ktsakitzian@gmail.com
Μια έκθεση με τίτλο “Ζωές Ξεχωριστές” θα γίνει από τις 22/02 έως 14/03 στο Πολιτιστικό Κέντρο Δήμου Αθηναίων «Μελίνα» /«Melina Mercouri» Museum and Cultural Center, με μαρτυρίες από τη γενοκτονία κατά των Ελληνο – Αρμενίων από τους Τούρκους, αλλά και τις θηριωδίες των Ναζί.
Την έκθεση διοργανώνουν το περιοδικό ΑΡΜΕΝΙΚΑ που εκδίδεται στην Ελλάδα και ο σύλλογος ΧΟΥΣΑΜΑΝΤΙΑΝ από το Βερολίνο.
Στην έκθεση προβάλλεται το χρονικό της ζωής και ο αγώνας για επιβίωση χιλιάδων Αρμενίων που, ξεριζωμένοι από τις εστίες τους, βρέθηκαν ως πρόσφυγες στην Ελλάδα και συγκρότησαν την νέα προσφυγική ελληνο-αρμενική κοινότητα.
Εικόνες αποτυπώνουν την εποχή που οι Αρμένιοι ζούσαν στις πατρογονικές πόλεις και τα χωριά τους, όταν αυτά αποτελούσαν τμήμα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, αλλά και τη δοκιμασία της προσφυγιάς, καθώς, στα ταραγμένα χρόνια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, οι Νεότουρκοι βρίσκουν την ευκαιρία να θέσουν σε εφαρμογή το σχέδιο εξόντωσης των αρμενικών πληθυσμών στις ανατολικές επαρχίες της αυτοκρατορίας.
Μετά την Μικρασιατική Καταστροφή και την ανταλλαγή των πληθυσμών που ακολούθησε, χιλιάδες Αρμένιοι μαζί με τους Έλληνες περνούν από τα Μικρασιατικά παράλια ή από την Ανατολική Θράκη στην Ελλάδα.
Σκοπός της έκθεσης, λοιπόν, είναι να διατηρηθεί η μνήμη αυτών των χιλιάδων Αρμενίων που, υπό συνθήκες μαζικής βίας, εγκατέλειψαν την Οθωμανική Αυτοκρατορία και εγκαταστάθηκαν στην Ελλάδα. Εδώ, στη φιλόξενη αυτή χώρα, παρόλες τις δυσκολίες που αντιμετώπισαν, ξεκίνησαν με κόπο αλλά και αποφασιστικότητα μια νέα ζωή.
Στην έκθεση παρουσιάζεται, ενδεικτικά, υλικό με την ιστορία κάποιων οικογενειών, όπως και η ιστορία της μεταφοράς των κειμηλίων του ιερού ναού του Σουρπ Τορός (Αγίου Θεοδώρου) από την Καλλίπολη στον ιερό ναό του Σουρπ Αγκόπ (Αγίου Ιακώβου) στην Κοκκινιά. Προβάλλεται η ιστορία των Αρμενίων προσφύγων της Καλαμάτας που ήταν εγκατεστημένοι στην πόλη αλλά και σε παραπήγματα στα περίχωρά της, και τα οποία έκαψαν οι Γερμανικές κατοχικές δυνάμεις.
Η έκθεση στοχεύει, επίσης, να τιμήσει όλους τους επώνυμους ή ανώνυμους, οι οποίοι κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, βίωσαν τη ναζιστική βία και υπέστησαν τις συνέπειές της. Για πρώτη φορά, προβάλλεται υλικό από την ελληνοαρμενική εφημερίδα «Νορ Γκιάνκ» του 1947, με τα ονόματα και τα βιογραφικά Αρμενίων που έχασαν τη ζωή τους κατά τη διάρκεια της Κατοχής από της κατοχικές δυνάμεις.
Χιλιάδες Ελληνο-Αρμένιοι, μέλη ή μη της αντίστασης, συνελήφθησαν, βασανίστηκαν, τα σπίτια τους πυρπολήθηκαν και καταστράφηκαν, πολλοί οδηγήθηκαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης στη Γερμανία, ενώ άλλοι υποχρεώθηκαν σε καταναγκαστική εργασία. Κάποιοι είχαν το θάρρος ν’ αντισταθούν κατά του κατοχικού ναζιστικού καθεστώτος και με τίμημα τη ζωή τους, αγωνίστηκαν για να υπερασπιστούν την ελευθερία τη δική τους, της οικογένειάς τους, της κοινότητας, της χώρας που τους υποδέχθηκε και της ανθρωπότητας.
Στις δεκαετίες που ακολούθησαν, η θυσία όλων αυτών των ανθρώπων δεν μνημονεύτηκε όπως τους άξιζε. Λόγω των συνθηκών που επικράτησαν δεν κατέλαβαν θέση στη συλλογική μνήμη, έμειναν για μεγάλο διάστημα αμνημόνευτοι και βωβοί. Ιδού λοιπόν, ήρθε η ώρα να τους αποδώσουμε την τιμή που τους αξίζει.
Διοργανωτές της έκθεσης: περιοδικό «ΑΡΜΕΝΙΚΑ» (Αθήνα) και σύλλογος «ΧΟΥΣΑΜΑΝΤΙΑΝ» (Βερολίνο)
Το πρόγραμμα αυτό γίνεται με την υποστήριξη του ιδρύματος EVZ «Μνήμη, ευθύνη και μέλλον» (Βερολίνο).
Φωτογραφίες:
Φωτ. 1) Τρεις αδερφές στη Ραιδεστός. Στη μέση η Αζνίβ Κιραζιάν, (μετέπειτα Τερζίαν) και δεξιά η Πραπιόν Κιραζίαν το όνομα της τρίτης δεν διασώθηκε.
Φωτ. 2) Ορφανά στο ξυλουργικό εργαστήριο του ορφανοτροφείου της Near East Relief.
Καθιστός, δεύτερος από τα δεξιά, ο Μιχράν Γιαγτζιάν. Λουτράκι, 18 Μαρτίου 1923.
Φωτ. 3) Μαθητές και δάσκαλοι στην εκκλησία-σχολείο του αρμενικού οικισμού των παραπηγμάτων στη περιοχή Κορδία της Καλαμάτας, δεκαετία 1920. (Πηγή: Nubarian Library of AGBU, Παρίσι).
Φωτ. 4) Ένα γερμανικό έγγραφο-ντοκουμέντο για τον Βαχράμ Γκαγκανιάν. Εκτοπίστηκε στη Γερμανία και πέθανε στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Νταχάου στις 21 Φεβρουαρίου 1945.
(Πηγή: Arolsen Archives).
Για περισσότερες πληροφορίες: Τσιλιγκιριάν Μάικ 6971 87 89 77 & Καζαντζιάν Αναϊς 694 635 4868
