Η δύναμη της συνήθειας – Mary’s Notes – Άρθρο της Μαίρης Λεριά

Μαίρη Λεριά

Η πρώτη φορά που άκουσα την λέξη συνήθεια και αντιλήφθηκα την δύναμη της λέξης θεωρητικά και όχι πρακτικά ήταν πριν πολλά πολλά χρόνια. Τελευταία τάξη του Δημοτικού σχολείου.
Βρίσκομαι στη αίθουσα τού φροντιστηρίου των αγγλικών αρκετά αναστατωμένη εξαιτίας μιας αλλαγής στο ωράριο των μαθημάτων .Τώρα που το ξανασκέφτομαι, μετά από τόσες κύριες και σαφώς μεγάλες αλλαγές στη ζωή μου γελάω για την όποια αναστάτωση ένιωσα τότε. Άντε όμως τώρα να το εξηγήσεις αυτό σε ένα 11χρονο κοριτσάκι που ανήκει στην κατηγορία των αγχωμένων εκ φύσεως μη ενηλίκων. Βλέπεις στη πορεία προσπάθησα πολύ για να ενταχθώ στην κατηγορία των μη αγχωμένων ενηλίκων. Το αν τα κατάφερα ή όχι … σε κάποιο άλλο άρθρου Επιστρέφουμε λοιπόν στην τάξη του φροντιστηρίου αγγλικών.

Αλλαγή στις ώρες μαθημάτων. Πανικός και επιφωνήματα απογοήτευσης από όλους σχεδόν τους μαθητές.
<Α! Σιγά! όλα μια συνήθεια είναι. Σε δυο εβδομάδες θα το έχετε συνηθίσει > μας διαβεβαίωσε με απόλυτη ηρεμία , χαμογελώντας, η σοφή μας καθηγήτρια και ιδιοκτήτρια του φροντιστηρίου κ. Μαρία Β. Το πόσο δίκιο λοιπόν είχε ,το αντιλήφθηκα στην πορεία των χρόνων και μάλιστα αρκετά έντονα κάποιες φορές. Πόσο εύκολο τελικά αποδεικνύεται το να υιοθετηθεί μια αλλαγή, να προστεθεί μια δραστηριότητα η να αφαιρεθεί κάτι από την καθημερινότητά σου; Πόσο εύκολο αποδεικνύεται το να οικειοποιηθείς μια πρόσθεση η αφαίρεση που μπορεί να έχει ανθρώπινη μορφή ή να προσδιορίζεται μέσω κάποιων κοινωνικών, προσωπικών ή επαγγελματικών δράσεων; Ρίχνοντας μια γρήγορη ματιά πίσω στο χρόνο συνειδητοποιώ ότι τελικά δεν είναι και τόσο δύσκολο . Κυρίως όταν πρόκειται για αλλαγές στις οποίες δεν εμπλέκεσαι συναισθηματικά αλλά σωματικά . Ίσως γιατί θεωρώ ότι το σώμα προσαρμόζεται ευκολότερα από ότι το μυαλό ή η καρδιά. Συνηθίζεις λοιπόν πρωινά βάρβαρα ξυπνήματα ,αλλαγές ωραρίου, μετακομίσεις επαγγελματικής στέγης ή προσωπικές, αλλαγές επαγγελματικής κατεύθυνσης η ακόμη και αλλαγή τόπου διαμονής. Εκτιμώ ότι υπάρχουν άνθρωποι που προσαρμόζονται πιο εύκολα σε σχέση με κάποιους που αργούν να δεχτούν τυχόν αλλαγές της ζωής τους. Δεν ξέρω ποιοι πραγματικά είναι πιο τυχεροί. Αυτοί που λειτουργούν άμεσα ,χωρίς αρνητικές σκέψεις και προσαρμόζονται με το καλημέρα η οι άλλοι που θέλουν τον extra χρόνο τους που θα διαθέσουν σε ένα αναλυτικό τρόπο σκέψης μέχρι να προσαρμοστούν στις όποιες νέες αλλαγές; Αν και αλλαγή με αλλαγή έχει διαφορά. Όσο να πεις! Άσε δε που η αντίδραση σε κάθε τι διαφορετικό βλέπε αλλαγή ορίζεται από βιώματα, ιδιοσυγκρασία και υπάρχουσα πραγματικότητα. Αν δηλαδή εσύ τα τελευταία 15 χρόνια κοιμάσαι κάθε βράδυ στις 4 τα ξημερώματα και ξυπνάς στις 12 το μεσημέρι(και λίγο λέω) η αλήθεια είναι ότι μια δυσκολία θα την έχεις αν από Δευτέρα θα πρέπει να είσαι στο γραφείο στις 7.00 το πρωί. Βέβαια αυτό δεν αποκλείει το ενδεχόμενο να συνηθίσεις. Κάποια στιγμή, κάποιο πρωινό μετά από μήνες και με αρκετή γρίνια . Πρωινή γκρίνια. . Από τις πιο γνωστές αλλαγές που πολύ εύκολα η πολύ δύσκολα (ανάλογα τον άνθρωπο )μετατρέπονται σε συνήθεια , είναι ότι φέρει τον τίτλο δίαιτα, διατροφή η γυμναστική (βλ. γυμναστήριο προ κορωνοϊού).Στη περίπτωση αυτή δεν υπάρχει μέση οδός. Black or white.Κατι το οποίο μεταφράζεται στο περίφημο και δημοφιλές κλικ που κάποια στιγμή γίνεται.
Γυρίζει λοιπόν ο διακόπτης και από junkfood lover μεταμορφώνεσαι σε health maniac. Full διατροφή και άσκηση. Ok! Τώρα αυτό δεν το λες και άσχημο. Το άσχημο αλλά και δύσκολο θα ήταν να θέλεις να γυρίσεις το διακόπτη και να το πηγαίνεις από αναβολή σε αναβολή. Που μεταφράζεται πρακτικά πως αυτή η αλλαγή δεν γίνεται συνήθεια με τίποτα! Πάντα βέβαια
υπάρχουν και οι κακές συνήθειες. Και για να προλάβω την ερώτηση…Ναι! Και αυτές από μια αλλαγή ξεκίνησαν. Ένιωσες άγχος, για κάτι σημαντικό η ασήμαντο (δεν μας απασχολεί), άναψες ένα τσιγάρο. Και κάπως έτσι ξανάρχισες η άρχισες το κάπνισμα. Και αυτό συνήθεια είναι. Από τις κακές. Μπα! μην ανησυχείς. Δεν πρόκειται να σου μιλήσω για την κακή συνήθεια του καπνίσματος. Και τι να σου πω δηλαδή εγώ ,τόσα χρόνια καπνίστρια. Επί του θέματος όμως αν το καλοσκεφτείς κάπως έτσι υιοθετούμε κάποια συνήθεια, κακή, που στη πορεία καταβάλουμε προσπάθεια για να την διακόψουμε. Και εδώ είναι που ξανάρχεται το περίφημο κλικ . Είναι μέχρι να γυρίσει ο διακόπτης. Άλλοτε γυρίζει και άλλοτε όχι.
Η χρησιμότητα αυτού του διακόπτη αποδεικνύεται ιδιαίτερα ωφέλιμη σε συναισθηματικές συνήθειες. Όχι απαραίτητα καλές η κακές . Εξάλλου όπως ορίζεται από το άτυπο πρωτόκολλο σε θέματα καρδιάς τα συναισθήματά ορίζονται ιδιοτελώς και κυρίως υποκειμενικά.
Κάπως έτσι λοιπόν δυνατές ερωτικές συναισθηματικές παθιασμένες σχέσεις στη πορεία της διαδρομής τους ορίζονται μέσα από μια καθημερινή συμβατικότητα .Ο έρωτας και το πάθος παραμερίζεται και η συνήθεια κάνει την εμφάνιση της . Αυτό δε κάνει απαραίτητα κακή την συνήθεια .Όταν μάλιστα μπορεί να προστεθεί εκτίμηση και ο σεβασμός . Τότε ίσως και να υπάρχει ανιδιοτελή αγάπη. Άλλο κεφάλαιο. Πόσες φορές όμως δεν βρέθηκες σε μια συνήθεια σχέσης; Ή δεν άκουσες από κάποια φίλη να σου περιγράφει την καθημερινότητά μιας σχέσης-συνήθειας; Δύσκολη περίπτωση διακοπής συνήθειας! Διότι η λογική θέλει να γυρίσει το διακόπτη αλλά η καρδιά αδυνατεί να το πραγματοποιήσει. Όμως και πάλι το όλο θέμα περνά χωρίς αξιολόγηση σε ανιδιοτελή κατηγορία. Το αν θα γυρίσει η όχι ο διακόπτης εξαρτάται από βιώματα. Το όσο ζεις μαθαίνεις μεταφράζεται σε <με προσέχω >.Μεταφράζεται σε δεν εμπλέκομαι σε ιστορίες που με στεναχωρούν. Μεταφράζεται ότι είμαι αρκετά δυνατός για να διεκδικήσω μία αλλαγή.
Και με τον καιρό θα συνηθίσω. Ακόμη και αν χρειαστώ συναισθηματικές
πατερίτσες. Δεν ξέρω με ποια διάθεση αλλαγής σε πετυχαίνω στον τελευταίο μήνα μιας δύσκολης χρονιάς. Αυτό που ξέρω να σου πω με σιγουριά είναι ότι ο πιο δυνατός μυς που διαθέτουμε είναι αυτός του μυαλού. Προσδιορίζει, ελέγχει, ορίζει και υποσυνείδητα ίσως και να αποφασίζει. Όσο και αν λειτουργείς με τη καρδιά κάπου υπάρχει μια φωνή (χαμηλόφωνη μεν αλλά υπάρχει)που καλά θα κάνεις να ακούσεις. Αναλογίσου λοιπόν τι υπάρχει στη ζωή σου ως κακή συνήθεια; τι υπάρχει γιατί το άφησες να υπάρχει. Η συνήθεια έχει δύναμη.
Αλλά τη δύναμη της θέλησης ,της αλλαγής, του θέλω, του μπορώ την έχεις εσύ. Μόνο εσύ.
Ίσως τελικά και να μην έχει τόση δύναμη η συνήθεια.
Εξάλλου εμείς τις φτιάχνουνε τις συνήθειες και εμείς τις χαλάμε .
Όπως και όταν θέλουμε..