Στην επικαιρότητα βρίσκεται και πάλι το θέμα των ελληνοτουρκικών σχέσεων, που βρίσκονται σε ολοένα και συνεχόμενη ένταση,μια όξυνση που οφείλεται σε προκλητικές ενέργειες και απόψεις της τουρκικής πλευράς ,ιδιαίτερα του πρόεδρου της χώρας Ρετζέπ – Ταγίπ – Ερντογάν, αλλά και του υπουργού εξωτερικών της γειτονικής χώρας Μέλβουτ Τσαβούσογλου.
Στο επίκεντρο της αντιπαράθεσης ανάμεσα στις δύο χώρες ,πέρα από τα γνωστά ζητήματα χρόνιας διαμάχης ( Αιγαίο μετά την κρίση στα Ίμια το 1996 -επέκταση ελληνικών χωρικών υδάτων δικαίωμα που έχει η Ελλάδα από το 1994, Θράκη – παραβίαση συμφωνία Λωζάνης του 1922 από την Τουρκία που την χαρακτηρίζει ως ” τουρκική ” και όχι μουσουλμανική μειονότητα σύμφωνα με την συνθήκη που και η ίδια έχει υπογράψει, Κύπρος -εισβολή το 1974 και συνεχιζόμενη κατοχή, άρνηση αποχώρησης στρατευμάτων κατοχής και εξεύρεση δίκαιας και βιώσιμης λύσης), βρίσκεται τις τελευταίες ημέρες και η συμφωνία της γειτονικής εξ Ανατολών χώρας με την Λιβύη ,όσον αφορά την επέκταση των θαλάσσιων συνόρων της, που ορθά σύμφωνα και με τα νομικά επιχειρήματα που διαθέτει ,αμφισβητείται από την Ελλάδα.
Ωστόσο παρότι η συμφωνία αυτή προκάλεσε και διεθνείς αντιδράσεις αν και η Ευρωπαϊκή Ένωση κατά την συνεδρίαση του υπουργείου Εξωτερικών ,την αποδοκίμασε παρότι αρνήθηκε να επιβάλει κυρώσεις στην Τουρκία ,γεγονός που κλιμακώνει την προκλητικές τοποθετήσεις του Τούρκου προέδρου.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα η συνέντευξη του Ρετζέπ- Ταγίπ- Ερντογάν στο κρατικό κανάλι TRT, με την οποία προανήγγειλε γεωτρήσεις στα ανοιχτά της Κρήτης. Ο Τούρκος πρόεδρος μετά το μνημόνιο που υπέγραψε με την κυβέρνηση της Λιβύης ,εξήγησε με ειδικούς χάρτες ποιες είναι οι προθέσεις της χώρας του,στην Ανατολική Μεσόγειο.
Προεξόφλησε μάλιστα ότι η Ελλάδα πλέον δεν μπορεί να αντιδράσει,γεγονός που όπως είπε την έχει τρελάνει. Παράλληλα εξήγγειλε κοινές έρευνες με την Λιβύη στην Ανατολική Μεσόγειο και είπε ότι θα αγοράσει άλλο ένα γεωτρύπανο ,ενώ θα συνεχιστούν και οι έρευνες . Δεν απέκλεισε πάντως ο κ. Ερντογάν το ενδεχόμενο να αποστείλει στρατεύματα στην Λιβύη ,σε περίπτωση που το ζητήσει η κυβέρνηση της Τρίπολης , που δεν αναγνωρίζεται από ένα τμήμα του πολιτικού προσωπικού της χώρας και που στρατιωτικά βρίσκεται σε δυσχερή θέση.
Να σημειωθεί ότι η συμφωνία με την Τουρκία,σύμφωνα με τα μέχρι έως τώρα δεδομένα, όξυνε την εμφύλια σύγκρουση στην Λιβύη. Ο πρωθυπουργός της κυβέρνησης Εθνικής Συμφωνίας Φαγιέζ αλ Σαράζ που υπέγραψε την συμφωνία με τον Ταγίπ Ερντογάν ,μοιάζει πιο αδύναμος από πότε καθώς οι δυνάμεις του στρατάρχη Χαφτάρ που τάσσεται κατά της συμφωνίας ,προελαύνουν προς την Τρίπολη . Ειδικοί εμπειρογνώμονες δεν αποκλείουν η κατάληψη της Τρίπολης,να είναι ζήτημα ημερών.
Από την πλευρά του ,το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών, απέστειλε επιστολές προς την χώρα που προεδρεύει το συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ ,αυτή την περίοδο είναι οι ΗΠΑ ,αλλά και στον γενικό γραμματέα του οργανισμού Αντόνιο Γκουτέρες . Σε αυτές αναπτύσσεται οι ελληνικές θέσεις και παρατίθενται τα νομικά επιχειρήματα,που τις θεμελιώνουν με βάση το Δίκαιο της Θάλασσας.
Στην πρώτη επιστολή ,επισημαίνεται ότι η συμφωνία Τουρκίας – Λιβύης συνήφθη κακόπιστα και παραβιάζει το Δίκαιο της Θάλασσας, καθώς οι θαλάσσιες ζώνες της Τουρκίας και της Λιβύης,δεν γειτνιάζουν,ούτε υπάρχει κοινό θαλάσσιο σύνορο μεταξύ των δύο κρατών. Επιπλέον η συμφωνία δεν λαμβάνει υπόψη της τα ελληνικά νησιά και το δικαίωμα τους, να έχουν θαλάσσιες ζώνες δηλαδή υφαλοκρηπίδα και Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ) .
Στα δύο κείμενα τονίζεται ότι η συμφωνία είναι άκυρη, καθώς δεν εγκρίθηκε από την λιβυκή Βουλή,γεγονός που αποδεικνύεται και από σχετική επιστολή του προέδρου της Σαλέχ Ίσα Γκουάιντερ ,(ο οποίος θα επισκεφθεί την Αθήνα την Τετάρτη και αναμένεται να συναντηθεί με τον πρόεδρο της Βουλής των Ελλήνων Κωνσταντίνο Τασούλα ),προς τον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ.
Ειδικότερα στην επιστολή προς τον Αντόνιο Γκουτέρες τίθενται τα ίδια επιχειρήματα και ζητείται λόγω ακυρότητας της συμφωνίας ,να μην πρωτοκολληθεί στον ΟΗΕ και να μην δημοσιευθεί από το Τμήμα Ωκεωάνιων Υποθέσεων και Δικαίου της Θάλασσας του Διεθνούς Οργανισμού.
Ωστόσο παρά τις νομικές και πολιτικές αμφισβητήσεις της συμφωνίας αυτής, ακόμα και στο εσωτερικό της Λιβύης, η Τουρκία εξακολουθεί να τηρεί σταθερά την ίδια προκλητική στάση ,όπως προκύπτει και από τις πρόσφατες δηλώσεις ,σε απειλητικό ύφος του υπουργού Εξωτερικών Μελβούτ Τσαβούσογλου.
΄΄ Ουδείς μπορεί να προβαίνει σε δραστηριότητες εντός της υφαλοκρηπίδας της Τουρκίας χωρίς προηγούμενη άδειας μας . Σε περίπτωση που αυτό γίνει θα το εμποδίσουμε ”, τόνισε χαρακτηριστικά ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας, σε χάρτες της οποίας εμφανίζεται μέρος της Κυπριακής ΑΟΖ και μάλιστα αδειοδοτημένα τεμάχια σε διεθνείς εταιρίες ,να εμπίπτει εντός της λεγόμενης ” υφαλοκρηπίδας ” της Άγκυρας .
Παράλληλα ο κ. Τσαβούσογλου, χαρακτήρισε λάθος από μέρους της Ελλάδας την καταγγελία της συμφωνίας με την Τουρκία με την Λιβύη στην Ευρωπαϊκή Ένωση η σε διεθνή δικαστήρια και υποστήριξε ότι η χώρα του μπορεί να διεξάγει σεισμικές και γεωτρητικές έρευνες στην βάση του Διεθνούς Δικαίου στις θαλάσσιες ζώνες, όπως καθορίστηκαν με την συμφωνία αυτή.
Στην Ελλάδα ,την ώρα που οι τουρκικές προκλήσεις κλιμακώνονται,κλίμα εθνικής ομοψυχίας φαίνεται να διαμορφώνεται ,όπως προέκυψε την Τρίτη κατά την συνεδρίαση του Εθνικού Συμβουλίου Εξωτερικής Πολιτικής που συμμετέχουν όλα τα κοινοβουλευτικά κόμματα πλην του ΚΚΕ (που από την σύσταση του Συμβουλίου,εδώ και τεσσεράμισι χρόνια,έχει δηλώσει την μη συμμετοχή του στις συνεδριάσεις ) ,την ώρα που η πολιτική αντιπαράθεση ανάμεσα στην κυβέρνηση και την αξιωματική αντιπολίτευση βρίσκεται στο υψηλότερο σημείο ,με αφορμή καταγγελίες για αστυνομική βία ,κατά της διαδηλώσεις για την 11η επέτειο δολοφονίας του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου.
” Είχα την ευκαιρία σήμερα στο πλαίσιο του Εθνικού Συμβουλίου Εξωτερικής Πολιτικής ,να ενημερώσω τα κόμματα για τις εξελίξεις τις τελευταίες ημέρες . Οφείλω με μεγάλη χαρά να πω ότι διαπιστώθηκε εθνική σύμπνοια και ομόνοια ” δήλωσε χαρακτηριστικά ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας .
Στο ίδιο μήκος κύματος, κλίματος εθνικής σύμπνοιας και ομοψυχίας κινήθηκαν,μετά την συνεδρίαση του Συμβουλίου με επιμέρους επιφυλάξεις και οι δηλώσεις των εκπροσώπων των κομμάτων που συμμετείχαν στην συνεδρίαση .
Συγκεκριμένα: ο βουλευτής Καβάλας Μακάριος Λαζαρίδης (που εκπροσώπησε την Ν.Δ. στην συνεδρίαση μαζί τον πρόεδρο της Επιτροπής Άμυνας και Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής Κωνσταντίνο Γκιούλεκα και τον βουλευτή Α ΄Αθηνών ‘Αγγελο Συρίγο),τόνισε ότι ΄΄ με την Τουρκία να επιμένει και να προκαλεί ,με παράλογες απαιτήσεις και παράνομες πράξεις , στο εσωτερικό απαιτείται συναίνεση και επίδειξη υπεύθυνης στάσης από όλους ΄΄.
Από την πλευρά του ο αρμόδιος Τομεάρχης του ΣΥΡΙΖΑ και πρώην υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Κατρούγκαλος ,επεσήμανε την ” ανάγκη να υπάρξει επιστροφή της χώρας στην ενεργητική εξωτερική πολιτική ,με την άσκηση πίεσης ,αλλά ταυτόχρονα την συνέχιση του διαλόγου με την Τουρκία” ,ενώ πρόσθεσε ότι δεν υπάρχει λόγος αυτή την στιγμή για σύγκληση του συμβουλίου Πολιτικών Αρχηγών.
Ο βουλευτής Ανδρέας Λοβέρδος που εκπροσώπησε το Κίνημα Αλλαγής, υποστήριξε την ανάγκη σύγκλησης του Συμβουλίου Πολιτικών Αρχηγών,και χαρακτήρισε θετικό ” το γεγονός ότι κατά την συνεδρίαση του Συμβουλίου δεν υπήρξαν διχοτομήσεις ,με το εθνικό μέτωπο να είναι αρραγές ”.
Ο βουλευτής Αντώνης Μυλωνάκης που εκπροσώπησε την Ελληνική Λύση ,σε ανάρτηση του στο λογαριασμό του στο Facebook, τόνισε ότι απαιτείται ” περισσότερο από ποτέ η σύγκληση του Συμβουλίου των Πολιτικών Αρχηγών,και ότι η ” Ελλάδα πρέπει να βάλει κόκκινες γραμμές και να αποκτήσει αξιοπιστία ”.
Η βουλευτής Σοφία Σακοράφα που εκπροσώπησε το ΜΕ.ΡΑ 25 επεσήμανε ότι ” η Ελλάδα αποτελεί και σύνορο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και η στάση του κόμματος της ΄΄ παραμένει η εθνική συνεννόηση στη βάση του ρεαλισμού και της νηφάλιας προσέγγισης στα θέματα που αφορούν την Νοτιανατολική Μεσόγειο και την περιοχή μας ΄΄.
Στο μεταξύ , το θέμα των συνεχόμενων τουρκικών προκλήσεων έθεσε την Τρίτη ο πρωθυπουργός Κυριακός Μητσοτάκης, κατά την συνάντηση του με τον πρεσβευτή των ΗΠΑ στην Αθήνα Τζέφρυ Πάιατ, ενόψει του ταξιδιού του στην Ουάσιγκτον και της συνάντησης του με τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τράμπ στις 7 Ιανουαρίου .
Στην διάρκεια της συζήτησης συζητήθηκε το περιεχόμενο των δυο επιστολών προς το πρόεδρο του Συμβουλίου Ασφαλείας και τον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ ,σε σχέση με την συμφωνία της Λιβύης με την Τουρκία,με τον Έλληνα πρωθυπουργό να αναλύει της θέσεις και της ενέργειες της χώρας μας,έναντι της συνεχιζόμενης τουρκικής προκλητικότητας.
Σε ανάρτηση του στο Twitter ,μετά την συνάντηση ο κ. Πάιατ την χαρακτήρισε ως εξαιρετική και αναφέρθηκε στην αυξανόμενη σημασία που έχει η Ελλάδα για την Ουάσιγκτον ως ” ένας πυλώνας σταθερότητας σε αυτή την κρίσιμη και περίπλοκη περιοχή ΄΄.
Η ελληνική κυβέρνηση πάντως κλιμακώνει τις διπλωματικές ενέργειες, θέτοντας στο υψηλότερο επίπεδο τις συνεχόμενες τουρκικές προκλήσεις ,ιδιαίτερα μετά την υπογραφή του συμφώνου με την Λιβύη ,με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη ,να αναμένεται να θέσει το θέμα την ερχόμενη Πέμπτη, στην σύνοδο κορυφής αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης στης Βρυξέλλες ,όπου θα ζητήσει την συμπερίληψη στο κείμενο συμπερασμάτων ,την αναφορά ρητής καταδίκης της στάσης της Τουρκίας έναντι της χώρας μας και στήριξης της Ελλάδας από τους Ευρωπαίους εταίρους της.
Στο πλαίσιο αυτών των ενεργειών της χώρας μας, ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης σε ανάρτηση του στον προσωπικό του λογαριασμό στο Twitter, κάνει γνωστό πως στο σχέδιο συμπερασμάτων της Συνόδου Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα παράγει ρητή αναφορά πως το μνημόνιο Τουρκίας – Λιβύης δεν παράγει έννομα αποτελέσματα,τονίζοντας ότι ” θέση των εταίρων μας,για αλληλεγγύη σε Ελλάδα & Κύπρο ,αποτελεί μια ξεκάθαρη απάντηση στην τουρκική προκλητικότητα ”.
Την ίδια ώρα σε τοποθέτηση του στο κοινοβούλιο ,ο Ιταλός πρωθυπουργός Τζουζέπε Κόντε,δήλωσε την στήριξη του στα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας και της Κύπρου στην ΑΟΖ και αποδοκίμασε την στάση της Τουρκίας ,ζητώντας να περιληφθεί ανάλογο σημείο καταδίκης στο κείμενο συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Κορυφής ,ανάλογη στήριξη σε Ελλάδα και Κύπρο,και καταδίκη της τουρκικής προκλητικότητας είχε εκφράσει με δηλώσεις του την περασμένη εβδομάδα και ο Γάλλος Πρόεδρος Εμμανουέλ Μακρόν.
Όλα τα παραπάνω αναδεικνύουν έναντι της συνεχόμενης τουρκικής προκλητικότητας , ιδιαίτερα μετά την υπογραφή του συμφώνου της Τουρκίας με την Λιβύη ,πως στο εσωτερικό της χώρας πρέπει να υπάρχει μια όσο το δυνατόν γίνεται μεγαλύτερη εθνική ομοψυχία όπως αυτή εκφράστηκε και στο Συμβούλιο Εξωτερικής Πολιτικής της Τρίτης,ακόμα και με σύγκληση του Συμβουλίου Πολιτικών Αρχηγών υπό τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας ,τώρα που ο γείτονας εξ Ανατολών κλιμακώνει τις προκλήσεις του,με απρόβλεπτες ενδεχομένως εξελίξεις.
Είναι η ώρα της εθνικής ευθύνης για αυτό και οι ελληνικές κοινοβουλευτικές δυνάμεις ,κυβέρνηση και αντιπολίτευση ας αναλάβουν πραγματικά της ευθύνες τους,γιατί ενδεχομένως στο μέλλον να βρεθούν και υπόλογοι έναντι της ίδιας της ιστορίας και της ομαλής πορείας της χώρας .
Αθανάσιος Μανουσάκης
