anastopoulos@politispress.gr
Το μεσημέρι της 7ης Σεπτεμβρίου 1999, στις 14:56, οι κάτοικοι της Αττικής ένιωσαν έντρομοι, τη γη και τους τοίχους των κτιρίων γύρω τους, να δονούνται χωρίς σταματημό.
Ισχυρός σεισμός, μεγέθους 5,9 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ, με επίκεντρο το ρήγμα της Πάρνηθας, γίνεται αισθητός σε ολόκληρη την Αττική. Και όχι μόνο. Οι περιοχές που επλήγησαν περισσότερο ήταν το Μενίδι, τα Άνω Λιόσια, η Φυλή, οι Θρακομακεδόνες, η Νέα Φιλαδέλφεια, η Μεταμόρφωση, ενώ σε όλες τις συνοικίες της Αθήνας ο σεισμός έγινε ιδιαίτερα αισθητός προκαλώντας πανικό.
Εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες με το κινητό τηλέφωνο στα χέρια προσπαθούσαν να επικοινωνήσουν με συγγενείς και φίλους για να βεβαιωθούν ότι είναι καλά. Μάταια, τα δίκτυα κινητής τηλεφωνίας είχαν μπλοκάρει. Ουρές σχηματίστηκαν πίσω από τις δημόσιες σταθερές τηλεφωνικές συσκευές, που ακόμα τότε λειτουργούσαν.
Ο σεισμός, αν και όχι ιδιαίτερα ισχυρός και με συνολική διάρκεια μόλις 15 δευτερόλεπτα, προκάλεσε πολλές καταστροφές εξαιτίας της εγγύτητάς του στην Αθήνα, με επίκεντρο 18 χιλιόμετρα από το κέντρο της πόλης, ανάμεσα στις Αχαρνές και τον Εθνικό Δρυμό Πάρνηθας, καθώς και του μικρού εστιακού βάθους, από 9 μέχρι 14 χιλιόμετρα.
Ο απολογισμός τραγικός. 155 οι νεκροί. Περισσότεροι από 700 οι τραυματίες και ζημιές σε 70.000 κτίρια. Ο σεισμός της Πάρνηθας του 1999, είναι η δαπανηρότερη φυσική καταστροφή που έχει συμβεί ποτέ στην Ελλάδα και ο φονικότερος σεισμός των τελευταίων 50 χρόνων. Οι ζημιές που προκλήθηκαν υπολογίζονται σ τα 3 δισεκατομμύρια ευρώ.
Δεν ήταν ιδιαίτερα ισχυρός. Αυτό όμως που προκάλεσε τόσους θανάτους και καταστροφές, ήταν τόσο η συνολική διάρκειά του, 15 δευτερολέπτων, όσο και το μικρό του εστιακό βάθος (από 9 μέχρι 14 χιλιόμετρα). Στην επιφάνεια του εδάφους υπήρξαν ελάχιστα ρήγματα.
Η μεγαλύτερη τραγωδία συνέβη στο Μενίδι, στο κτίριο της Ρικομέξ, όπου 39 άνθρωποι έχασαν την ζωή τους. 8 ακόμα σκοτώθηκαν στα γραφεία της Φαράν, 3 στο εργοστάσιο Φιλοπλάστ και 6 στο εργοστάσιο της ΒΙΟΚΥΤ, ενώ 7 έχασαν την ζωή τους στην οικοδομή της οδού Πίνδου στη Νέα Φιλαδέλφεια και 16 στην πολυκατοικία της οδού Ψυχάρη, στη Μεταμόρφωση. Για μέρες τα σωστικά συνεργεία έκαναν μάταιες προσπάθειες να βρουν επιζώντες κάτω από τα συντρίμμια τους.
Τα κτίρια βάφτηκαν με κίτρινο ή κόκκινο χρώμα και οι Αθηναίοι, φοβούμενοι μετασεισμούς, κοιμόντουσαν στις πλατείες και στα πάρκα.
Το Γεωδυναμικό Ινστιτούτο ανακοίνωσε αρχικά πως ο σεισμός προκλήθηκε από ρήγμα μήκους 15 χιλιομέτρων που καλύπτει την περιοχή μεταξύ Πεντέλης και Πάρνηθας. Με βάση τη μελέτη δορυφορικών δεδομένων που εξετάζουν την παραμόρφωση καθ’ ύψος του εδάφους που επιβεβαιώθηκε αργότερα από σεισμολογική μελέτη, και έγινε το 2008 αποδεκτή και από το Γεωδυναμικό Ινστιτούτο βρέθηκε ότι έγιναν δύο σεισμοί, έντασης 5,8 και 5,5 ρίχτερ, σε διαφορετικά ρήγματα και με διαφορά 3,5 δευτερολέπτων ο ένας από τον άλλο.
