Οι φανουρόπιτες του Αγίου Φανουρίου

Του Αγίου Φανουρίου αύριο 27 Αυγούστου και δεν υπάρχει εκκλησία από την οποία να μην περάσετε σήμερα παραμονή και να μη δείτε δεκάδες φανουρόπιτες με 7 ή 9 υλικά, που έχουν φέρει οι πιστοί, για να ευλογηθούν και να μοιραστούν.

Ποιος δεν θυμάται τους μεγαλύτερους να λένε: “Άγιε μου Φανούριε, φανέρωσε το” και να τάζει πίτα ή κερί στη χάρη του; Ο Άγιος Φανούριος υπήρξε η μορφή που πάντοτε θα βοηθούσε να βρεθούν τα χαμένα. Κατά την παράδοση λένε: «Άγιε μου Φανούρη, φανέρωσε μου το και εγώ θα φτιάξω μια πίτα για την ψυχή της μάνας σου». Αν και κανείς δεν γνωρίζει λεπτομέρειες για το που, πότε και πως έζησε ο Άγιος, εντούτοις η λαϊκή φαντασία έσπευσε να τις δημιουργήσει. Σύμφωνα λοιπόν με αυτήν, η μητέρα του Αγίου ήταν άνθρωπος που δεν βοηθούσε τους άλλους ανθρώπους, ήταν σκληρή και αμαρτωλή. Όταν πέθανε, ο γιος της προσπάθησε να σώσει την ψυχή της, αλλά δεν τα κατάφερε. Τότε ο Άγιος παρακάλεσε να μην φτιάχνουν τίποτα για αυτόν, αλλά μόνο για την μνήμη και την ψυχή της μητέρας του.

Βέβαια, όπως συμβαίνει με όλα τα έθιμα, υπάρχουν παραλλαγές για τη φανουρόπιτα σε όλη την Ελλάδα. Στην Κρήτη, την Κύπρο, τη Σκιάθο, τη Φλώρινα και άλλες περιοχές, η φανουρόπιτα φτιάχνεται για να βρουν οι ανύπαντρες κόρες γαμπρό. Άλλοι πιστεύουν ότι φέρνει καλοτυχία και φωτίζει τον δρόμο της ζωής του καθενός. Λέγεται τέλος ότι ο Άγιος Φανούριος προστατεύει τους αγρότες φανερώνοντας τα κλεμμένα ζώα.

Έγινε γνωστός από την τυχαία εύρεση της εικόνας του τον 14ο αιώνα μ.Χ. στη Ρόδο, όταν έσκαβαν παλιά σπίτια στο νότιο μέρος του παλιού τείχους. Εκεί βρέθηκε αρχαίος ναός με πολλές κατεστραμμένες εικόνες και μεταξύ αυτών και η καλά διατηρημένη εικόνα επί της οποίας ο τότε μητροπολίτης Ρόδου Νείλος ο Β’ ο Διασπωρινός (1355 – 1369 μ.Χ.), αν και έμοιαζε με τον Άγιο Γεώργιο, κατάφερε και διάβασε το όνομα του Αγίου «ὁ ἅγιος Φανῶ».