Αγία Σοφία και εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο – Σκέψεις και προβληματισμοί

του Θανάση Μανουσάκη

Εβδομάδα εντάσεων στις ελληνοτουρκικές σχέσεις υπήρξε η προηγούμενη , με ανοιχτό το ενδεχόμενο θερμού επεισοδίου , ενδεχομένως και σύντομης πολεμικής αναμέτρησης ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία , μετά την ανακοίνωση του υπουργείου εξωτερικών της γειτονικής χώρας για έξοδο του τουρκικού ερευνητικού πλοίου ” Ορούκ Ρείς ” με στόχο έρευνες εξόρυξης πετρελαίου στην Ανατολική Μεσόγειο και ειδικότερα στην περιοχή νότια του Καστελορίζου.
Παράλληλα η προκλητική ενέργεια μετατροπής της Αγίας Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη σε τζαμί, απόφαση που είχε αναγγελθεί και ενεργοποιηθεί από τις 10 Ιουλίου με απόφαση και υπογραφή του σχετικού προεδρικού διατάγματος από τον Ρετζέπ – Ταγίπ – Ερντογάν, με την εξίσου προκλητική τελετή στις 24 Ιουλίου, αύξησε την ένταση ακόμα περισσότερο στο ΄΄ θερμόμετρο ΄΄ της έντασης στις ελληνοτουρκικές σχέσεις .
Μια απόφαση όπως και η πρόθεση αποστολής του τουρκικού ερευνητικού πλοίου στα ελληνικά χωρικά ύδατα , που προκάλεσε αρνητικές αντιδράσεις από το σύνολο σχεδόν της διεθνής κοινότητας, με ΗΠΑ, Ευρωπαϊκή Ένωση και Ρωσία να πρωτοστατούν στις αντιδράσεις , χωρίς όμως μέχρι τώρα να έχουν επιβληθεί οικονομικές κυρώσεις στην Τουρκία .
Ωστόσο την επόμενη ημέρα της ανακοίνωσης για αποστολή του ” Ορούκ Ρείς ΄΄ από την τουρκική κυβέρνηση, υπήρξαν παρεμβάσεις της Γερμανίδας καγκελαρίου Άνγκελας Μέργκελ , όπου υπήρξαν τηλεφωνικές επικοινωνίες με τον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ – Ταγίπ – Ερντογάν και τον Έλληνα πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη , αλλά και προειδοποιηση του Γάλλου πρόεδρου Εμμανουέλ Μακρόν μετά την συνάντηση του στα Ηλύσια Πεδία , στις 23 Ιουλίου με τον πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκο Αναστασιάδη , καλώντας την Τουρκία να μην κλιμακώνει τις προκλήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο, υποστηρίζοντας ότι θα ήταν σημαντικό λάθος της Ευρωπαϊκής Ένωσης να αφήσει την ασφάλεια της Ανατολικής Μεσογείου στα χέρια άλλων παραγόντων και κυρίως της Τουρκίας.
Μετά την παρέμβαση, ειδικότερα της Γερμανίδας καγκελαρίου , το ΄΄ Ορούκ Ρείς ΄΄ παρέμεινε αγκυροβολημένο στο λιμάνι της Αττάλειας και την σταδιακή απόσυρση των τουρκικών πολεμικών πλοίων από την Ανατολική Μεσόγειο , με το ελληνικό πολεμικό ναυτικό όμως και γενικότερα τις ελληνικές ένοπλες δυνάμεις να παραμένουν σε επιφυλακή , για την αντιμετώπισης ενδεχόμενης νέας τουρκικής προκλητικής ενέργειας .
Παρά την ακύρωση της τουρκικής NAVTEX για γεωτρήσεις στα ελληνικά χωρικά ύδατα νότια του Καστελορίζου από τις 21 Ιουλίου εως τις 2 Αυγούστου, η γειτονική χώρα προχώρησε σε μια ακόμα προκλητική ενέργεια, θέτοντας και πάλι σε κίνδυνο την ασφάλεια στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου , εναντίον της Κύπρου ,ανακοινώνοντας νέα NAVTEX για έρευνες στην κυπριακή ΑΟΖ στο νότιο τμήμα της, από το έτερο ερευνητικό πλοίο ΄΄ Barbaros ΄΄ από τις 28 Ιουλίου έως τις 18 Σεπτεμβρίου 2020 .
Ενδεικτικό στοιχείο της συνέχισης της τουρκικής προκλητικής πολιτικής έναντι της Ελλάδας και της Κύπρου, με στόχο προφανώς του Ρετζέπ- Ταγίπ – Ερντογάν , να σύρει τις δυο χώρες στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων , προκειμένου να υπάρξει συνεκμετάλλευση των κοιτασμάτων πετρελαίου στην Ανατολική Μεσογείου, αναβιώνοντας παράλληλα και την οθωμανική αυτοκρατορία για λόγους εντυπωσιασμού στην χώρα του, όπου ειδικά μετά το αποτυχημένο στρατιωτικό πραξικόπημα στις 15 Ιουλίου 2016 , όπου η πολιτική κυριαρχία του Τούρκου προέδρου , που υφίσταται από τον Νοέμβριο του 2002 , όταν εξελέγη για πρώτη φορά πρωθυπουργός , τίθεται αν όχι σε αμφισβήτηση ,τουλάχιστον υπάρχει προβληματισμός στο άμεσο μέλλον.
Η Ελλάδα από την πλευρά της, η σημερινή κυβέρνηση και τουλάχιστον η πλειοψηφία των πολιτικών κοινοβουλευτικών δυνάμεων , θα πρέπει σε αυτή την χρονική συγκυρία να δείξει μια αποφασιστικότητα απέναντι στις τουρκικές προκλήσεις, χωρίς να απεμπολούνται τα εθνικά μας δικαία.
Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με την αξιοποίηση κάθε διπλωματικού μέσου, ειδικότερα στους διεθνείς οργανισμούς που συμμετέχει η χώρα μας, ( Ευρωπαϊκή Ένωση, ΝΑΤΟ, ΟΗΕ ) και την Ρωσία, εφαρμόζοντας παράλληλα την ουσιαστική εφαρμογή του ενιαίου αμυντικού δόγματος με την Κύπρο και την σταθερή ενίσχυση της αποτρεπτικής ισχύος των ελληνικών ενόπλων δυνάμεων.
Ας ελπίσουμε ότι η Ελλάδα θα ενισχύσει την διπλωματική και την στρατιωτική της ισχύ, έναντι της Τουρκίας, προκειμένου να υπάρξει και η συνέχιση της ειρήνης στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου , έτσι ώστε όχι μόνο στο παρόν αλλά και στο μέλλον , να εξασφαλίσει συνολικά ο Ελληνισμός τα αυτονόητα κυριαρχικά του δικαιώματα σε Αιγαίο , Θράκη και Κύπρο.