ΜΜΕ και ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα – Σκέψεις και προβληματισμοί

του Θανάση Μανουσάκη

Ένα θέμα που απασχολεί την κοινή γνώμη τις τελευταίες ημέρες , όχι μόνο λόγω της βαρύτητας της υπόθεσης και της ευαισθησίας που την διακατέχει σε τέτοια ζητήματα και της ιδιαίτερης σημασίας για την κοινωνία, αλλά και για τον χειρισμό με την αναμενόμενη προβολή από τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης (ΜΜΕ) , είναι αυτό της αρπαγής της 10χρονης Μαρκέλλας από την 33χρονη που κατηγορείται μετά την σύλληψη και την προφυλάκισή της, για παιδεραστία, σεξουαλική κακοποίηση και βιασμό ανηλίκου παιδιού.
Το περιστατικό που σημειώθηκε στην περιοχή της Τούμπας Θεσσαλονίκης και όπως ήταν αναμενόμενο συγκλόνισε την ελληνική κοινωνία, αποκτά ένα άλλο ενδιαφέρον που προκαλεί κατά την γνώμη μου και προβληματισμό για το πως χειρίστηκαν τα ηλεκτρονικά ΜΜΕ της χώρας, την ώρα ειδικότερα τα μεγάλα τηλεοπτικά κανάλια των Αθηνών.
Αυτό γιατί και ως επαγγελματίας δημοσιογράφος , αυτονόητα υποστηρίζω ότι θα πρέπει η κοινή γνώμη να ενημερώνεται για τις λεπτομέρειες μιας υπόθεσης που προκαλεί το ενδιαφέρον και το αποτροπιασμό των πολιτών, όμως θα πρέπει να υπάρχουν κάποια όρια, σε ότι αφορά την προβολή λεπτομερειών.
Τα όρια αυτά, αφορούν προσωπικά δεδομένα που μπορεί να δημιουργούν την εντύπωση πρόωρης ετυμηγορίας, εύκολου εντυπωσιασμού με προβολή βίντεο ή συνεντεύξεων προσώπων που εμπλέκονται στην συγκεκριμένη υπόθεση ή άλλες παρόμοιες εντυπώσεις που μπορεί να δημιουργήσουν την εντύπωση δημιουργίας αν όχι ενός ” λαϊκού δικαστηρίου ” η καλύτερα ενός ” τηλεοπτικού δικαστηρίου ” .
Ιδιαίτερη προσοχή καλό είναι και θα έπρεπε να δείχνουν εκπομπές που ασχολούνται με θέματα ιδιαίτερα κοινωνικής επικαιρότητας, αλλά και ανάλαφρου κοινωνικού σχολιασμού , ιδιαίτερα των αθηναϊκών καναλιών, έτσι η προβολή ενός τέτοιου ζητήματος, δεν θα πρέπει να διεγείρει κοινά ταπεινά ένστικτα των τηλεθεατών και των επισκεπτών ενημερωτικών ιδιαίτερα έγκριτων ενημερωτικών σελίδων όπως παρουσιάζοντα, αλλά το τι έχει πραγματικά συμβεί, χωρίς διάθεση υπερβολής και εύκολου εντυπωσιασμού.
Αυτό γιατί η δημοσιογραφία είναι προβολή γεγονότων και αποκάλυψη λεπτομερειών , που θα πρέπει να ενημερώνονται οι πολίτες, όχι όμως τον εντυπωσιασμό των πολιτών, είτε αυτοί είναι τηλεθεατές, επισκέπτες ιστοσελίδων , αναγνωστών και ακροατών , αλλά της μετάδοσης της είδησης, ειδικότερα σε αυτή την υπόθεση που εκτυλίσσεται τις τελευταίες ημέρες , στις πραγματικές της διαστάσεις.
Παράλληλα επειδή τις τελευταίες ημέρες , στην επικαιρότητα εμφανίστηκαν ζητήματα που απασχόλησαν την κοινή γνώμη, όπως η περίπτωση κόρης γνωστής τραγουδίστριας που κατηγορήθηκε ότι μετέδωσε κορωνοϊό σε παρευρισκόμενους , σε πάρτι που πραγματοποίησε στη οικία της , στο Πανόραμα Θεσσαλονίκης, κάτι που διαψεύστηκε από την οικογένειά της , που απείλησε με μηνύσεις συγκεκριμένα ΜΜΕ για συκοφαντική δυσφήμιση , για το ζήτημα των προσωπικών δεδομένων .
Αυτό γιατί στην περίπτωση της συγκεκριμένης υπόθεσης παιδεραστίας , αρπαγής ανηλίκου και πορνογραφίας της 10χρονης ανήλικης από την 33χρονη, υπήρξε σχετική διάταξης της Εισαγγελίας Πρωτοδικών Θεσσαλονίκης που δημοσιοποίησε το όνομα της , αλλά και τα προσωπικά της στοιχεία όπως συμβαίνει σε τέτοιες περιπτώσεις εξαιρετικού ποινικού ενδιαφέροντος, όμως τίθεται ένα ευρύτερο ζήτημα προσωπικών δεδομένων των εμπλεκόμενων προσώπων , είτε είναι κατηγορούμενοι για ποινικά αδικήματα όπως στην πρόσφατη υπόθεση παιδεραστίας και αρπαγής ανηλίκου , είτε προστασίας δημοσίας υγείας όπως στο Πανόραμα Θεσσαλονίκης.
Στο ζήτημα αυτό της προστασίας των προσωπικών δεδομένων σύμφωνα με ευρωπαϊκές οδηγίες ως χώρα μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην Ελλάδα , νομοθετικά άρχισε να εφαρμόζεται από το 1997 με το σχετικό νόμο που ψηφίστηκε στην Βουλή από την τότε κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ με πρωθυπουργό τον Κώστα Σημίτη και συνεχίστηκε και τα επόμενα χρόνια, με την ψήφιση σχετικών νόμων , προσωπικά πιστεύω ότι η Πολιτεία , η σημερινή κυβέρνηση και οι επόμενες κυβερνήσει, μαζί με τις δημοσιογραφικές συνδικαλιστικές ενώσεις, θα πρέπει ενδεχομένως να εξετάσουν που μπορεί να φτάσουν τα όρια προστασίας προσωπικών δεδομένων.
Αυτό ενδεχομένως λαμβάνοντας υπόψη και τις αναγκαίες στην εφαρμογή τους, ευρωπαϊκές οδηγίες, θα πρέπει Πολιτεία και δημοσιογράφοι και γενικότερα τα ΜΜΕ , να δουν ποια είναι τα πραγματικά ευαίσθητα δεδομένα και οι κανόνες δημοσιογραφικής δεοντολογίας, να δουν που μπορεί να φτάσουν τα πραγματικά όρια προστασίας, ιδιαίτερα όταν συκοφαντούνται ανθρώπινες προσωπικότητες και θίγονται υπολήψεις προσώπων.
Ας είναι αυτά τα τελευταία γεγονότα, είναι ευκαιρία να ξεκινήσει η συζήτηση αυτή , ενδεχομένως και με την εφαρμογή νομοθετικών αποφάσεων για σχέση ΜΜΕ και ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων , έτσι ώστε και η κοινή γνώμη να μπορέσει να καταστεί αποδέκτης μιας υπεύθυνης και πραγματικής ενημέρωσης , χωρίς υπερβολή και εντυπωσιασμό , όπως δυστυχώς συμβαίνει τα τελευταία χρόνια, ειδικότερα με τα μεγάλα αθηναϊκά τηλεοπτικά κανάλια πανελλαδικής εμβέλειας στα δελτία ειδήσεων και σε συγκεκριμένες εκπομπές τους.
Ας ελπίσουμε ότι οι έχοντες την ευθύνη Πολιτεία και ΜΜΕ και με την παρέμβαση ιδιαίτερα του Εθνικού Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης, θα κινηθούν προς αυτή την αναγκαία και άκρως απαραίτητη για την ενημέρωση κατεύθυνση.