Τα γεωπολιτικά του πολέμου… – Άρθρο του Αρθούρου Καραγκιοζίδη

Αρτσάχ

Αναφορικά και πάλι με τον πόλεμο που εξελίσσεται στον Καύκασο, θέλω να παραθέσω μερικά στοιχειά και σκέψεις.
Οι δημοκρατίες, που αποτελούσαν την ΕΣΣΔ, μετά την διάλυσή της άρχισαν την διαδικασία της ανεξαρτητοποίησης. Μεταξύ αυτών και το Αζερμπαϊτζάν, μέρος του οποίου από το 1936 με απόφαση του Στάλιν ήταν και το Αρτσάχ. Αμέσως το Αρτσάχ, μετά το σχετικό δημοψήφισμα, ανακοίνωσε την ανεξαρτησία του από το Αζερμπαϊτζάν, με απώτερο σκοπό βέβαια την ένωσή του με την μητέρα Αρμενία. Οι αζέροι άρχισαν τον πόλεμο. Ο πόλεμος αυτός (1992-1994) κερδήθηκε από τούς αρμένιους και то Αρτσάχ απέκτησε την κατάσταση ανεξάρτητου κράτους, που δεν αναγνωρίστηκε βέβαια από την διεθνή κοινότητα για γνωστούς λόγους. Το Αζερμπαϊτζάν το θεώρησε ως κατειλημμένο έδαφος, και άφησε ανοιχτή την εξέλιξη των πραγμάτων, προκαλώντας περιοδικά μικρο-συγκρούσεις στα σύνορα. Παράλληλα εξοπλίζονταν και προετοιμάζονταν για νέα μεγάλη σύρραξη.

Εδώ έχουμε ένα ζήτημα, που κατά την δική μου γνώμη είναι πάρα πολύ σοβαρό, και το οποίο η ανθρωπότητα δεν το έχει λύσει ακόμα. Πράγματι, τι υπερισχύει τελικά, η σταθερότητα των συνόρων όπως υπάρχουν σήμερα η το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης των λαών;… Και οι δυο αυτές έννοιες υπάρχουν ως στοιχεία του διεθνούς δικαίου, αλλά βλέπετε, έρχονται σε σύγκρουση μεταξύ τους. Μπορεί άραγε σήμερα το Αζερμπαϊτζάν να διεκδικεί το αμετάβλητο των συνόρων του, έτσι όπως προέκυψαν επί των μπολσεβίκων, με άδικο τρόπο, αλλά προέκυψαν εν τούτοις, η υπερισχύει το δικαίωμα του Αρτσάχ στην αυτοδιάθεση; Πρέπει να υπάρχει μια ξεκάθαρη παγκόσμια συνεννόηση περί αυτού, διότι η περίπτωση του Αρτσάχ δεν είναι μοναδική. Θυμηθείτε την Κριμαία, το Κόσοβο, ας πάρουμε και την δική μας την Κύπρο. Και εδώ, την κάθε περίπτωση ο κόσμος, ειδικά τα μεγάλα κράτη, την προσεγγίζουν κατά το δοκούν, και η απουσία αυτής της γενικής συμφωνίας αποτελεί αιτίες για πολέμους και τραγωδίες ολόκληρων λαών.
Αλλά ας δούμε όμως και μια άλλη όψη της ιστορίας αυτής. Νομίζω ότι ο πόλεμος που εξελίσσεται είναι μέρος ενός πολύ μεγαλύτερου και αδίστακτου σχεδίου, που επεξεργάζεται η σημερινή Τουρκία. Η άποψη αυτή προβάλλεται πλέον από πολλούς αναλυτές, και συμφωνώ απόλυτα μαζί τους. Το όνειρο του Μεγάλου Τουράν, της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, φαίνεται να έχει μπει για τα καλά στο μυαλό το σημερινού “σουλτάνου”. Αν δείτε προσεκτικά τον χάρτη, η Αρμενία μαζί με το Αρτσάχ μπαίνουν ως σφήνα μεταξύ της Τουρκίας και του Αζερμπαϊτζάν και ακολουθούν χώρες με τουρκόφωνο πληθυσμό, που φτάνουν μέχρι τα σύνορα της Κίνας, και ανεβαίνουν πάνω, προς την ρώσικη Σιβηρία.

Ας μην ξεχνάμε και τις διεκδικήσεις των τούρκων στην Συρία, στο Ιράκ, στον Λίβανο, αλλά και στο δικό μας Αιγαίο, με βλέψεις στην Θράκη μας και όχι μόνο. Τα σύνορα της Αρμενίας με το Ιράν, που ως γνωστόν έχει τεράστια προβλήματα με την Τουρκία, μαζί με το Αρτσάχ τώρα αυξήθηκαν από 40 σε 200 χιλιόμετρα, και ο πόλεμος αυτός, αν θέλετε δεν είναι καν για τα εδάφη του Αρτσάχ. Είναι απλά μια καλή αφορμή. Ο σκοπός είναι να βγει αυτή η σφήνα με την κατάληψη του νότιου τμήματος του Αρτσάχ, αλλά και της Αρμενίας, στην περιοχή του Μεγρί, ώστε να δημιουργηθεί το ενιαίο οθωμανικό τόξο. Όσο τρελό και ανεκπλήρωτο βέβαια είναι αυτό το σχέδιο, μοιάζει ότι με αυτό τον τρόπο, με τα χέρια του τούρκου δηλαδή, η ΗΠΑ προσπαθεί να δημιουργήσει προβλήματα στην Ρωσία, στο Ιράν, αλλά και στην Κίνα. Οι χώρες αυτές προς στιγμήν κρατούν ισορροπίες, πλην όμως θα αναγκαστούν να αντιδράσουν αν τα πράγματα πάρουν δυσμενή τροπή. Ειδικά η Ρωσία δεν θα μπορέσει να δεχτεί μια τέτοια κατάσταση στα σύνορά της. Η Αμερική τότε, ανάλογα με τις εξελίξεις, μπορεί και να θυσιάσει την Τουρκία, με την οποία άλλωστε έχει αρκετά προβλήματα. Και το πληγωμένο θηρίο, μπορεί να αντιδράσει στα δυτικά του, και στα δυτικά του είναι η Ελλάδα.

Η Ελλάδα λοιπόν, πρέπει να σκεφτεί πάρα πολύ σοβαρά αυτό το σενάριο, και να αρχίζει να πράττει τα δέοντα από τώρα. Πρέπει γενικά να αναθεωρήσει αρκετά, σε ότι αφορά στα εξωτερικά μας, αλλά και όχι μόνο.