Νέο τοπίο στην Τοπική Αυτοδιοίκηση και βελτίωση της ποιότητας ζωής – Σκέψεις με αφορμή την ανάληψη των καθηκόντων από τις νέες αυτοδιοικητικές αρχές και τον νόμο του ΄΄ Κλεισθένη ”
Πραγματοποιούνται αυτές τις ημέρες οι ορκωμοσίες των νέων δημάρχων και περιφερειαρχών ,όπως επίσης και των νέων δημοτικών – κοινοτικών συμβουλίων της χώρας ,που προέκυψαν από τις αυτοδιοικητικές εκλογές της 26ης Μαΐου και της 2ας Ιουνίου, με εκλογικό σύστημα τον νόμο για την εκλογή των πολιτικών οργάνων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης ” Κλεισθένης ” ( το ομώνυμο όνομα του πολιτικού και νομοθέτη της Αρχαίας Αθήνας ),όπως ψηφίστηκε στην Βουλή τον Ιούλιο του 2018 από την προηγούμενη κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝ.ΕΛ .
Η ανάληψη καθηκόντων από τις νέες αυτοδιοικητικές αρχές, πραγματοποιείται σε ένα νέο πολιτικό και κοινωνικό περιβάλλον,όχι μόνο λόγω του νόμου ΄΄ Κλεισθένη ” που ήδη η νέα κυβέρνηση της Ν.Δ. που εξελέγη στις βουλευτικές εκλογές της 7ης Ιουλίου με πρωτοβουλία του υπουργού Εσωτερικών Τάκη Θεοδωρικάκου τον έχει τροποποιήσει με νόμο που ψηφίστηκε λίγο πριν το διακοπή των εργασιών του κοινοβουλίου λόγω θερινών διακοπών ,με θετικό πρόσημο κατά την προσωπική μου άποψη προς την ουσιαστική διακυβέρνηση, αλλά και λόγω των επιπτώσεων του συγκεκριμένου νόμου στην συγκρότηση ιδιαίτερα των δημοτικών και περιφερειακών αρχών, με την συγκρότηση συγκεκριμένων πλειοψηφιών στα δημοτικά και περιφερειακά συμβούλια ,κάτι που έγινε ιδιαίτερα εμφανές αμέσως μετά τον β΄ γύρο των αυτοδιοικητικών εκλογών της 2ας Ιουνίου.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα των αρνητικών συνεπειών του ” Κλεισθένη ” ,όπως έχει επισημανθεί και σε προηγούμενα άρθρα ,είναι ο Δήμος Θεσσαλονίκης όπου ο νεοεκλεγείς δήμαρχος Κωνσταντίνος Ζέρβας ,παρότι επικράτησε κατά τον β΄ γύρο με ποσοστό 66 ,79% έναντι 33,21% του αντιπάλου του Νίκου Ταχίαου , δεν διαθέτει ακόμα την απαραίτητη πλειοψηφία των 25 εδρών , έχοντας μόλις 10 έδρες σε σύνολο 49 εδρών στο δημοτικό συμβούλιο ,αφού στις 7 έδρες που κέρδισε από τον α΄ γύρο μετά τις σχετικές συναντήσεις και επαφές προστέθηκαν άλλες τρεις από δημοτικούς συμβούλους άλλων παρατάξεων, με την δεύτερη παράταξη του κ. Ταχίαου ,από τον α’ γύρο να έχει εκλέξει ήδη 11 έδρες ,όπου είχε καταταγεί πρώτη ,αποτελώντας ουσιαστικά την πλειοψηφία του δημοτικού συμβουλίου της δεύτερης μεγαλύτερης πόλης της Ελλάδας, παρότι ο επικεφαλής της ηττήθηκε συντριπτικά κατά την επαναληπτική εκλογή της 2ας Ιουνίου και τον ουσιαστικό ρυθμιστή στο αντιπροσωπευτικό πολιτικό όργανο του πρώτου δήμου του πολεοδομικού συγκροτήματος της Θεσσαλονίκης και δεύτερου δήμου της χώρας.
Έτσι παρά της τροποποιήσεις του ” Κλεισθένη ” , όπως ψηφίστηκαν στο νομοσχέδιο για το επιτελικό κράτος, από την πλειοψηφία της Βουλής, που επιτρέπει στον νέο δήμαρχο να έχει ενιαία πλειοψηφία ,ακόμα και αν στηρίζεται από άλλες παρατάξεις στο δημοτικό συμβούλιο και να διαθέτει την απαραίτητη πλειοψηφία στις κομβικές για την ομαλή λειτουργία των Δήμων, επιτροπές Ποιότητας ζωής και Οικονομικών ,οι έντονα αρνητικές συνέπειες του νόμου αυτού,για τον όποιο ο γράφων έχει εκφράσει την αντίθεση του, παραμένουν έντονες και ιδιαίτερα εμφανείς, αφού οι νέες δημοτικές αρχές, ιδιαίτερα με χαρακτηριστικό παράδειγμα του Δήμο Θεσσαλονίκης όπως προαναφέρθηκε ,που δεν διαθέτουν την απαραίτητη πλειοψηφία στα δημοτικά συμβούλια ,εν μέσω ακόμα των θερινών διακοπών, πραγματοποίησαν σειρά επαφών ,συναντήσεων και διαβουλεύσεων ,λίγες ημέρες πριν την ανάληψη των καθηκόντων τους,την 1η Σεπτεμβρίου ,που κατά την άποψη μου,δίνουν στην κοινή γνώμη την εικόνα ενός ατέρμονου ΄΄παζαριού ” που δεν δίνει την καλύτερη εικόνα για ένα πολύ σημαντικού και με άμεσες επιπτώσεις στην καθημερινότητα των πολιτών, και με ιστορικό υπόβαθρο θεσμού της Ελληνικής Δημοκρατίας και πολιτείας.
Με βάση λοιπόν τα νέα αυτά δεδομένα και με την ελπίδα πως η σημερινή κυβέρνηση όπως είχε υποσχεθεί προεκλογικά ,θα αλλάξει τον ισχύον νόμο για την εκλογή των πολιτικών οργάνων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης,προκειμένου να επανέλθει η κανονικότητα στην διοίκηση των Δήμων ειδικότερα και των Περιφερειών,μέχρι τις επόμενες αυτοδιοικητικές εκλογές του 2023 , προσωπικά εκτιμώ ότι νέες αυτοδιοικητικές αρχές θα πρέπει να κινηθούν στις εξής βασικές κατευθύνσεις :
– Ενίσχυση του ουσιαστικού αυτοδιοικητικού ρόλου της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ιδιαίτερα μέσα από την οικονομική αυτοτέλεια τους,όπως επιτάσσει και το Σύνταγμα ,προκειμένου πέρα από το ευρωπαϊκό πρόγραμμα του ΕΣΠΑ, αλλά και τα γνωστά προγράμματα ΄΄ Θησέας ΄΄ και ΄΄ Φιλόδημος ΄΄ για την κατασκευή τεχνικών έργων ,όπως πάρκα,παιδικές χαρές και σχολεία και με την σύμπραξη των λεγομένων ΣΔΙΤ ( συμπράξεις ιδιωτικού-δημοσίου τομέα),να επιταχυνθούν τα έργα του τεχνικού προγράμματος ,ειδικότερα των δημοτικών αρχών .
– Στενή συνεργασία με κατά τόπους αρμόδιους φορείς και επιμελητήρια, προκειμένου να υπάρξει αντιμετώπιση του μεγάλου κοινωνικού προβλήματος της ανεργίας,που μαστίζει τις τοπικές κοινωνίες ,όπως γενικότερα την Ελλάδα,τα τελευταία ειδικά χρόνια,εξαιτίας της μεγάλης οικονομικής κρίσης και παράλληλης εφαρμογής σκληρών δημοσιονομικών μέτρων ,όπως η ψήφιση των μνημονίων ,με ενίσχυση της τοπικής επιχειρηματικότητας και ιδιαίτερα της μικρομεσαίας ,αλλά και της αντιμετώπισης των επιπτώσεων αυτής της κρίσης σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες ( άνεργοι, άστεγοι ,άτομα με αυξημένη παραβατικότητα όπως χρήστες ουσιών ,που επιθυμούν όμως να ενταχθούν ομαλά στο κοινωνικό σύνολο) ,έτσι ώστε το πρόβλημα ειδικά της ανεργίας να μην αντιμετωπίζεται επιφανειακά ,με συμβάσεις ορισμένου χρόνου ( όπου εκεί πρέπει να καλύπτονται πάγιες διαρκείς ανάγκες και εκεί η κεντρική εξουσία ,η σημερινή και γενικά οποιαδήποτε κυβέρνηση , πρέπει να συμβάλει με την αλλαγή του σχετικού νομοθετικού πλαισίου, ακόμα και μέσα από την συνταγματική αναθεώρηση ) , που ”ανακυκλώνουν ” το συγκεκριμένο πρόβλημα , νέες προσλήψεις και δικαστικές προσφυγές που λόγω και των γενικότερων προβλημάτων της ελληνικής δικαιοσύνης,η εκδίκαση τους καθυστερεί, ενώ το συγκεκριμένο πρόβλημα γίνεται συχνά αντικείμενο μικροκομματικής εκμετάλλευσης , ιδιαίτερα από συνδικαλιστές και κόμματα της Αριστεράς και της Ακραςαριστεράς.
– Ενίσχυση του ρόλου της Δημοτικής Αστυνομίας σε συνεργασία με την Ελληνική Αστυνομία παρά τα προβλήματα που αντιμετωπίζει μετά και την επαναλειτουργία της ,το καλοκαίρι του 2015 , για την αντιμετώπιση του μεγάλου κοινωνικού προβλήματος της εγκληματικότητας, προκειμένου να αποκατασταθεί το αίσθημα ασφάλειας των πολιτών που τόσο έχει εκλείψει τα τελευταία ιδιαίτερα 4,5 χρόνια και κυρίως στις μεγάλες Ελληνικές πόλεις ( Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Πειραιάς κ.α. ) ,στην κατεύθυνση όμως με άμεση νομοθετική πρωτοβουλία,θα πρέπει να βοηθήσει και η κυβέρνηση ,που και συνταγματικά μπορεί και πρέπει να πάρει την σχετική πρωτοβουλία.
– Το πλέον ουσιαστικό πάντα με σχετική άμεση νομοθετική πρωτοβουλία και με βάση τον θεσμικό της ρόλο,της κεντρικής εξουσίας ,της κυβέρνησης ,είναι η δημιουργία των μητροπολιτικών δήμων με την στήριξη και των περιφερειών (όπου προσωπικά υποστηρίζω την συνέχιση της παρουσίας του β΄ βαθμού της Τοπικής Αυτοδιοίκησης ) προκειμένου να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα που προαναφέρθηκαν,αλλά και φυσικών καταστροφών όπως προκύπτουν από θεομηνίες ,ιδιαίτερα κατά τις εποχές καλοκαιριού και χειμώνα , που μπορεί να αλλάξει την πορεία του Αυτοδιοικητικού θεσμού και ειδικότερα να βελτιώσει την ποιότητα ζωής των πολιτών,προς το καλύτερο ,αξιοποιώντας και την σχετική ευρωπαϊκή εμπειρία.
Με όλα αυτά τα δεδομένα ,το παρόν και το μέλλον της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, μπορεί και πρέπει να είναι πολύ καλύτερο ,από ότι ήταν τα προηγούμενα χρόνια, αλλά χρειάζεται και η ουσιαστική συμπαράσταση της εκάστοτε κεντρικής εξουσίας με νόμους προς την σωστή και ειδικά άμεση αντιμετώπισης των μεγάλων προβλημάτων, πέρα από την απαραίτητη οικονομική βοήθεια,όπου χρειάζεται και η αλλαγή νοοτροπίας ορισμένων αυτοδιοικητικών αιρετών ,προκειμένου να πάψει το απαράδεκτο φαινόμενο της εξυπηρέτηση ιδιαίτερα μικροκομματικών προσωπικών σκοπιμοτήτων.
Ευχή έργον οι νέες αυτοδιοικητικές αρχές που θα αναλάβουν σε λίγες ημέρες,τα καθήκοντα τους, την τετραετία 2019-2023 ,με τον κομβικό όπως προαναφέρθηκε της κεντρικής εξουσίας να βοηθήσουν στην επίλυση των προβλημάτων των τοπικών κοινωνιών , που άπτονται των αρμοδιοτήτων τους, για ένα καλύτερο μέλλον για τις κοινωνίες αυτές ,αλλά και γενικότερα για την Ελλάδα.
Αθανάσιος Μανουσάκης
