“Τι στάση κρατούσαν οι Αμερικανοί τις πρώτες ημέρες της Χούντας;” – Του Λάμπρου Παπαδή

Σύμφωνα με όλες τις πηγές, τα έγγραφα και τις επίσημες μαρτυρίες, δεκαετίες αργότερα αποδεικνύεται ότι μπορεί ναι μεν το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου 1967 ήταν στον πυρήνα του Αμερικανοκίνητο, με βαθιές προεκτάσεις τόσο στα παραστρατιωτικά παρακλάδια των χουντικών όσο και στις μυστικές υπηρεσίες στην Αθήνα και στην Ουάσιγκτον.
Παρόλα αυτά όμως η Πρεσβεία στην Ελλάδα εκείνο το πρωί όσο και Αμερικανόφιλοι κύκλοι στην Αθήνα, έδειξαν να αιφνιδιάζονται από την εξέλιξη τόσο των γεγονότων όσο και την ταχύτητα αυτών… Ενδεικτικό είναι η εκ διαμέτρου αντίθετη ερμηνεία και στάση των πολιτικών προϊσταμένων της Αμερικάνικης Πρεσβείας στην Αθήνα με τους Αμερικανούς Στρατιωτικούς ακόλουθους…

Μια ιστορία που έχει τεράστια αξία και φανερώνει την διπλωματική σύγχυση όσο και τις ευθύνες της τότε Αμερικάνικης ηγεσίας, για το σύρσιμο στις αλυσίδες της χούντας για 7 χρόνια του Λαού και της Πατρίδας, ήταν το ότι η Αμερικανική Πρεσβεία στην Αθήνα από τις 21 Απριλίου και την εκδήλωση της στρατιωτικής χούντας μέχρι τις 28 Απριλίου είχε μουδιασμένη και ουδέτερη στάση, για την ακρίβεια δεν είχε εκδηλώσει καμία αντίδραση και όλες τις οι ενέργειες ήταν στο να διασταυρώσει το πολιτικό ”χρώμα” των στασιαστών συνταγματαρχών της χούντας… Έτσι στις 30 Απριλίου μόλις ταυτοποιήθηκαν όλες οι πηγές και οι επίσημες  αναφορές, ότι δηλαδή η ηγετική ομάδα των Συνταγματαρχών ήταν Ακραίοι και Αντικομμουνιστές, αμέσως η Ουάσιγκτον παγίωσε την ουδέτερη στάση της επικοινωνιακά, δεν σήκωσε το θέμα αλλά στο παρασκήνιο άμβλυνε τις σχέσεις της με το καθεστώς, το οποίο στήριζε παντοιοτρόπως…

Η αλήθεια είναι ότι πέρασαν 2 χρόνια μέχρι οι ΗΠΑ να αμβλύνουν και επίσημα τις σχέσεις τους με το χουντικό καθεστώς και να αποστείλουν σε επίσημες επισκέψεις τον Σπύρο Άγκνιου, τότε Αντιπρόεδρο των ΗΠΑ επί Προεδρίας Νίξον, γνωστό με το ελληνικό όνομα Σπύρος Αναγνωστόπουλος λόγω της Ελληνικής του καταγωγής από τους Γαργαλιάνους, ώστε να επισκεφτεί την Αθήνα, να δηλώσει την στήριξη τον ΗΠΑ στο καθεστώς ακόμα και με οικονομικό τρόπο και φυσικά μετά το στεφάνι στους Γαργαλιάνους και την επίσκεψη στο παλιό πατρικό, να ακολουθήσουν και οι πανηγυρικές δεξιώσεις των φιλο- αμερικανικών επιχειρηματικών οργανώσεων των “AHEPA” oι οποίοι διατηρούσαν εξαιρετικές σχέσεις με τους Συνταγματάρχες σε όλα τα επίπεδα…

Πριν φτάσουμε όμως εκεί, στις 28 Απριλίου λίγες ημέρες μετά το πραξικόπημα, ο βουλευτής Αιτωλοακαρνανίας με την ΕΡΕ Νίκος Φαρμάκης, επισκεπτόμενος της Αμερικανική Πρεσβεία ανέφερε ότι έγινε μάρτυρας δύο σημαντικών συζητήσεων η μία ήταν μεταξύ του Αμερικανού Στρατιωτικού ακόλουθου Στρατηγού Ήτον με τον Αμερικανό Πρέσβη Φίλιπ Τάλμποτ, όπου ο Στρατηγός επέμενε να του δοθεί άδεια να διατάξει τον 6ο Στόλο να καταπλεύσει στην Αθήνα, να ανατρέψει τους πραξικοπηματίες και να επαναφέρει την προηγούμενη κυβέρνηση με τον Τάλμποτ να είναι κάθετα αρνητικός… Το ίδιο αρνητικός ήταν και στην πρώτη του συνάντηση με τον διορισμένο χουντικό πρωθυπουργό Κωνσταντίνο Κόλλια το απόγευμα εκείνης της ημέρας, όπου στο πρωθυπουργικό γραφείο και στην συζήτηση μεταξύ Τάλμποτ και Κόλλια ήταν παρόντες ο Νίκος Φαρμάκης και ο ειδικός Αμερικανός Γραμματέας Ρόμπερτ Κίλι.

Εκεί ο Κόλλιας προσπαθούσε να μάθει από τον Αμερικανό Πρέσβη για το αν ο 6ος Αμερικανικός Στόλος είχε κληθεί από την Πρεσβεία να έρθει στην Αθήνα; ο Τάλμποτ  απαντούσε ότι δεν είχε γίνει κάτι τέτοιο και δεν πρόκειται να γίνει σύμφωνα με όσα γνώριζε και  ο Κόλλιας του μετέφερε διάφορες μαρτυρίες, για πολίτες που μαζεύονταν στο Φάληρο και στο λιμάνι του Πειραιά και κοιτούσαν με κιάλια στα ανοιχτά για το αν έχει καταφθάσει το Αμερικανικό ναυτικό για να το καλωσορίσει, να τους βοηθήσει να αποβιβαστούν και να τους δείξει τον δρόμο προς το Σύνταγμα και την βουλή, για να συλλάβουν τους κινηματίες…

Ο Τάλμποτ αφού γέλασε του είπε πως δεν υπάρχει καμία πληροφορία ή σκέψη για κάτι τέτοιο και ούτε πρόκειται να γίνει…

Ο Ρόμπερτ Κίλι ο οποίος κρατούσε τα πρακτικά της συνάντησης, δεκαετίες μετά μαρτυρά ότι μετά την συνάντηση και την επιστροφή τους στην Αμερικανική Πρεσβεία, είπε στον Τάλμποτ ότι θα μπορούσαν να καλέσουν τον 6ο Στόλο και πως αν ερχόντουσαν θα ήταν πολύ εύκολο να ανατρέψουν τους Συνταγματάρχες… Ο Τάλμποτ του απάντησε σχεδόν ξερά ότι κάτι τέτοιο δεν πρόκειται να γίνει…

Έτσι ακόμα και αν οι Αμερικανοί εδώ ή στην Ουάσιγκτον δεν είχαν ιδέα για μια εβδομάδα για το τι έγινε, είχαν τεράστια όμως ευθύνη για ότι έγινε έπειτα και όσα δεν έκαναν για 7 ολόκληρα χρόνια…