Ευρωπαϊκό δίκαιο και νομιμότητα – Σκέψεις και προβληματισμοί για την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου για την επαναπροώθηση παράνομων μεταναστών από την Ισπανία
Ένα από τα πρώτα θέματα της πολιτικής και κοινωνικής επικαιρότητας , ιδιαίτερα στον δημόσιο διάλογο έχει μπει η συζήτηση για το κατά πόσον η Ελλάδα μπορεί να επαναπροωθήσει μετανάστες, που εισέρχονται παράνομα στο έδαφος της, χωρίς τις απαραίτητες νόμιμες διαδικασίες στο έδαφος της,μετά την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ)το οποίο δικαίωσε την Ισπανία για την απόφαση των αρχών της να απομακρύνουν μετανάστες που επιχείρησαν παρανόμως να εισέλθουν στην χώρα .
Σύμφωνα με το σκεπτικό της απόφασης του ΕΔΑΔ , που δημοσιοποιήθηκε την περασμένη Παρασκευή 14 Φεβρουαρίου , η υπόθεση που εκτυλίχθηκε τον Αύγουστο του 2014 αφορά την προσπάθεια μιας ομάδας ατόμων που επιχείρησε δια της βίας ,να παραβιάσει την περίφραξη που έχει τοποθετηθεί γύρω από τον ισπανικό Μελίγια, που περικλείεται από μαροκινό έδαφος.
Συγκεκριμένα, όσα από τα άτομα αυτά συνελήφθησαν από τις ισπανικές αρχές επεστράφησαν στο Μαρόκο , ωστόσο δύο από αυτούς , ο ένας από το Μαλί που είχε εγκαταλείψει την πατρίδα του, λόγω ένοπλων συγκρούσεων , προσέφυγαν στο ΕΔΑΔ, υποστηρίζοντας ότι η Ισπανία παραβίασε το πρωτόκολλο 4 της συνθήκης για τα δικαιώματα του ανθρώπου, που ορίζει ότι απαγορεύονται οι ” συλλογικές απελάσεις .
Το δικαστήριο έκρινε ότι οι αλλοδαποί αιτούντες είχαν παρανομήσει όταν προσπάθησαν δια της βίας να εισέλθουν ,χωρίς να χρησιμοποιήσουν τις υπάρχουσες διαδικασίες ,προκειμένου να εισέλθουν νόμιμα στην Ισπανία ,παρόλο που προσφέρεται η δυνατότητα υποβολής αίτησης εισόδου σε συνοριακό σημείο,καθώς και για δυνατότητα για αίτημα ασύλου ή θεώρησης ασύλου στις πρεσβείες της Ιβηρικής χώρας ,κατέληξε έτσι το Ευρωπαϊκό δικαστήριο ,στην απόφαση ότι η συλλήβδην απέλαση τους ήταν αποτέλεσμα της δικής τους συμπεριφοράς.
Ο ίδιος ο πρόεδρος του ΕΔΑΔ Λίνος Αλέξανδρος Σισλιάνος έδωσε στην ελληνική Βουλή διευκρινήσεις για το θέμα αυτό ,κάνοντας λόγο για παρανόηση στην ερμηνεία των πραγματικών γεγονότων επί των οποίων κλήθηκε να πάρει την απόφαση του το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο .
Απαντώντας σε ερωτήματα βουλευτών αρμόδιων επιτροπών ο κ. Σισλιάνος , αφού επεσήμανε ότι η” απόφαση αυτή αφενός μεν κατακρίθηκε από ορισμένους,αφετέρου επαινέθηκε υπερβολικά από άλλους ” ,παρατήρησε : ” Θεωρώ ότι οι κατακρίνοντες και οι θριαμβολογούντες ξεκινούν από λάθος βάση, διότι το Euronews από το οποίο ξεκίνησαν όλα,έδωσε μια λάθος πληροφορία,ότι δηλαδή, οι δυο προσφεύγοντες ήταν αιτούντες άσυλο ”.
Παράλληλα ο πρόεδρος του ΕΔΑΔ εξήγησε ότι οι προσφεύγοντες δεν ήταν αιτούντες άσυλο,αλλά ” οικονομικοί μετανάστες ” και συμπλήρωσε ότι δεν είναι μια ” επαναστατική απόφαση ” ,αλλά μια απόφαση εναρμονισμένη με το κεκτημένο του ΟΗΕ,εναρμονισμένη με το κεκτημένο του Σένγκεν , η οποία ”πατάει ” σε προηγούμενη νομολογία και αφορά ως επί το πλείστον τα χερσαία σύνορα ,ενώ τόνισε ότι η ” απόφαση σηματοδοτεί μια ”αυστηροποίηση ”, προσθέτοντας όμως, ” αυστηροποίηση ναι, αλλά πάντα με σεβασμό των αρχών και των συμβατικών κειμένων, ιδίως της Σύμβασης της Γενεύης του 1951 για το καθεστώς των προσφύγων ”.
Η εξέλιξη πάντως αυτή , με την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι επιτρέπει στην Ελλάδα συλλήβδην στην Τουρκία τους νεοεισερχόμενους χωρίς να τους δοθεί η δυνατότητα υποβολής ασύλου , αυτό γιατί σε αντίθεση με την περίπτωση της Ισπανίας , δεν υφίστανται διαδικασίες ούτε στα σύνορα μας, για να υποβάλλει κάποιος αίτηση εισόδου, ούτε τέτοιες διαδικασίες στα προξενεία μας .
Ειδικότερα η συγκεκριμένη υπόθεση, έχει τρεις διαφορές σε σχέση με το πολύ σοβαρό πρόβλημα που αντιμετωπίζει η χώρα μας :
Πρώτον : Η υπόθεση αυτή αφορούσε σε χερσαίο σύνορο, όπως αυτού του Έβρου και όχι θαλάσσιο.
Δεύτερον: Οι δυο αιτούντες άσυλο χρησιμοποίησαν βία για να εισέλθουν στον ισπανικό θύλακα και θα ήταν δύσκολο να ισχυριστεί κανείς ότι η είσοδος με πλοιάρια στα ελληνικά νησιά, συνιστά βία .
Τρίτον : Κανένας από τους αιτούντες ασύλου, δεν είχε προηγουμένως χρησιμοποιήσει τις νόμιμες οδούς.
Το τελευταίο είναι θετικό , γιατί κανένας από τους εισερχόμενους δεν έχει υποβάλλει αίτημα σχετικό αίτημα στις νόμιμες εισόδους . Από την άλλη πλευρά όμως η Ελλάδα δεν προσφέρει εντός τουρκικού εδάφους την δυνατότητα εισόδου σε κάποιον , λόγω του ότι διώκεται στην πατρίδα του. Όπως ανέφερε το δικαστήριο , όταν ένα δικαστήριο έχει σύνορα με χώρες εκτός συνθήκης Σέγκεν, πρέπει να παρέχει πραγματική πρόσβαση με νόμιμη είσοδο, που θα επιτρέπει σε όσους κινδυνεύουν με διώξεις να υποβάλλουν αίτηση για προστασία.
Από την πλευρά τους , κυβερνητικοί αξιωματούχοι ερμηνεύοντας την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων , υποστηρίζουν ότι η απόφαση δεν έχει άμεση εφαρμογή στην Ελλάδα, ότι θα μπορούσε να γίνει μαζική απέλαση όσων εισέρχονται με βάρκες στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου.
Ωστόσο με την απόφαση αυτή, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των κυβερνητικών αξιωματούχων, δίνεται η δυνατότητα επαναφοράς του θέματος της προστασίας των συνόρων απέναντι στις αυξημένες μεταναστευτικές ροές,όπως και η υποχρέωση των ατόμων που διεκδικούν άσυλο να εξαντλούν τους νόμιμους τρόπους εισόδου σε ένα κράτος, κάνοντας αποκλειστική χρήση των νόμιμων οδών εισόδου.
Υπό αυτές τις συνθήκες ,εξαιρετικό κρίσιμο στοιχείο της υπόθεσης θεωρείται η αναφορά στην χρήση βίας των αιτούντων ,πράγμα που θα μπορούσε να ισχύσει στην περίπτωση του φράχτη του Έβρου.
Προκύπτει όπως αναφέρουν οι αξιωματούχοι της ελληνικής κυβέρνησης , πως σε ότι αφορά τα διάφορα πιλοτικά μέτρα που εξετάζονται για να εμποδιστεί η είσοδος παράνομων μεταναστών, όχι μόνο δεν παραβιάζονται οι ευρωπαϊκοί κανόνες , αλλά θεωρείται αυτονόητο πως μόνο από νόμιμες οδούς, μπορεί να γίνει η είσοδος σε μια χώρα .
Όλα τα παραπάνω αναδεικνύουν ότι στο πολύ σοβαρό και κρίσιμο για το παρόν και το μέλλον της Ελλάδας για το ζήτημα του μεταναστευτικού – προσφυγικού που έχει λάβει ιδιαίτερα τους τελευταίους μήνες εκρηκτικές διαστάσεις ειδικότερα στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου , απαιτείται μια εθνική στρατηγική που ναι μεν θα σέβεται το ευρωπαϊκό και γενικότερα το διεθνές δίκαιο, αλλά πρωτίστως θα θέτει σε προτεραιότητα την ασφάλεια της χώρας, προκειμένου να μην διαταραχθεί η εθνική και κοινωνική συνοχή, που σε αυτούς τους δύσκολους καιρούς, θα πρέπει να διαφυλαχθεί ως ” κόρη οφθαλμού ”.
Κυρίως είναι ευθύνη της σημερινής κυβέρνησης να ακολουθηθεί αυτή η εθνική στρατηγική, αλλά και από τις υπεύθυνες πολιτικές δυνάμεις του τόπου , που δεν διακατέχονται όπως συμβαίνει κυρίως με τα κόμματα και τις οργανώσεις της Αριστεράς και της Άκρας αριστεράς από την ιδεοληψία του ψευτοανθρωπισμού της ανεξέλεγκτης εισόδου μεταναστών και κυρίως προσφύγων χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η απαραίτητη ασφάλεια και συνοχή που χρειάζεται η Ελλάδα , γιατί σε διαφορετική περίπτωση τόσο το παρόν , όσο ειδικά το μέλλον της χώρας προβλέπεται ζοφερό.
