Σε ιδιαίτερη ένταση βρίσκονται και πάλι οι ελληνοτουρκικές σχέσεις , με αποκλειστική ευθύνη και πάλι του γείτονα εξ Ανατολών, πράξεις και ενέργειες που ”ανεβάζουν το θερμόμετρο ” στις σχέσεις των δύο χωρών ,ειδικότερα μετά τη υπογραφή του μνημονίου κατανόησης ανάμεσα στην Τουρκία και την Λιβύη.
Χαρακτηριστικό σημείο της έντασης μεταξύ των δυο χωρών , είναι οι προκλητικές δηλώσεις στις όποιες προέβει το περασμένο Σάββατο 30 Νοεμβρίου ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ,κατά την διάρκεια των εγκαινίων του αγωγού ΤΑΝΑΡ για την συμφωνία Τουρκίας – Λιβύης υποστηρίζοντας ότι το Μνημόνιο κατανόησης ανάμεσα στην χώρα του και την Λιβύη θα εφαρμοστεί στο ακέραιο και τη άρνηση της γείτονας χώρας να αποχωρήσουν τα τουρκικά πλοία από την Ανατολική Μεσόγειο .
Η στάση αυτή του πρόεδρου της Τουρκίας,προκάλεσαν όπως είναι αναμενόμενο την οργισμένη αντίδραση της ελληνικής κυβέρνησης, που πίσω και από αυτή την ενέργεια ,διαβλέπει μια ολοένα κλιμακούμενη επιθετική ρητορική από την πλευρά της Άγκυρας.
Αποτέλεσμα ήταν κατά την διάρκεια των εγκαινίων και μετά την τοποθέτηση του Τούρκου πρόεδρου,οδήγησαν την ελληνική αντιπροσωπεία υπό τον αρμόδιο υφυπουργό Ενέργειας Δημήτρη Οικονόμου που βρισκόταν στα Άψαλα της Τουρκίας να αποχωρήσει από την τελετή σε ένδειξη διαμαρτυρίας.
Ο κ. Οικονόμου σε δηλώσεις του στο κεντρικό δελτίο του τηλεοπτικού σταθμού OPEN τόνισε: ” Στα Άψαλα βρέθηκα ως εκπρόσωπος της κυβέρνησης για τα εγκαίνια ενός αγωγού φυσικού αερίου του TANAP ο οποίος θα συνδεθεί με τον ελληνικό αγωγό TAP. Για αυτό ήμασταν εκεί,ήταν πολύ συγκεκριμένος ο λόγος. Όσο η εκδήλωση είχε μείνει στο συγκεκριμένο θέμα παρέμεινα. Όταν όμως ο κ. Ερντογάν ,ξέφυγε από το θέμα αυτό και άρχισε να αναφέρεται στις τουρκικές γεωτρήσεις στην Κύπρο και στην συμφωνία με τη Λιβύη θεώρησα πως το θέμα αυτό δεν είχε καμία σχέση με την εκδήλωση και προτίμησα να αποχωρήσω.
Απαντώντας σε ερώτηση για το εάν η τουρκική πλευρά αντέδρασε, όταν είδε την ελληνική αντιπροσωπεία να αποχωρεί ,είπε πως δεν υπήρξε κάποια ιδιαίτερη αντίδραση .
” Με ρωτήσανε γιατί αποχωρώ και είπα πως μετά από αυτά, δεν μπορώ να παραμείνω ” επεσήμανε ο υφυπουργός Ενεργείας.
Το συγκεκριμένο περιστατικό , είναι πάντως ένα επεισόδιο μέσα στα στο γενικότερο κλίμα έντασης στις ελληνοτουρκικές σχέσεις των τελευταίων μηνών,με αποκορύφωμα την έντονη όπως προαναφέρθηκε ενόχληση της Αθήνας με την συμφωνία Τουρκίας – Λιβύης για τις θαλάσσιες ζώνες ,όπως την εξέφρασε αυτή την δυσαρέσκεια σε συνάντηση του με τον πρέσβη της Λιβύης στην Αθήνα την περασμένη Παρασκευή 29 Νοεμβρίου ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας.
Μάλιστα σύμφωνα με πληροφορίες, ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών ζήτησε από τον πρέσβη της Λιβύης να γνωστοποιήσει το περιεχόμενο της συμφωνίας άμεσα,ειδάλλως θα ληφθεί απόφαση απέλασης του.
Σε δηλώσεις του ,ερωτώμενος από δημοσιογράφους σχετικά με την συμφωνία ο κ. Δένδιας χαρακτήρισε ” τελείως αδόκιμη ” κάθε συζήτηση για τον καθορισμό τουρκικής αποκλειστικής ζώνης μεταξύ Τουρκίας και Λιβύης .
” Μία τέτοια προσπάθεια είναι εντελώς αγεωγράφητη ,γιατί αντιβαίνει κάτι το οποίο ο καθένας μπορεί να διαπιστώσει ότι ανάμεσα στις δυο χώρες ,υπάρχει ο μεγάλος όγκος της Κρήτης ”, τόνισε ο υπουργός Εξωτερικών.
Να σημειωθεί ότι ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών ,την ίδια ημέρα κάλεσε και τον Τούρκο πρέσβη στο γραφείο του, προκειμένου να παρέχει εξηγήσεις όπως γνωστοποίησαν χθες διπλωματικές πήγες.
Επίσης επισήμαναν,πως υπήρξε δημόσια αντίδραση του υπουργείου Εξωτερικών και τηλεφωνική επικοινωνία του Νίκου Δένδια, με τους ομολόγους του, της Κύπρου και της Αιγύπτου Νίκο Χριστοδουλίδη και Σαμέχ Ελ- Σούκρι αντίστοιχα .
Παράλληλα η Μόνιμη Αντιπροσωπεία της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση έλαβε οδηγίες για να ενημερώσει άμεσα την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και συγκεκριμένα την Ύπατη Εκπρόσωπο Φεντερικά Μογκερίνι.
‘Έντονη πάντως αντίδραση στη συμφωνία Τουρκίας – Λιβύης ,υπήρξε και από την πλευρά της Αιγύπτου,με το υπουργείο Εξωτερικών της χώρας, να δηλώνει πως τα δυο μνημόνια συμφωνίας ανάμεσα στις δυο πλευρές ,δεν έχουν νομική βάση.
” Τα δυο μνημόνια συμφωνίας δεν έχουν κανένα νομικό αποτέλεσμα, δεν μπορούν να αναγνωρισθούν επισήμως υπό το φως του άρθρου 8 της Συμφωνίας Skhirat,το οποίο ορίζει ότι η λιβυκή κυβέρνηση η το υπουργικό συμβούλιο και όχι ο πρωθυπουργός της,έχουν την εξουσία να υπογράφουν διεθνείς συμφωνίες ” , τονίζει στην ανακοίνωση του το αιγυπτιακό υπουργείο Εξωτερικών .
Επίσης το υπουργείο Εξωτερικών της Αιγύπτου υπογραμμίζει ότι ”αυτές οι δυο συμφωνίες δεν μπορούν να έχουν κανένα αντίκτυπο ,στα δικαιώματα των χωρών της Μεσογείου ή των θαλασσίων συνόρων στην περιοχή της Μεσογείου ”.
Ανάλογες αντιδράσεις υπήρχαν και από την πλευρά του αμερικανικού υπουργείου εξωτερικού με το State Department με ανακοίνωση του να χαρακτηρίζει το μνημόνιο συνεργασίας Τουρκίας – Λιβύης, ως αντιπαραγωγικό και προκλητικό, ενώ στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε και το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών με δήλωση της εκπροσώπου Μαρίας Ζαχάροβα καλώντας τις δυο χώρες να ” δείξουν πολιτική σύνεση και να απέχουν από πράξεις ,που θα επιδείνωναν περαιτέρω την ήδη δύσκολη κατάσταση στην Λιβύη και στην Μεσόγειο συνολικά ”. Παράλληλα το υπουργείο εξωτερικών της Ρωσίας ,δηλώνει την έντονη αντίθεση του και για το μνημόνιο στρατιωτικής συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών,κατηγορώντας την Τουρκία ότι παραβιάζει το εμπάργκο όπλων στην αφρικανική χώρα.
Την ώρα που συντάσσεται το άρθρο αυτό είναι σε εξέλιξη η πανηγυρική σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ στο Λονδίνο,για τα 70 χρόνια της συμμαχίας με τον Έλληνα πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη να θέτει το θέμα των τουρκικών προκλήσεων ,τονίζοντας ότι ” περιμένουμε από τους γείτονες μας να επιδείξουν σεβασμό για τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας . Η συμφωνία Τουρκίας -Λιβύης παραβιάζει κατάφωρα το διεθνές δίκαιο και τα δικαιώματα των χωρών του ΝΑΤΟ ”,τόνισε ο κ. Μητσοτάκης.
Το θέμα των τουρκικών προκλήσεων αναμένεται να τεθεί και κατά την συνάντηση που θα έχει ο ΄Έλληνας πρωθυπουργός με τον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ,μέσα όμως σε ένα ήδη ηλεκτρισμένο κλίμα,ανάμεσα στις δύο χώρες με τον Τούρκο πρόεδρο να δηλώνει ότι η συνάντηση αυτή δεν πρόκειται να μεταβάλλει την στάση της Άγκυρας ,έναντι της συμφωνίας με την Λιβύη πού όπως τόνισε θα ψηφιστεί από το τουρκικό κοινοβούλιο και θα εφαρμοστεί, μια τοποθέτηση που δεν αφήνει περιθώρια για αισιοδοξία ,όσον αφορά το τι αναμένεται να προκύψει μετά την συνάντηση των δυο ηγετών.
Ωστόσο η τακτική της ελληνικής πλευράς έναντι της Τουρκίας ,ενώ βρίσκεται σε εξέλιξη η σύνοδος της κορυφής του ΝΑΤΟ προκαλεί τουλάχιστον προβληματισμό με το να ανακοινώνει αρχικά το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας ,σύμφωνα με το ΑΠΕ – ΜΠΕ την διακοπή των συζητήσεων ανάμεσα στις δύο χώρες για τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ) ,όμως μετά από λίγες ώρες η ελληνική κυβέρνηση μετά από την συνάντηση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με τους υπουργούς Εθνικής Άμυνας Νίκο Παναγιώτοπουλο, και Εξωτερικών Νίκο Δένδια στο Λονδίνο,να ανακοινώνει την συνέχιση των συζητήσεων για τα ΜΟΕ με την γειτονική χώρα.
Στο εσωτερικό της χώρας πάντως αυτό που απαιτείται είναι η όσο το δυνατόν κοινή εθνική γραμμή των κοινοβουλευτικών πολιτικών δυνάμεων ,έναντι των τουρκικών προκλήσεων,προκειμένου να δοθεί ένα πραγματικά αποφασιστικό και ειλικρινές μήνυμα στις προκλήσεις του γείτονα εξ Ανατολών.
΄Έτσι η πρόταση του Κινήματος Αλλαγής για σύγκληση του συμβουλίου Πολιτικών αρχηγών υπό τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Προκόπη Παυλόπουλο θα έχει ουσιαστικό νόημα υλοποίησης , μόνο αν προκύψει ένα κλίμα που θα επιτρέπει να σταλεί ένα ουσιαστικό και αποφασιστικό μήνυμα στις συνεχείς τους τελευταίους μήνες προκλητικές ενέργειες με παραβιάσεις του εθνικού εναέριου και θαλάσσιου χώρου της Ελλάδας, από τις τουρκικές ένοπλες δυνάμεις και τις εξίσου προκλητικές δηλώσεις για τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας ,μετά και την συμφωνία μνημονίου συνεργασίας με την Λιβύη του Τούρκου προέδρου Ερντογάν.
Έτσι θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως θετική η τοποθέτηση του πρόεδρου του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξη Τσίπρα,στην κοινοβουλευτική ομάδα του κόμματος του ,που δεν εξέφρασε την αντίθεση του στην επικείμενη συνάντηση του Έλληνα πρωθυπουργού με τον Τούρκο πρόεδρο, ευχόμενος να θέσει ο Κυριακός Μητσοτάκης να θέσει στον Ερντογάν,τα προβλήματα που προκύπτουν στις σχέσεις των δύο χωρών από την συνεχή τουρκική προκλητικότητα ,κάτι που όπως τόνισε δεν έπραξε κατά την συνάντηση τους,τον περασμένο Σεπτέμβριο,στο περιθώριο της ετήσιας Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ.
Αυτή η όσο το δυνατόν εθνική συνεννόηση των κοινοβουλευτικών πολιτικών δυνάμεων επιβάλλεται και από την στάση των δυο διεθνών οργανισμών,των οποίων αναπόσπαστο μέλος αποτελεί και η Ελλάδα, της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΝΑΤΟ που ακολουθούν τακτική ” Ποντίου Πιλάτου ΄΄ ,έναντι των συνεχώς αυξανόμενων τουρκικών προκλήσεων απέναντι στην χώρα μας,με το γενικό γραμματέα της Βορειατατλαντικής Συμμαχίας Γέν Στολτεμπεργκ να δηλώνει ότι το ΝΑΤΟ δεν παρεμβαίνει στις ελληνοτουρκικές διαφορές και να καλεί Ελλάδα και Τουρκία να τα βρουν μεταξύ τους.
Τα παραπάνω δεδομένα με την Ελλάδα να τηρεί μια ψύχραιμη στάση όπως έχει αποδείξει χωρίς πάντα να χρησιμοποιεί υψηλούς τόνους όπως κάνει η γείτονα χώρα ,αφού εφαρμόζει και σέβεται το διεθνές δίκαιο ,σε αντίθεση με την Τουρκία ,επιτάσσουν σε όποιο διεθνή οργανισμό συμμετέχει και πρέπει να συμμετέχει και λόγω των ρευστών πάντοτε εξελίξεων στην Μεσόγειο και την Νοτιανατολική Ευρώπη , να υπερασπίζεται και με την σημερινή και με οποιαδήποτε κυβέρνηση στο μέλλον, τα κυριαρχικά της δικαιώματα και την εδαφική της ακεραιότητα.
Με αυτή την στρατηγική και μόνο μπορεί η Ελλάδα να ελπίζει ,σε ένα καλύτερο παρόν και μέλλον για την χώρας μας και όλη την γεωγραφική περιοχή που βρίσκεται της Μεσογείου της Νοτιανατολικής Ευρώπης και ειδικότερα των Βαλκανίων,για αυτό ας ελπίσουμε ότι η σημερινή κυβέρνηση και ενδεχομένως μια επόμενη θα κινηθεί στην κατεύθυνση αυτή .
Αθανάσιος Μανουσάκης
