμή, και θα κρατήσει αμείωτο το ενδιαφέρον σου μέχρι την επόμενη φορά που θα την επισκεφτείς. Πολλά καταλύματα, να διαλέξεις, (παλαιά αρχοντικά ή σπίτια που έχουν μετατραπεί σε ξενοδοχεία), για όποιον προτιμάει και δεν τον ενοχλεί η κίνηση, τα καλύτερα έχουν θέα στην θάλασσα. Αμέτρητες διαδρομές να διαλέξεις, παραλίες, και πάντα θα υπάρχει κάποια θεατρική ή μουσική παράσταση, από τις τοπικές ομάδες του νησιού. (ο ιερέας της Κοίμησης της Θεοτόκου, επίσης με χαρά συμμετέχει σε όποια παράσταση του ζητηθεί, για τον ρόλο, άλλο, του παππά!)
Η ζωή στην Ερμούπολη παραμένει ζωντανή καθ’ όλη τη διάρκεια του χειμώνα λόγω των Δικαστηρίων. Ο Δικηγορικός Σύλλογος Σύρου είναι αν όχι ίσως ο αρχαιότερος, τουλάχιστον ένας από τους αρχαιότερους (πρώτους) δικηγορικούς Συλλόγους του κράτους. Πρέπει να ιδρύθηκε σχεδόν μαζί με τα δικαστήρια της Σύρου.
