dr.karagiozidis@hotmail.com
… Ίσως πρέπει να συνοψίσουμε κάποια πράγματα. Ο кόσμος έχει φτάσει σε μια κόκκινη γραμμή, πίσω από την οποία τον περιμένουν πολλά δεινά και απρόβλεπτες καταστάσεις. Εντείνεται η αντιπαράθεση μεταξύ των μεγάλων παικτών, ΗΠΑ, Κίνα, Ρωσία, στην οποία παρασύρονται και άλλες χώρες. Η Ευρώπη διαλύεται με σταθερό ρυθμό και δείχνει δύσκολη, αν όχι πλέον αδύνατη η αναστροφή των πραγμάτων. Μαίνεται ο πόλεμος στον Καύκασο, και ο Θεός να βάλει το χέρι του για να μην μετατραπεί σε μια ευρύτερη σύρραξη. Η Τουρκία του Ερντογάν, φαίνεται να προχωρά, ανοιχτά πλέον, σε επίθεση κατά των πάντων.
Κάθε πράγμα όμως έχει κάποια αιτία, και είναι επιτακτική ανάγκη σήμερα να μπορέσουμε να καταλάβουμε την αιτία της κατάστασης, στην οποία βρέθηκε ο κόσμος. Μέχρι το 1990 επικρατούσε μια σχετική τάξη. Είχαμε δυο βασικούς αντίπαλους πόλους, τις ΗΠΑ και την Σοβιετική Ένωση, και αυτή η ισορροπία επέτρεπε στα κράτη και τους λαούς κάποια σταδιακή ανάπτυξη στα πλαίσια των δυνατοτήτων τους, χωρίς ιδιαίτερες διαταράξεις. Είναι νόμος της φύσης. Για να υπάρχει ισορροπία, πρέπει να έχουμε ίσα βάρη στις δυο πλευρές της ζυγαριάς. Υπάρχει και άλλος νόμος, ίσως βασικότερος. Ο νόμος της εντροπίας, σύμφωνα με τον οποίο κάθε μονωμένο σύστημα αυξάνει την εντροπία (το χάος) του, και αν το χάος αυτό δεν ελέγχεται, το σύστημα εκρήγνυται. Έτσι διαλύθηκε η Σοβιετική Ένωση, και η εξέλιξη αυτή ήταν αναμενόμενη. Αλλά η ζυγαριά έγειρε… Χάλασε η ισορροπία και προέκυψε ένα μεγαλύτερο χάος, ένα χάος παγκόσμιο πλέον. Κάτι που ήταν εξίσου αναμενόμενο…
Υπάρχει όμως ακόμα ένας νόμος, ο νόμος του χάους, η θεωρία του Prigogine. Το βασικό της συμπέρασμα είναι ότι το χάος είναι σε θέση να δημιουργήσει ισορροπία, σταθερότητα. Υπό προϋποθέσεις βέβαια. Η πρώτη εξ’ αυτών είναι να καταλάβουμε τα συστατικά του σημερινού χάους, τον οποίο διαβαίνει ο κόσμος.
Μετά την πτώση των Σοβιέτ άρχισε με γοργούς ρυθμούς να εφαρμόζεται η θεωρία της παγκοσμιοποίησης, τα αποτελέσματα της οποίας βλέπουμε σήμερα. Φυσικά είχε θετικά στοιχεία, τουλάχιστον ως θεωρία, αλλά μάλλον τα αρνητικά της, τα οποία εκδηλώθηκαν στο πρακτικό επίπεδο, ήταν περισσότερα. Η παγκοσμιοποίηση έχει δυο βασικές πτυχές, την οικονομική και την πολιτική. Η πρώτη βασίζεται στην φιλοσοφία της ελεύθερης αγοράς, της οικονομικής συνεργασίας κρατών, στην από κοινού παραγωγής και διακίνησης αγαθών, ιδέες δηλαδή, που γενικώς είναι αποδεκτές, εάν διατηρηθούν στα πλαίσια ειλικρίνειας και ευπρέπειας, σε ότι αφορά στα από την αρχή συμφωνηθέντα. Η πολιτική πλευρά όμως της παγκοσμιοποίησης, όπου κάποια κράτη θέλουν, βλέπετε, να είναι πιο ίσα μεταξύ ίσων, έρχεται και χαλάει τα πράγματα. Έτσι, αυτά τα κράτη διαμορφώνουν συγκεκριμένες λυκοσυμμαχίες, δημιουργούν διάφορες οργανώσεις, όπως η ΟΗΕ, η Παγκόσμια τράπεζα, το Διεθνές νομισματικό ταμείο, μια τερατώδη γραφειοκρατική μηχανή, την οποία ελέγχουν οι ίδιοι και την χρησιμοποιούν για την επιβολή των σχεδίων τους. Έτσι “παγκοσμιοποιούν” όχι μόνο την οικονομία, αλλά ακόμα και την δημοκρατία, όπως την εννοούν αυτοί βέβαια, και την επιβάλλουν σε άλλα κράτη και λαούς. Και αν συναντήσουν αντίσταση, δεν διστάζουν να προκαλούν πολέμους και δυστυχίες.
Είναι λογικό μέσα σε όλα αυτά να έχουμε τεράστιες ροές μεταναστών, οι οποίοι μοιράζονται ως επί το πλείστων στις χώρες της Ευρώπης, όπου μετά το μαστίγιο τους δίνεται το καρότο, με την μορφή επιδομάτων κλπ. Εδώ όμως διαμορφώνεται μια άλλη τραγωδία, ένα δεύτερο πεδίο δυσμενών εξελίξεων. Αφενός οι άνθρωποι αυτοί δεν μπόρεσαν και δεν θα μπορέσουν να ενσωματωθούν στις τοπικές κοινωνίες, είναι άλλοι, πως το λένε βρε αδερφέ! Καλοί, σεβαστοί, αλλά άλλοι. Έχουν άλλη νοοτροπία, άλλα ήθη, άλλες αρχές, και φυσικά όλα αυτά θέλουν να τα διατηρήσουν, μην έχοντας το αντίστοιχο περιβάλλον. Αφετέρου, πρέπει σε αυτό να προσθέσουμε και το γεγονός, ότι αναγκάζονται να δουλεύουν σε υποτιμημένες δουλειές και με υποτιμημένες αποδοχές. Όλα αυτά διαμορφώνουν το επικίνδυνο μείγμα. Έτσι γεννιούνται οι εστίες διαμαρτυρίας, που κάποια στιγμή αρχίζουν και λειτουργούν ως όπλα στα χέρια και του Ερντογάν σήμερα, ο οποίος στα πλαίσια του ονείρου του για το μεγάλο Τουράν, προσπαθεί να πάρει το δικό του μερίδιο στο παιχνίδι της παγκοσμιοποίησης.
Τα βλέπουμε όλα τα παραπάνω άμεσα, στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία αρχίζει να μοιάζει με άλλη Ένωση, την Σοβιετική, αλλά στην χειρότερη δυνατή εκδοχή της. Οπότε χαλάει και αυτή, οι νόμοι της φύσης είναι αμείλικτοι. Η μόνη ελπίδα που ίσως μένει, είναι να λειτουργήσει ο νόμος του Prigogine, και το χάος να δημιουργήσει ισορροπία…
